در چند روز گذشته خبری حیرت‌آور و بهت آلود خاطر فرهنگ دوستان لرستان را در اندوه فرو برد. خبری از جنس طمع که با جهل مرکب افرادی یاغی همراه بود. جاهلانی ناآگاه که با تیغ بی غیرتی، کاروان فرهنگ و تمدن باستانی لرستان و منطقه بالاگریوه را زخمی نمودند.

هفته گذشته با تماس برخی از اهالی روستاهای میان کوه شرقی با خبر شدیم که برخی از خدا بی-خبران طماع، به خیال رسیدن به سراب گنج با بیل مکانیکی تپه ارزشمند افرینه در نزدیکی روستای قلا نصیر را مورد تعرض و تخریب قرار داده اند. اینکه چه بر سر ما آمده است که به این نقطه رسیده ایم، نیازمند واکاوی جنبه‌های مختلف از مسائل اجتماعی و تاریخی است. ولی اینکه چطور فرد یا افرادی چنان جسورانه و بی محابا به خود اجازه می‌دهند با فراغ بال و آرامش کامل با ادوات سنگین مکانیکی به جان آثار فرهنگی بیفتند، جدای از طمع‌ورزی و نادانی چنین افرادی، به نظر می‌رسد، باید نوع برخورد حقوقی و قضایی نامتناسب، عدم پیگیری توسط میراث فرهنگی و ضعف قانون را در این امر لحاظ نمود. متأسفانه در سالیان اخیر مانند چنین تخریبی در تپه شرف‌آباد منطقه کاکاوند شهرستان دلفان نیز مشاهده شد که شاهد مجازات آن افراد خاطی و قانون‌شکن نبودیم!

منطقه بالاگریوه، یکی از مهم‌ترین مناطق فرهنگی و باستان‌شناسی لرستان است که همواره به دلیل واقع‌شدن بر سر راه ارتباطی دشت خوزستان با ارتفاعات لرستان و فلات مرکزی ایران دارای اهمیت بوده است. این اهمیت استراتژیک با شناسایی نزدیک به 200 اثر فرهنگی در پروژه بررسی تابستان امسال و بیش از صد محوطه دیگر در سالیان گذشته از دوره‌های گوناگون تاریخی، نمود عینی پیدا می‌کند. از میان این آثار، تپه افرینه به‌مانند نگینی در میان این آثار می‌درخشد. تپه افرینه با تاریخی بیش از 5000 سال به هزاره چهارم پیش از میلاد تعلق دارد که لایه های مدفون آن می‌تواند، نقشی حیاتی در تحلیل اتفاقات و ارتباطات هزاره چهارم پیش از میلاد در منطقه و غرب ایران بر عهده بگیرد. خواست عمومی فرهنگ دوستان و مردم لرستان است که به منظور پیشگیری از چنین اقدامات ناشایست و هنجارشکنانه ای که فرهنگ و گذشته‌ی این سرزمین را هدف قرار داده اند و از روی نادانی، قلدرانه تیشه به ریشه ی باستان‌شناسی این استان می زنند، خاطیان را به اشد مجازات برسانند. در این راه، همراهی و همکاری میراث فرهنگی لرستان (به‌ویژه مدیر کل محترم که خود از نیروهای بدنه وزارتخانه است و به اهمیت اینگونه آثار فرهنگی واقف است) و دادگستری لرستان و شخص دادستان محترم استان می تواند بسیار راهگشا باشد.

 

دکتر محمد بهرامی

(عضو هیأت علمی گروه تاریخ و باستان شناسی دانشگاه لرستان)

 

دیدگاه‌ها