وحید حاج سعیدی: تبعات منفی ناشی از قطع بی‌رویه درختان به بهانه‌های اقتصادی و غیر اقتصادی، در سال‌های اخیر به اندازه‌ای چشمگیر و آشکار است که نیاز به بررسی می‌دانی و تشکیل هیأت‌های تحقیق و تفحص ندارد! امروز در حالی که بخشی‌های زیادی از سرزمین‌مان در خشکسالی می‌سوزد همزمان با بارش اولین باران بهاری، نقاط دیگر کشور دچار سیل و آب گرفتگی شدید می‌شوند.

هر چند سیل و خشکسالی تنها تبعات منفی نابودی جنگل‌ها و درختان نیستند و نابودی تنوع زیستی، کاهش شدید بارندگی، افزایش سیل و طوفان و روان آب، بروز بحران ریزگرد‌ها، فرسایش خاک و شسته شدن خاک‌های حاصلخیز، کاهش حاصلخیزی خاک‌های مرغوب، کاهش مواد آلی خاک، افزایش وزن مخصوص ظاهری خاک، کاهش پایداری خاکدانه‌ها، کاهش نفوذ‌پذیری خاک و ظرفیت نگهداری آب، کاهش سفره‌های آب زیرزمینی، آلودگی هوا و... بخش‌های دیگری از تبعات ناشی از قطع بی‌رویه درختان و نابودی جنگل‌ها و مراتع است.

بی تردید جبران این خسارت در کوتاه مدت میسر نیست و جایگزینی درختانی که قطع شده‌اند، غیر ممکن است ولی با برنامه‌ریزی و کاشت نهال‌های متعدد دستکم می‌توان جلوی ضرر را گرفت و مانع از خسارات جدید و جدی‌تر شد.

حمایت از صنعت بذر و نهال و افزایش تعداد نهالستان‌های کشور می‌تواند به عنوان یک راهکار عملی و غیر نمایشی در پیشگیری از بحران پیش رو مؤثر باشد. اما واردات نهال‌های مقاوم و زودبازده و نهال میوه‌های مختلف و سازگار با شرایط آب و هوایی کشور، از کشور‌های پیشرو در صنعت درختکاری نیز می‌تواند به عنوان یک رویه علمی و قابل اعتنا مورد توجه دست اندرکاران قرار بگیرد.

امروزه بذر‌های اصلاح شده و نهال‌های مقاوم و زودبازده در بسیاری کشور‌های خشک و نیمه خشک در ایجاد جنگل‌های مصنوعی و پیشگیری از فرسایش خاک و مقابله با بیابان زایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نا گفته نماند که کاشت نهال مثمر علاوه بر مزایای طبیعی درختان غیر مثمر، دارای ابعاد اقتصادی نیز است و در بحث اشتغال و گردشگری کشاورزی و... می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

با این حال باید اذعان داشت برنامه‌های توسعه و کاشت نهال، نگهداری و تلاش در جهت افزایش سرزمین‌های جنگلی در صورتی نمود پیدا می‌کند که در گام اول مانع از نابودی جنگل‌ها و قطع بی‌رویه درختان توسط افراد سودجو و برخی شرکت‌های دولتی و نیمه دولتی شویم.

افزایش تعداد محیط‌بانان و تجهیز ادارات منابع طبیعی و جنگلداری به وسایل اطفاء حریق و اعلان هوشمند حریق در حفاظت از عرصه‌های جنگلی تأثیر بسزایی دارند و همزمان با تلاش و برنامه‌ریزی در جهت توسعه عرصه‌های جنگلی جدید و بیبان زدایی، هراست از عرصه‌های فعلی نیز باید با جدیت در دستور کار قرار گیرند.

دیدگاه‌ها