<<ملتی که زبان مادری خویش را فراموش کند مانند فردی زندانی است که کلید زندانش گم شده باشد >>

آلفونس دوده، نویسنده فرانسوی

 محسن رستمی : امروزه در ساحت‌های گوناگون با موج فزاینده‌ایی از هجمه‌ها و وارونگی‌ها مواجه هستیم که < زبان مادری > رادر وضعیت وشرایطی سختی قرار داده است و آنچنان حجم سوگیری‌های مخرب و هدفمند و طراحی شده است که گویی هیچ اراده و قدرت تامل و تفکری برای‌مان باقی نمی‌ماند و به مانند یک اسیر مقهور و شکست خورده‌ایم که در همان ابتدای امر دستان خود را به معنای تسلیم بلند می‌کنیم وچون مظروفی خالی پذیرای هر آنچه که در حیطه فرهنگ و هویت‌های دیگرپذیرا بوده و عمل می‌نماییم.  ومواریث هویتی‌مان مورد دستخوش و دست‌اندازی قرار می‌گیرد،
فرد آن چنان الینه و آسمیله می‌شود که با هویت وجودی خود که متعلق به آن است کاملاً بیگانه می‌گردد و حتی با آن به طور عجیبی عناد نیز میورزد و خود را مقهور و اسیر در منها و هویت‌های کاذب دیگر غرق می‌داند و این چرخه و سیکل معیوب متأسفانه طبقات مختلف اجتماعی را در بر می‌گیرد و بیگانه با تاریخ و فرهنگ و هویت غنی وارزشمند خویش می‌شوند. وبدون آنکه بدانند که این فرهنگ براثرمرارت‌ها ورنج‌ها و خون دل‌ها شکل گرفته است تا این وجوهات قوی و فرهنگ بالنده بومی ودر هنر و موسیقی خود را نشان دهد که چشم هر ناظر بی‌طرفی را به تحسین وا می‌دارد، فرهنگی که در جلوه‌های مختلف زندگی و در عرصه‌های شادی و غم وزندگی و همیاری در کنار یکدیگر حرف برای گفتن دارد که این غنای فرهنگی ومشعشع نشان از تاریخ پرفرازنشیب این سرزمین کهن لرستان عزیز دارد. مسأله هویت و چیستی انسان و مای وجودی او مسأله‌ایی است که فرد لرتبار امروز در برابر این سؤال کلیدی و اساسی قرار داردکه من متعلق به چه فرهنگ و زبان و تاریخی هستم و مواجه من با دنیای پیرامون و تغییرات فرهنگی بر چه پایه و روشی باشد.. ‌.!
آیا هر آنچه که متعلق به گذشته است را باید کنار گذاشت؟ وبه دنبال هویت‌های جدید بر پایه مضامین امروزی بود و آنان را چشم و گوش بسته اقتباس کرد که با باور‌ها و فرهنگ غنی‌مان گا‌هاً در تعارض است...!

زبان مادری یکی از جلوه‌های قوی و انکار ناپذیر هویت و زبان اشتراک است که می‌تواند هم افزایی و همزیستی اجتماعی را به دنبال داشته باشد برطبق آمار‌های جهانی <یونسکو >روند از بین رفتن بسیاری از زبان‌های مادری وکهن تشدید شده است و هر دو هفته یک زبان محلی از بین می‌رود و کل تاریخ و فرهنگ غنی آن برای همیشه نابود می‌شود که ناشی از تنگ‌تر شدن عرصه بر زبان‌های بومی و مادری می‌باشد.

زبان مادری وبه طور اخص زبان گویش وران دیار لرستان از تنوع و رنگارنگی وزیبایی خاص خود برخوردار است که بازخورد آن را می‌توان در موسیقی فاخر و ارزشمند این دیار به عینه مشاهده کرد که خود نشان دهنده این واقعیت مسجل تاریخی و فرهنگی است که چه استعداد‌ها و نبوغی در پس این تاریخ پر فراز ونشیب این سرزمین وجود داشته که توانسته‌اند این‌میراث را برای آیندگان به ارمغان بگذارند واز طرفی‌ما دریک سردرگمی عجیبی قرار گرفته‌ایم و بی‌اعتنا به آن همه غنای فرهنگی هستیم که بازتاب حقیقی و واقعی آن در زبان مادری تجلی دارد باخودزنی و حتی رگه‌هایی از دشمنی نیز درآن وجود دارد که معلوم نیست این وادادگی و ضعف فرهنگی در برابر هجمه‌ها ناشی از چیست..؟ وبا مای وجودی‌مان که معرف زیست جمعی مردمان این دیار است بیگانه هستیم و هیچ گونه مسولیت فردی و اجتماعی در توجه و غنا بخشیدن به زبان مادری از خود نشان نمی‌دهیم ودر یک وادی سیر می‌کنیم که باهمین دست فرمان‌احتمال دارد در سالیان نه چندان دور اثری از زبان مادری وجود نداشته باشد باید این نکته را به طور جدی در نظر داشت، هویت که بخشی از آن در همین زبان مادری خلاصه می‌شود به عنوان شناسنامه فرد است چنانکه در برخورد و با مواجه با دیگران و یا معرفی خود سریعاً اسم ونام‌فامیلی پرسیده می‌شود و در پس آن است که شخص معنا پیدا می‌کند و مسأله زبان نیز و هویت همچون شناسنامه هر فرد است که درپس پرتو و اتکای به آن فرد معنا پیدا می‌کند. متأسفانه هجمه‌ها و تخریب‌هایی که بعضا سازماندهی شده است در این عقب رفت‌های فرهنگی و فاصله گرفتن از زبان مادری و پناه بردن به زبان‌های دیگر اثر داشته است را نمی‌توان نادیده گرفت واز طرفی ضعف نبود تشکل‌ها و انجمنهای بومی و محلی در مبحث زبان مادری وضعیت اضطرار در این وادی پدید اورده است و‌امید است که همه دغدغه‌مندان و باورمندان به مقوله بسیار مهم و حیاتی زبان مادری مسولیت اجتماعی و کنش خود را هرگز از یاد نبرده و با جدیت و کوشایی هر چه تمامتر در حفاظت و نگهداشت زبان مادری فعال باشند و این توان وگیرایی و قدرت شکل گیرد که زبان مادری در میان نسل جدید نوظهور جامعه لرتبار پیش از پیش تقویت گردد.

به قلم:  محسن رستمی