مردم لرستان با فرارسیدن نوروز با آدابورسوم خود به استقبال نوروز میروند و آیینهای خاص این عید باستانی را برپا میکنند.
به گزارش پایگاه خبری یافته به نقل از تسنیم، با نزدیک شدن به فصل بهار و ایام نوروز مردم لرستان همانند سایر نقاط ایران آیینهای مختلفی را برگزار میکنند و با فرارسیدن نوروز این عید باستانی، شور و شوق بیشتری برای احیاء سنتها در بین مردم ایجاد میشود.
نخستین سنتی که در لرستان همانند سایر نقاط ایران رایج است همان "خانهتکانی" است که بانوی خانه با کمک خانواده در آستانه نوروز تمام وسایل خانه را گردگیری، شستوشو و تمیز میکند تا غبار از خانه بزداید.
یکی از آدابورسوم مردم لرستان که قبل از ایام نوروز انجام میشود سر زدن به دوستان یا خویشاوندانی است که تازه عضوی از خانواده خود را ازدستدادهاند و عزادار هستند، در این آیین که به نشان احترام و همدردی انجام میشود اقوام به خانه صاحبعزا میروند و برای فرد تازه درگذشته فاتحهای قرائت میکنند.
در آخرین پنجشنبه سال بهرسم یک سنت دیرینه به نام "پنجشنبه آخر سال" همه آرامستانهای لرستان مانند سایر نقاط ایران پر میشود از حضور مردمی که آمدهاند در واپسین روزهای زمستان با خواندن فاتحه یاد عزیزانشان را بار دیگر گرامی بدارند.
کاشت سبزه
و اما سراغ هفت سینی میرویم که در میان قوم لر "قرآنش" آغاز و پایان همهکارهای مسلمانان، "آبش" پاکی و روشنایی و "چراغش" نشانه نور و فرار از سرمای زمستان و تاریکی بوده است؛ "سبزهاش" نیز که مردم حدود 15 روز قبل از عید نوروز برای کاشتن آن اقدام میکنند همیشه نمادی از حیات، باروری، زایش سبزینگی بوده است.
مردم لرستان با شیرینی، آجیل و میوهای که از روزهای قبل برای عید تدارک دیدهاند، از مهمانان نوروزی خود به گرمی پذیرایی میکنند. دیدوبازدیدهای نوروزی مردم بلافاصله بعد از لحظه تحویل سال شروع میشود و تا پایان تعطیلات نوروز ادامه دارد.
سیزده به در
مردم لرستان در روز سیزدهم فروردین که از آن "سیزده به در" یاد میکنند همراه با خانواده، دوستان یا خویشاوندان آخرین روز تعطیلات نوروز را به دامان طبیعت میروند و به بازیهای محلی میپردازند؛ در این روز مردم میخواهند با سیزده به در شومیها را به طبیعت برگردانند و سبزههایی که برای سفرههای هفتسین خود آماده کرده بودند را به نیت سلامتی و بهروزی به رودخانه و آبهای جاری میاندازند.
گره زدن سبزه
یکی از رسوم دیار لرستان در روز سیزدهم فروردین یا سیزده به در گره زدن سبزه است و مردمباور دارند که مشکلاتی که در زندگیشان به وجود آمده، گرههایی است که میتوان با گره زدن به سبزه رفع شود پس به همین نیت سبزههای عید را گره میزنند تا مشکلاتشان برطرف شود.
بهزاد پاکدل رئیس کانون آیین سنتی لرستان در رابطه با آیین مردم لرستان در ایام نوروز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در زمانهای گذشته آئینهای نوروزی مردم لرستان از اوایل اسفند شروع میشد و ازآنجاکه مردم استان برای "آب" حرمت و ارزش زیادی قائل بودند پنجم اسفند قبل از دست زدن به هر کاری کنار رود، چشمه و جویباری میرفتند تا آئینهای خاصی را انجام دهند.
وی افزود: در آیین پنجم اسفند قوم لر با رفتن به کنار جویبار لباسهای خود را میشستند اما باید گفت زیبایی این آیین در آنجاست که مردم از یک اسفند تا فروردین اجازه نمیدادند طهارت و پاکیزگی آب از بین برود که البته این آیین امروزه به دست فراموشی سپردهشده است.
پاکدل کاشتن سبزه را در عید نوروز و در نزد مردم لرستان نماد حیات، باروری، زایش سبزینگی دانست و عنوان کرد: مردم حدود 15 روز قبل از عید با کاشتن سبزه حیات و سبزینگی را به خانهشان دعوت میکنند.
گَردیله
وی خاطرنشان کرد: درگذشته مردم لرستان پنجم اسفند قبل از شروع گَردیله (گردگیری منزل) کاسهای آب به همراه آینه و چراغی در خانه قرار میدادند سپس شروع به گرفتن گردگیری میکردند که البته آب آن کاسه هرروز به نیت طهارت و پاکی عوض میشد.
الفه
رئیس کانون آیین سنتی لرستان در رابطه با آدابورسوم مردم لرستان در جمعه آخر سال نیز گفت: جمعه آخر سال در آیینی به نام "الفه" با درست کردن حلوا برای درگذشتگان فاتحه میخوانند و در این روز یکی از آدابورسوم مردم خرمآباد این بود که زنان در پنجشنبه آخر سال زودتر مردان از قبرستان برمیگشتند و مشغول درست کردن حلوا میشدند، سپس مردان آبادی بهطور دستهجمعی به در خانه اهالی روستا میرفتند و با خواندن ابیاتی صاحبخانه را از آمدنشان آگاه میکردند.
وی تصریح کرد: در جمعه آخر سال وقتی مردان آبادی با اجازه صاحبخانه داخل میرفتند، زن صاحبخانه حلوا زیادی با روغن حیوانی درست میکرد و مردان پس از خوردن قاشقی از آن حلوا فاتحهای برای اموات آن خانه میخواندند و با خواندن ابیاتی آن خانه را به مقصد خانه بعدی ترک میکردند.
میر نوروز
پاکدل خاطرنشان کرد: میر نوروز شخصیت باسوادی بود که داخل کوچه به کوچه آبادی میگشت و با خواندن ابیاتی خبر آمدن عید نوروز را به مردم میداد و میر نوروز خوانی میکرد و ازآنجاکه در زمان قدیم خبری از تقویم، رادیو یا تلویزیونی نبود گاهی مردم یادشان میرفت که دقیق چه روزی نوروز است و این میر نوروز بود که میرنورورخوانی خبر از آمدن بهار میداد.
وی به عزیز بودن میر نوروز نزد مردم لرستان اشاره و اظهار داشت: وقتی میر نوروز خبر آمدن عید را در کوچهها سر میداد هر یک از مردم به سهم خود بهعنوان عیدی یککاسه گندم، پول یا تخممرغ به او هدیه میدادند.
سفره هفتسین
رئیس کانون آیین سنتی لرستان افزود: مردم لرستان در قدیمالایام برای سفره هفتسین اهمیت زیادی قائل بودند و چون عدد هفت برای مردم قداست داشت، هفتسین خود را برای بقاء بر سر هفت ستون قرار میدادند و تا روز سیزده به در نگه میداشتند.
لحظه تحویل سال
وی در رابطه با دیگر باورهای مردم لرستان در ایام نوروز عنوان کرد: درگذشته مردم معتقد بودند که لحظه تحویل سال در خانه باید باز باشد چون باور داشتند که در لحظه سالتحویل باوُ (بزرگ) نوروز میآید پس اگر دربسته باشد باوُ نوروز به خانه وارد نمیشود و خیر، برکت و سال نو را به خانه نمیآورد پس اگر برف هم میبارید نباید دربسته میشد و باور داشتن همه افراد خانواده در لحظه سالتحویل باید دور سفره هفتسین جمع شوند چون اعتقاد داشتند که باوُ نوروز سلامت و برکت سفره را به تعداد افراد دور آن سفره میدهد.
توجه: هرگونه استفاده از مطلب با ذکر منبع و نام نویسنده، نشانهی احترام شما به تلاش آنها است.
دیدگاهها