آموزش به‌منزله اقدامی مهم در فرآیند توانمندسازی ، حق طبیعی انسان‌ها به شمار می‌رود و نقش مهمی در تعالی افراد دارد. یکی از شاخص‌های رشد در جوامع، میزان بهره‌مندی مردم از حداقل سواد نوشتن و خواندن است. آموزش رکن اساسی توسعه در جامعه محسوب می‌شود و کشورهای توسعه‌یافته به‌خوبی به مقوله آموزش و اهمیت و جایگاه آن در تربیت شهروندان توسعه‌خواه آگاه‌اند. در قانون اساسی کشور ایران به مقوله آموزش و نقش دولت در فراهم آوردن امکانات آموزشی در راستای فرصت‌های برابر زندگی و تحقق عدالت اجتماعی برای افراد توجه شده است. طبق اصل 30 قانون اساسی «دولت موظف است وسایل آموزش‌وپرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به‌طور رایگان گسترش دهد». اصلی که به نظر می‌رسد در مناطق محروم و حاشیه‌ای شهرها مغفول مانده است.

توجه به مباحث آموزشی و ضرورت توسعه زیرساخت‌های آموزشی امری است که در بلندمدت می‌تواند نقش بسزایی در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه داشته باشد. بسیاری از افراد گرفتار آسیب‌های اجتماعی اکثراً از تحصیلات مناسبی برخوردار نبوده و چه‌بسا سواد خواندن و نوشتن هم نداشته باشند.

برای ریشه‌کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازها، افراد احتیاج به تحصیل و مهارت‌آموزی دارند. متأسفانه در مناطق حاشیه‌ای به علت فقر مالی و فقر فرهنگی شاهد این امر هستیم که بخشی از کودکان از تحصیل باز می‌مانند. امری که در بلندمدت می‌تواند فرد را گرفتار آسیب‌های اجتماعی کند.

آموزش از رکن‌های اساسی زندگی اجتماعی است و با توجه به اینکه محلات حاشیه‌نشین شرایط نامناسبی از نظر دسترسی به خدمات آموزشی دارند، بنابراین توجه به بحث آموزش و تأثیر آن در توسعه محلی امری اجتناب‌ناپذیر است.

یکی از مسائل مشهود در محلات حاشیه‌نشین ازجمله محله گل‌سفید و پشت بازار، وجود تعداد کودکان بازمانده از تحصیل است. منظور از کودک بازمانده از تحصیل، آن گروه سنى از جمعیت است که در سنین مدرسه؛ یعنى بین 6 تا ۱۸ سال قرار دارند، ولی در ماه‌هاى تحصیلى و در چرخه‏ آموزشى کشور حضور ندارند؛ یعنى در زمان ساعات کار مدارس، خارج از مدارس هستند و به هر دلیلى یا اساساً وارد چرخه‏ آموزش نشده‌اند یا بعد از مدت کوتاهى از آن خارج شده‌اند. یکی از برنامه‌های دفتر تسهیلگری گل‌سفید و پشت بازار، شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل در سطح محله می‌باشد.

در راستای شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل با مشارکت خود کودکان اقدام به تشکیل گروه اجتماع‌محور کودکان بازمانده از تحصیل در محلات گل‌سفید و پشت بازار کردیم. اعضای گروه 9 نفر بودند که از این تعداد سه نفر به‌عنوان مراقب اجتماعی آموزش و انتخاب شدند. در مرحله بعد گروه کودکان بازمانده از تحصیل موفق به شناسایی 21 کودک بازمانده از تحصیل در محلات گل‌سفید و پشت بازار شد.

با توجه به اهمیت موضوع و ورود به مسئله، بازدید از محل سکونت این افراد در دستور کار قرار داده شد تا علت بازماندگی از تحصیل این کودکان و راهکارهای رفع آن به‌درستی بررسی شود.

مشکلات مالی و نداشتن درآمد، فقر فرهنگی خانواده‌ها، اعتیاد والدین و بی‌سرپرستی یا بد سرپرستی، فعالیت کودکان در بازار کار و پدیده ازدواج‌های زودرس ازجمله دلایل مهم کودکان بازمانده از تحصیل در محلات گل‌سفید و پشت بازار محسوب می‌شود.

پس از شناسایی کودکان جامانده از تحصیل در محلات گل‌سفید و پشت بازار و گفتگو با کودکان و خانواده آن‌ها مبنی بر ضرورت تحصیل فرزندان، اقدامات و رایزنی‌ها با مدیریت آموزش‌وپرورش ناحیه دو خرم‌آباد مبنی بر پی گیری ثبت‌نام کودکان جامانده از تحصیل در حال انجام است.

امید که در جامعه هیچ کودکی به دلیل مشکلات مالی و بد سرپرستی، لذت نشستن پشت میز مدرسه و باسواد شدن را از دست ندهد.

 

سمیه رضایی منفرد/ مددکار اجتماعی

دفاتر تسهیلگری و ضرورت شناسایی کودکان جامانده از تحصیل

دیدگاه‌ها