غلامرضا مصدق: جنگ يكي از نفرت‌انگیزترین اعمال بشر است، نوشته ذيل به‌هیچ‌وجه به معناي خوشحالي و استقبال از جنگ روسيه و اكراين نيست، بخصوص براي ما كه خود هشت سال طعم تلخ تجاوز و جنگ را چشیده‌ایم، اما در هر حال، وقوع هر جنگي بخصوص اگر يك طرف جنگ ابرقدرتي نظامي باشد، منجر به تغيير و تحولات گسترده سياسي و اقتصادي در منطقه و جهان خواهد شد. اين تغيير و تحولات خود را به شكل فرصتها و تهديدها براي ديگر كشورها نشان می‌دهد.
در حال حاضر اروپا ۴۰٪ گاز طبیعی خود را از روسیه تأمین می‌کند، با تکمیل خط انتقال نورد استریم ۲، این وابستگی دو برابر خواهد شد و از صدور ۵۵ میلیارد مترمکعب در سال به ۱۱۰ میلیارد خواهد رسید (فعلاً با حمله روسیه به اکراین این پروژه توسط آلمان متوقف‌شده است).براي روسيه مهم‌تر از بهره‌مندی از درآمد عظيم صادرات گاز به اروپا، وابستگي شديد اين قاره به گاز روسيه است، حربه قطع گاز كه جايگزين کوتاه‌مدتی ندارد، همواره همچون شمشير داموكلس بالاي سر اروپا قرار دارد و هر لحظه احتمال فرود آن وجود دارد.
تنها راه ممكن و با صرفه امنيت گازي اروپا، تامين بخش زيادي از نياز گازي اين قاره از ايران است. بعد از روسيه بزرگ‌ترین منابع گاز جهان در اختيار ايران قرار دارد. علی‌رغم اينكه استراتژي غرب‌ستیزی ايران كمتر از روسيه نيست، اما به سه دليل اروپائی‌ها ترجيح خواهند داد كه بخش زيادي از گاز مصرفي خود را از ايران تأمین كنند. اول تنوع‌بخشی به منابع تأمین گاز، كه خودبه‌خود امنيت تأمین انرژي آن‌ها را بالا می‌برد. دوم، قدرت روسيه از ايران به‌مراتب بيشتر است، به همين دليل خطر ايران براي اروپا كمتر از روسيه است و سوم تأمین گاز از ایران به لحاظ مسافت نسبت به قطر ارزان‌تر است.
ايران علی‌رغم دارا بودن دومين ذخایر جهاني گاز، به‌جز صادرات ناچيزي به تركيه، هيچ سهمي در بازار جهاني گاز دنيا ندارد و تأسف‌بارتر اينكه پارس جنوبي بزرگ‌ترین ميدان گازي ايران با كشور مينياتوري قطر مشترك است، كه به مدد بكار گيري تکنولوژی‌ای پيشرفته، سرمایه‌گذاری‌های خارجي و فارغ از هرگونه محدودیت مثل تحريم، برداشت به‌مراتب بيشتري نسبت به ايران بزرگ دارد. صادرات گاز طبيعي ايران به اروپا علاوه بر صيانت ازمنابع ملي و كسب درآمد ارزي نجومي، موجب ايجاد ده‌ها هزار شغل پايدار براي، استخراج، پالايش و انتقال گاز خواهد شد و مهم‌تر اينكه امنيت ايران با امنيت بخش مهمي از دنيا گره خواهد خورد. يكي از دلایل تحريم آسان ايران عدم وابستگي كشورهاي ديگر به ايران است. معافيت از تحریم‌های همه‌جانبه آمريكا بعد از خروج اين كشور از برجام، فقط دو استثناء داشت، يكي بندر چابهار و ديگري ميدان گازي رام در درياي شمال، اولي به دليل سرمایه‌گذاری هند و دومي به دليل شراكت پنجاه‌درصدی انگليس با ايران از تحريم معاف شدند. الآن روسيه از فوتبال و ورزشكاران معلولش گرفته تا پرواز هواپيماهايش بر فراز خاك ديگر كشورها تحريم شده اما هيچ خبري از تحريم گازش به اروپا با درآمد سالانه ٦٠ ميليارد دلار نيست.
آيا ايران، براي یک‌بار هم كه شده از چنين فرصتی استفاده خواهد كرد، يا مثل همه فرصت‌های طلائي قبلی كه از دست رفتند این‌یکی را هم از دست خواهد داد. انشا الله كه اين بار سفير شانس بجاي قطر مينياتوري درب ايران بزرگ را بزند. روسيه بعد از تحريم نفتي ما، براي گرفتن سهم ايران در بازار جهاني نفت، لحظه‌ای ترديد به خود راه نداد، آيا الآن لازم است ملاحظه روسيه در شراكت براي تأمین گاز اروپا را داشته باشيم؟
کلیک کنید
دیدگاه‌ها