بر اساس آمارهای رسمی، حدود 15 هزار بیمار مبتلا به کرونا در ایام تعطیلات نوروز به مسافرت رفتهاند...
امین جلالوند/ سپید: در شرایطی که کارشناسان و متولیان نظام سلامت بارها هشدار دادند که سفرهای نوروزی میتواند به تشدید بحران کرونا در ایران منجر شود، اما در نهایت سفرهای نوروزی به اغلب شهرهای ایران آزاد شد. همزمان با آزاد شدن سفرهای نوروزی، تعداد مناطق قرمز و نارنجی در کشور نیز از 40 شهر در ابتدای تعطیلات نوروزی به ۱۱۷ شهر در انتهای این تعطیلات رسید.
افزایش حدود سه برابری شهرهای قرمز و نارنجی، موجب افزایش آمار بیماران بستری و مرگ و میرهای کرونایی خواهد شد. برخی کارشناسان و مسئولان نظام سلامت اعلام کردهاند که در حال ورود به مرحله پیک چهارم کرونا هستیم. اغلب کارشناسان بر این باورند که نتیجه آزاد شدن سفرهای نوروزی، طی یک تا دو هفته آینده کاملا خودش را نشان خواهد داد.
همچنین علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هم با بیان اینکه رعایت شیوهنامه بهداشتی در تعطیلات نوروزی به کمتر از ۶۰ درصد کاهش یافته است، از روند شیوع بیماری کرونا در کشور در پی سفرهای نوروزی خبر داد.
او تصریح کرد: «اکنون میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی به ۵۶ درصد رسیده که زنگ خطر بزرگی است. هفتههای قبل پیشبینی کرده بودیم که با انجام سفرهای نوروزی به طور قطع میزان بیماری کرونا افزایش مییابد. اکنون در اکثر استانها روند صعودی بیماری کرونا را شاهد هستیم. این افزایش اگر تدبیر نشود و جلوی آن را نگیریم، مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.»
از سوی دیگر، مسعود مردانی، متخصص بیماریهای عفونی و عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز هشدار میدهد: «در چند روز آینده ممکن است با شرایطی مواجه شویم که لازم باشد شهرها را تعطیل کنیم. هماکنون بیمارستانها پر از مریض مبتلا به کرونا است. تصور میکنم طی روزهای آتی وضعیت بدتر هم بشود.»
او با اشاره به تاثیر سفرهای نوروزی در افزایش بار بیماری کرونا، تاکید میکند: «اکنون کشور از نظر بیماری کرونا در وضعیت مناسبی قرار ندارد. حتی امکان بروز مشکل در تامین تجهیزات و امکانات بیمارستانی نیز دور از انتظار نیست.»
همچنین محمدحسین انیسی، متخصص مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی نیز با تاکید بر اینکه همچنان باید در خانه ماندن به عنوان اولویت اول مطرح باشد، تصریح میکند: «رسانهها باید به شکل مداوم به مردم آگاهیرسانی کنند که تا زمان واکسیناسیون بیش از 70 درصد جمهیت و رسیدن به ایمنی جمعی، باید سفر رفتن و دورهمیهای غیرضروری حذف شود. اگر وضعیت شیوع گسترده کرونای انگلیسی در خوزستان در سایر استانها نیز تکرار شود، آنگاه نظام سلامت به مرز فروپاشی نزدیک خواهد شد.»
بر اساس آمارهای رسمی، حدود 15 هزار بیمار مبتلا به کرونا در ایام تعطیلات نوروز به مسافرت رفتهاند. باید در نظر داشت که این افراد با علم به اینکه تست کرونای آنها مثبت بوده است، راهی سفر شده و خیلیها را نیز آلوده کردهاند. چندین برابر این جمعیت نیز افرادی بودهاند که از ابتلای خود به کرونا بیخبر بودهاند و راهی سفر شدهاند. مجموع این شرایط موجب شده است که بسیاری از کارشناسان سلامت نسبت به وقوع پیک تازه کرونا در بازه زمانی بین یک تا دو هفته آینده هشدار دهند.
یدالله سهرابی، عضو شورای عالی نظام پزشکی کشور در گفتوگو با سپید با اشاره به تاثیر سفرها بر افزایش حجم کاری کادر درمان و به خطر افتادن جان آنها، یادآور میشود: «سفرهای غیرضروری، سلامت مردم و سلامت کادر درمان را به خطر میاندازد و فشار کاری کادر درمان را افزایش میدهد. سفرها باعث انتقال بیماری به مناطق مختلف کشور می شود و کنترل کرونا را سختتر خواهد کرد.»
سهرابی تاکید میکند: «ارائهدهندگان خدمات دارویی، درمانی، بهداشتی و تشخیصی، سرمایههای جدی کشور در بحث مقابله با کرونا هستند. سفر رفتن و رعایت نکردن پروتکلهای بهداشتی، سلامت این سرمایههای انسانی را به خطر میاندازد. اگر حفظ سلامت ارائه دهندگان خدمات در مراکز درمان کرونا در اولویت قرار نگیرد، این اتفاق به زیان سلامت کل جامعه خواهد بود.»
او یادآور میشود: «باید آموزش و فرهنگسازی از سوی رسانههای مختلف، تداوم پیدا کند که سفر نرفتن و رعایت پروتکلهای بهداشتی تا چه حد زیادی میتواند به کنترل کرونا کمک کند.»
شهرهای شمالی، سرریز از مسافران نوروزی
با توجه به گسترش ویروس کرونای انگلیسی در نقاط جنوبی کشور، انتظار میرفت که استقبال برای سفرهای نوروزی به شمال کشور تشدید شود. با باز شدن معابر و ممنوع نشدن سفرهای نوروزی، همین پیشبینیها محقق شد و برخلاف نوروز سال گذشته، اغلب شهرهای شمالی کشور مملو از مسافران شد. باوجود آنکه از ابتدای تعطیلات نوروزی اعلام شد که ورود به سه شهر نارنجی استان مازندران شامل ساری، آمل و رامسر ممنوع است، اما مشاهدات میدانی نشان داد که ممنوعیتی برای ورود به این شهرها در نظر گرفته نشد.
مثلا در ایام تعطیلات نوروز شاهد بودیم که شهرستان رامسر، اغلب با ترافیک سنگینی روبرو بود. ظرفیت اغلب هتلها و مسافرخانههای این شهر نیز تکمیل شد و مجتمعهای گردشگری و تفریحی، شهرکهای توریستی، سواحل، پارکها، شهربازی و تله کابین نیز تعطیل نبود.
در بسیاری از نقاط شهرستان رامسر شاهد برپایی چادرهای مسافرتی بودیم. حتی در اتفاقی نادر، برخی مسافران با برپایی چادرهای مسافرتی در قبرستان شهرستان رامسر، صبح را به شب رساندند که انتشار تصاویر آن در فضای مجازی نیز با واکنشهای متعددی همراه شد.
شهرستان رامسر به عنوان شهر مرزی استان گیلان و مازندران شناخته میشود. قرار بود به دلیل وضعیت کرونایی شهرستان رامسر، این شهر فقط محل گذر مسافران باشد و نه محل اقامت و اسکان. با این وجود شواهد میدانی نشان داد که بسیاری از اقامتگاههای این شهر، تکمیل شد. پاساژها و مراکز تجاری این شهر نیز مملو از مسافران بود و رنگ و بویی از محدودیت کرونایی در این شهر دیده نمیشد.
در سایر شهرهای شمالی کشور نیز ترافیک سنگین نوروزی وجود داشت و ترافیک جاده ساحلی بین شهرها نیز مشابه ترافیکهای نوروزی در دوران قبل از کرونا بود. همچنین برخی مشاهدات میدانی حاکی از آن بود که در ورودی شهرستان رودبار، برخی خودروها به دلیل عبور غیرمجاز به استان گیلان جریمه شدند، اما نکته قابل توجه اینجاست که درنهایت به همان خودروهای جریمه شده نیز اجازه ورود به استان گیلان داده میشد.
جمشید حمزهزاده، رئیس هیات مدیره جامعه هتلداران نیز با اشاره به رکوردشکنی استانهای شمالی در پذیرش مسافران تصریح کرد: «استانهای شمالی به ویژه مازندران و همچنین جزیره کیش براساس میزان اقامت، جزو پرمتقاضیترین مراکز برای سفر نوروزی بودهاند، به طوری که در برخی روزها ضریب اشغال در بعضی هتلها به ۱۰۰درصد رسیده است. درواقع تعداد مسافران هتلرو در استانهای شمالی، به ویژه مازنداران و همچنین در جزیره کیش در مقایسه با سایر نقاط کشور، رکورددار بوده است.»
همچنین بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، از ۲۸ اسفندماه ۹۹ تا هفتم فروردین ۱۴۰۰ در مجموع یک میلیون و ۳۰۰ هزار «نفرشب» اقامت در مراکز اقامتی رسمی کشور ثبت شده است.
حمید آذرپور، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان هم با اشاره به سفر نوروزی چهار میلیون نفر به استان گیلان، تاکید کرد: «از ابتدای نوروز امسال تا پایان دهم فروردین ماه، چهار میلیون و ۳۲۷ هزار و ۳۱۰ مسافر با ۸۶۷ هزار و ۸۱۵ خودرو وارد گیلان شدند. این مسافران در حدود ۲۵۱ هزار اقامتگاه و مکان گردشگری استان اقامت کردند.۷۱۶ هزار نفر هم در این مدت از مراکز سیاحتی، زیارتی، اماکن تاریخی و گردشگری استان بازدید کردند.»
از سوی دیگر، اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان مازندران هم اعلام کرد که بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار مسافر در موج اول سفرهای نوروزی از ۲۵ اسفند ماه ۹۹ تا ۷ فروردین ماه وارد این استان شدند که این میزان در مقایسه با سال گذشته، بیش از ۱۶۵ درصد افزایش داشته است.
با توجه به افزایش چندبرابری مسافران نوروزی به شمال کشور در مقایسه با نوروز سال گذشته، کارشناسان معتقدند باید منتظر تشدید وضعیت کرونا در شهرهای شمالی کشور باشیم.
تبعات سفرهای نوروزی به آتش کرونا میدمد
با وجود مخالفت شدید وزارت بهداشت و کارشناسان نظام سلامت، سفرهای نوروزی به اغلب نقاط کشور آزاد شد.
محمود رضاخواه، متخصص پزشکی اجتماعی نیز با اشاره به آسیب و تبعات سفرهای نوروزی، میگوید: «وقتی ستاد ملی مقابله با کرونا به عنوان عالیترین نهاد تصمیم گیرنده برای مقابله با کرونا به طور صریح اعلام میکند که سفر نوروزی به اغلب شهرهای ایران آزاد است، همین مجوز ستاد باعث میشود که خیلی از افراد که برای رفتن به سفر نوروزی تردید داشتند، مصمم به سفر شوند. یعنی همان جمعیت مردد را هم به سفر رفتن ترغیب کردند. نمیتوان از یک طرف از مردم درخواست کرد که به مسافرت نوروزی نروید، اما از طرف دیگر، مجوز سفر را صادر کرد. این تناقض بین اظهارات و عملکرد مسئولان، موجب سرگردانی مردم نیز میشود. آنها نمیدانند که کدام حرف متولیان را باید جدیتر بگیرند.»
او تاکید میکند: «کرونای انگلیسی در همه استانهای کشور، دیده شده است. خطر شیوع کرونا بسیار بالاتر از ماههای قبل است. در کرونای انگلیسی شاهد هستیم که بسیاری از بیماران در مدت زمان 48 ساعت دچار علایم حاد بالینی میشوند. درنتیجه احتمال مرگ بر اثر کرونا هم افزایش پیدا کرده است. قدرت سرایت این ویروس جهش یافته نیز چندین برابر ویروس اولیه است. این شرایط به وضوح به این معنی است که کشور ما اصلا در شرایطی قرار نداشت که بخواهد در مسیر عادیانگاری و سفرهای نوروزی حرکت کند.»
رضاخواه خاطرنشان میکند: «در جریان سفرهای نوروزی نمیتوان چندان مردم را مقصر دانست. آنها به منبعی اعتماد کردند که وظیفهاش مدیریت کرونا است. وقتی این منبع با رنگبندیهای شاد کرونایی اعلام میکند که وضعیت اغلب نقاط کشور، زرد و آبی است. بنابراین نباید از مردم توقع داشت که به مسافرت نروند. در هر کشور دیگری هم که متولیان اعلام کنند شرایط برای سفر رفتن مساعد است، مطمئن باشید که خیلی از افراد برای سفر رفتن ترغیب میشوند. در چنین شرایطی جان مردم به خطر میافتد و بار فرسودگی کادر درمان نیز بیشتر میشود. در آن صورت توان نظام سلامت برای درمان بیماران کرونا نیز کاهش پیدا میکند.»
همچنین پیشتر نیز سعید نمکی، وزیر بهداشت ضمن مخالفت با مجاز شدن سفرهای نوروزی، تاکید کرده بود: «خطرناکترین عامل در چرخش ویروس موتاسیون یافته کرونا، سفر است. حتی اگر بلیت و هتل مجانی هم برایتان فرستادند، این را بدانید که دارند برایتان ویزای بیماری و مرگ میفرستند. خدا نکند که در آن واحد چند خوزستان خلق کنیم. اگر خدایی نکرده چند خوزستان دیگر شکل گرفت، آن زمان دیگر نمیتوانم روی تابآوری نظام سلامت قسم بخورم.»
علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهاشت هم هشدار داده بود: «کشور ما پهناور است و قومیتها و ژنهای مختلفی دارد. گردش ویروس کووید 19 در قومیتهای مختلف میتواند باعث جهش شود. براین اساس در خود کشور ما نیز میتواند جهش ویروس جدید صورت گیرد که میتواند خطرناک باشد. در حال حاضر سوش غالب کرونا در کشور ما ویروس ووهان است، اما ۶۲ درصد سوش غالب در خوزستان مربوط به ویروس جهش یافته انگلیسی است. بنابراین درهم آمیختگی جمعیت در جریان سفرهای نوروزی میتواند شرایط را غیرقابل کنترل کند.» همچنین علیرضا زالی، فرمانده عملیات مدیریت کرونا در کلانشهر تهران هم تصریح کرد: «با سفرهای نوروزی، گردابی از چرخش ویروس در کشور ایجاد میشود. با سفر کاری میکنیم که ویروس روز به روز در سطح استانها گستردهتر شود و انواع مختلف آلودگی را در استانها شکل دهد.»
او تاکید کرد: «مسافران هنگام بازگشت از سفر نوروزی نیز ویروسهای مقاوم و چموش را برای تهران به سوغات میآورند که باعث در معرض فشار و استرس قرار گرفتن مجدد تیم پزشکی میشود. قطعا با این سناریوی تلخ روبرو هستیم که ویروس جهش یافته در کل کشور به چرخش در آمده است.»
حامد صفاری، متخصص بیماریهای داخلی هم با اشاره به تبعات شیوع کرونای انگلیسی در ایران، هشدار میدهد: «کرونای کشنده انگلیسی بیخ گوشمان است. کرونای جهش یافته بسیار خطرناکتر از نمونه قبلی است و دو ماه آینده روزهای سختی برای مقابله با این ویروس است. این گونه ویروس در تمام نقاط کشور در حال گردش است و به زودی نظام سلامت را به طور جدی درگیر خیز جدیدی از همهگیری با قدرت واگیری و شدت بیماریزایی بیشتر خواهد کرد.»
او تاکید میکند: «میتوان پیشبینی کرد که در یکی دو ماه آینده شرایط سختی را در مدیریت همهگیری این ویروس تجربه کنیم. مرگ و میر در سنین پایین، افزایش درصد مرگ و میر در موارد بستری، پذیرش بیماران با حال عمومی بد، کوتاه شدن فاصله پذیرش در بیمارستان تا پذیرش در بخش ICU، سیر بالینی وخیم در شرایط بستری، وجود خوشههای ابتلا در جمعیت، سوابق سفر به کشورهای دیگر و سوابق سفر به استانهای درگیر از مهمترین شواهد ابتلا به این ویروس جهش یافته است.»
با وجود تمام هشدارهای مسئولان و کارشناسان سلامت، سفرهای نوروزی ممنوع نشد. با توجه به اینکه واکسیناسیون سراسری کرونا در ایران نیز با تاخیر و کندی همراه است، تبعات سفرها میتواند به افزایش چشمگیر آمار مبتلایان و مرگ و میرهای کرونایی دامن بزند.
دیدگاهها