اعتیاد از هر نوع که باشد اعم از سنتی و صنعتی یا مجازی مساله اجتماعی پیچیده و چند عاملی است سیستم هوشمند اعتیاد و عرضه و تقاضا مواد مخدر از معضلات اساسی جوامع به شمار میرود. متخصصین حوزه اعتیاد بر این باورند در مبارزه با اعتیاد باید بجای معلول به علتها پرداخت و جوامع را درگیر مبارزه نمود. توفیق مبارزه با اعتیاد تابعی از شناخت درست درمان سیستم اعتیاد و بهطور کلی عوامل محلی و فاکتورهای مبتنی بر مشارکت اجتماع مدار دارد.
هرساله به مناسبت روز جهانی مبارزه با مواد مخدر و هفته مبارزه با مواد مخدر در کشور هم از مسائل و خطرات نوپدید گفته میشود هم از توفیقات در امر مبارزه. اما بهرغم هم کوششها بر اساس مطالعات شیوع شناسی اخیر شیوع اعتیاد کلی در کشور بالای 5 درصد و در دانش آموزان 2 درصد اعلام و گمانهزنی شده ست و همچنان شیوع قشری و تنوع در مصرف مواد صنعتی روبه تزاید است. در حدود سال 1391 لرستان بهجز 4 استان صدرنشین در معضل اعتیاد بوده است اما هماینک گویا بر اساس شاخص بهبودیهای اعتیاد مسئولین ذیربط معتقدند اوضاع بهتر و مداخلات مؤثر بوده است. اما هیچ آمار جامع و علمی از شیوع یا بروز در لرستان منتشر نشده است. اگر یکی از عوامل اعتیاد را بیکاری فرض کنیم رشد بیکاری در لرستان افزایش یافته است و تورم رکودی لرستان ظاهراً روبه تزاید است.
مضاف بر آنکه یکی از مسائل مهم در مبارزه با مواد مخدر در شرایط بیکاری خردهفروشی مواد است. در سالهای اخیر بودجه اختصاصی با حضور مدیران ارشد ستاد مبارزه با مواد مخدر برای اقدامات مؤثر برای شهرستان الیگودرز و لرستان تخصیص داده شد اما آماری از اثربخشی برنامهها منتشر نشد.
به تعبیر دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر و معاون سیاسی استاندار لرستان باید به سمت برنامههای اثربخش درحوزه اعتیاد حرکت کرد و این مهم محقق نخواهد شد مگر آنکه دستگاههای متولی حوزه پیشگیری یا مقابله و درمان از رویکردهای تکراری با افراد تکراری و کم اثر به سمت مشارکتپذیری همه جوامع ذی ضرر و صاحبان اندیشه تغییر جهت دهند هزار توی پیچیده اعتیاد چنان است که صرف مداخلات تکبعدی پیشگیری یا مقابله و درمان راهگشایی معضل اعتیاد نخواهد بود و پرهیز از سلیقه مداری و خاصه گرایی شالوده مقابله مؤثر است.
در کنار راهبردها مبارزه روشهای جانشین و کاهش بیکاری بدون تردید در کاهش شیوع اعتیاد در لرستان موجب افزایش اثربخشی خواهد شد. نگاه تکبعدی مبتنی بر درمان با چالش عود و نگاه انحصاری در مهارتآموزی یا آگاهسازی در حوزه پیشگیری به دلیل پیشنیازها و الزامات فراموششده تنها مسیرهای مقابله نخواهند بود. و سیستم مقابله با اعتیاد نیازمند بازنگری و جامعیت است تا هزار توی معضل اعتیاد مهار و کنترل شود به امید لرستانی سرفرازتر و عاری از اعتیاد.