به گزارش خبرنگار ایرنا، خدمات الکترونیکی و خریدهای اینترنتی در دهه اخیر با سرعت بیشتری رو به افزایش نهاد و این روند در دوران کرونا و خانه نشینی های اجباری رونق گرفت، خریدهای اینترنتی به اوج خود رسید و جابجایی مرسوله ها بیش از گذشته به عهده موزع یا همان پستچی و نامه رسان ها گذاشته شد.

با تولد پیام رسان های مجازی و تبدیل شدن دنیا به یک دهکده جهانی، حالا نامه ها و روزنامه های محدودی از طریق پست جابجا می شود، اکنون خریدهای اینترنتی و محموله های کالا به جای پاکت نامه در خورجین موتورها و پشت وانت های مخصوص جا می شود و مردم دنیای امروز هم که کم تحرک تر از گذشته ها هستند، در خانه چشم انتظار سفارش خود می مانند.

حالا رفت و آمد پستچی ها به همه نقاط گسترده شده است، از بالا تا پایین شهر و روستا همه از خریدهای اینترنتی و سفارش های الکترونیک بهره می برند، پاکت های نامه تبدیل به بسته های لباس، کالا، ظرف، کتاب و حتی خریدهای بزرگتر لوازم خانگی شده است و شهروندان در هر گوشه ای، با این روند آشنایی دارند.

نقشه های برخط (آنلاین) مسیریابی نیز بر این اساس طراحی و تولید شد و بدون شک امروز گذر پستچی ها برای تحویل مرسولات و خریدهای اینترنتی به همه نقاط شهری و روستایی می افتد، اما مشکلی که این موزع ها در لرستان به ویژه خرم آباد مرکز استان دارند، نبود پلاک پستی در نیمی از آدرس های شهری است.

شهر هوشمند در خم کوچه های بی نشان، نامه رسان ها و خلق آدرس های سنتی

اینجا برخی آدرس ها با خلاقیت و ذوق نامه رسان ها نامگذاری و خلا نبود پلاک کد پستی پر شده است، کوچه پس کوچه هایی که توسط موزع های پرتلاش پست نشانه و نامگذاری شده و سال هاست به همین نام توسط مردم محل و عموم شناخته می شود، آدرس هایی که در پس وجود یک تک درخت در سر کوچه، پل کوچک چوبی یا فلزی، خیابان پشت فلان درمانگاه، کوچه پایینتر از پارکینگ فلان اداره، کوچه خانه آوار قدیمی و دهها نام دیگر خلق شده و نبود پلاک کد پستی را جبران کرده است.

شاید این نشانی ها دردی از مسیریابی موزع ها دوا کند، اما بعدها که قرار است طرح موسوم به "جی نف" به طور کامل اجرایی شود، یک پای کار می لنگد، چونکه زیرساخت مهمی به عنوان پلاک پستی برای تحقق شهر هوشمند نیمه کاره است.

جی نف یک پایگاه داده اطلاعاتی است که آدرس تمام ساختمان‌ها و واحدهای مکانی موجود در شهرها و روستاهای کشور را ‏استانداردسازی و ژئوکد می‌کند و با نصب پلاک‌های هوشمند، شهروندان هر خدماتی از سازمان ها را از هر مکانی که بخواهند، می تواند بر اساس کد روی پلاک نصب شده بر ‏سر درب منزل دریافت کند.

کد پستی، یک پلاک یادگاری که خودتم نداری

پلاک کد پستی همان تابلوی آبی رنگ کوچک کنار درب ورودی خانه هاست که جهت ارسال مرسوله‌های پستی و شناسایی منازل، ارائه آدرس به یک مرکز خدماتی، سازمانی و ارگانی از آن استفاده می شود.

تهیه و نصب پلاک کد پستی در اجرای بند ۲۷ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها، به این نهاد واگذار و تاکید شده است کدهای پستی و پلاک‌های شهرداری به عنوان یکی از ضروری‌ترین اجزای مبلمان شهری محسوب می شود که پس از اجرا بر اساس استانداردهای موجود، می‌تواند باعث رفع مشکل آدرس ‌دهی و آدرس یابی شهروندان شود.

کاهش مدت زمان توزیع مرسولات پستی و قبوض خدماتی از مهمترین سرویس دهی های الکترونیک امروزی می باشد که اطلاعات کدپستی و الصاق پلاک پستی در تحقق این هدف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

۵۹ درصد آدرس های شهری لرستان پلاک پستی ندارند

اما به گفته مدیرکل پست لرستان، بیشتر از ۵۰ درصد آدرس های شهری و ۷۹ درصد آدرس های روستایی لرستان این پلاک ها را ندارند و شهروندان مناطقی در مرکز استان و سایر شهرها، تنها شماره ای از کد پستی را در قبوض و کارت های ملی قدیمی در اختیار دارند.

ابراهیم علی پناهی می گوید: پلاک بندی و نصب کد پستی از سال های ۸۳ و ۸۴ با همکاری شهرداری های استان آغاز و ساخت و نصب پلاک ها بر اساس قانون، بر عهده شهرداری نهاده شد، اما از سال ۸۴ تاکنون هیچ پلاکی ساخته و نصب نشده و تنها برخی افراد نیز شخصا برای نصب پلاک به پست مراجعه کرده و این اقدام را انجام داده اند.

به گفته وی ۷۶۴ هزار و ۴۳ رکورد آدرس شهری در لرستان ثبت شده که از این تعداد ۴۱ درصد معادل ۳۱۰ هزار و ۳۳۱ رکورد پلاک نصب شده پستی دارند و تنها ۲۱ درصد از مجموع ۲۹۶ هزار رکورد آدرس روستایی دارای این خدمت هستند.

مدیرکل پست لرستان اظهار داشت: حاشیه شهر خرم آباد مرکز استان و مناطقی که انبوه سازی صورت گرفته است، فاقد پلاک کدپستی هستند، به نحویکه از مجموع ۲۴۵ هزار و ۷۶۰ رکورد شهری خرم آباد، ۱۳۷ هزار و ۶۹۹ آدرس معادل ۵۶ درصد دارای پلاک و ۱۰۸ هزار و ۶۱ آدرس معادل ۴۴ درصد فاقد پلاک پستی می باشند.

علی پناهی با تاکید بر اینکه شماره پستی برای همه نقاط استان تعریف شده است، یادآور شد: به طور متوسط روزانه ۶ تا هشت هزار مرسوله پستی در لرستان توزیع می شود که موزع ها به دلیل نبود پلاک کدپستی، آدرس ها را بر اساس تجربه و به مرور زمان یاد می گیرند، اما به علت انبوه سازی ها و افزایش نقاط حاشیه ای، این آدرس ها نیز مدام در حال تغییر است و برای موزعان تازگی دارد.

وی می گوید: بعد از همه گیری کرونا، روال خریدهای اینترنتی و اقدامات پستی همچنان رونق دارد ، با گسترش کسب و کارهای مجازی، فروشگاه های اینترنتی بسیاری ثبت شد و مرسوله ها از نامه به کالا تغییر یافت، به نحویکه نقش پست در قراردادهای تجارت الکترونیک ارتقا یافت اما فقدان پلاک کد پستی، به معضلی در این مسیر تبدیل شده است.

مدیرکل پست لرستان اضافه کرد: هم اکنون درصد نصب پلاک های کدپستی شهری در ازنا ۴۹، الشتر ۶۹، الیگودرز ۵۹، بروجرد هشت، پلدختر ۴۸، دورود ۳۱، کوهدشت ۴۰، نورآباد ۴۹، رومشکان ۳۱ و چگنی ۴۰ درصد است.

نبود پلاک کدپستی و چالش پیش روی سرشماری سال ۱۴۰۵

علی پناهی اتلاف وقت و سوخت، احتمال بروز حوادث ترافیکی به دلیل سرگردانی در کوچه ها و کندی روال کار را از مشکلات نبود پلاک پستی برای موزعان عنوان می کند و اضافه کرد: هرچند در شرایط کنونی موزع ها بر اساس آدرس یابی سنتی، پرس و جو از اهالی محل و نشانه ها گذاری های خودشان، عمل می کنند اما سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۴۰۵ بر اساس شیوه جدید به نام "ثبتی – مبنا" است و آمارگیرها برای این سرشماری به ساکنان مراجعه نمی کنند.

وی گفت: در این سرشماری، اطلاعات باید از طریق سامانه و با توجه به پلاک کد پستی مکان، جمع آوری شود که چنانچه تا آن زمان پلاک ها نصب نشود، دچار مشکل خواهیم شد، چراکه در سرشماری های قبلی که به صورت خوداظهاری بود بسیاری از کدهای پستی اشتباه عنوان شد و اکنون با تبدیل کارت های ملی قدیمی (کد پستی بر روی آن درج شده بود) به کارت هوشمند (فاقد شماره کد پستی هستند)، بسیاری از خانوارها کد پستی را در اختیار ندارند و از طرفی به دلیل عدم نصب پلاک نیز، در این سرشماری چالش ایجاد می شود.

مدیرکل پست لرستان افزود: به همین منظور تفاهم نامه سه جانبه ای با حضور پست، شهرداری خرم آباد و یک پیمانکار منعقد تا پیمانکار معتمد با اجازه و هماهنگی شهرداری، نسبت به جمع آوری اطلاعات، ساخت و نصب پلاک کدپستی اقدام کند که این اقدام به نتیجه نرسید و دلیل آن توسط شهرداری نبود بودجه کافی عنوان شد.

به گفته علی پناهی این دلیل مشترک برای همه شهرداری ها صدق می کند که به دلیل نبود اعتبار تاکنون نصب پلاک کدپستی در استان تکمیل نشده است.

این اظهارات در حالیست که خرم آباد به عنوان مرکز و پرجمعیت ترین شهر لرستان از این زیرساخت مورد نیاز برای شهر هوشمند بهره چندانی ندارد و شهردار نیز در پاسخ به اینکه چرا طرح نصب پلاک کدپستی بیش از یک دهه اجرایی نشده است می گوید: اعتبار نیست.

به گفته داریوش بارانی بیرانوند این مهم از وظایف قانونی شهرداری ها و اعتبار مورد نیاز برای این اقدام، قابل توجه است، اما امسال هم ردیف بودجه ای برای آن لحاظ نشده است.

سخنان شهردار خرم آباد در خصوص نصب پلاک کد پستی و نبود اعتبار در حالیست که به گفته کارشناسان اداره پست، برای تولید و نصب هر پلاک ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار ریال نیاز است که البته این رقم برای شهر خرم آباد بیش از ۵۰ میلیارد ریال آب می خورد و با توجه به مشکلات ریز و درشت شهرداری و بدهی های معوق کارگران، معلوم می شود نصب پلاک کدپستی فعلا در اولویت نیست.

ایرنا/ الهام بابایی