در سالهای ۱۲۹۶–۱۲۹۸ شمسی (۱۹۱۷ تا ۱۹۱۹ میلادی) قحطی بزرگی در ایران رخ داد؛ علت عمده این قحطی که به «قحطی اول» مشهور است، کشمکشهای داخلی، اشغال ایران از سوی روسیه تزاری و دولت بریتانیا و کارشکنیهای این دولتهای اشغالگر در امور داخلی کشور و نیز شیوع بیماریهای همهگیر نظیر مالاریا، وبا و...در سالهای مصادف با جنگ جهانی اول بود.
در این قحطی بین 1 تا 3 میلیون نفر از جمعیت حدود 9 میلیونی آن روز ایران از بین رفت؛ هر چند که برخی از مورخان آمارهای مختلفی را در این خصوص ذکر کردهاند و برخی حتی مرگ و میر ناشی از این رویداد را تا 50 درصد جمعیت کشور ثبت کردهاند.
این مقدمه را گفتم تا به نکته تأسفآور و عبرتآموز این رویداد تلخ تاریخ ایران برسم؛ ماجرا از این قرار بود که به قول معروف، شاه ممالک محروسه ایران، در این بحران به جای این که یار و غمخوار و در کنار مردمش باشد، خود به یکی از بزرگترین محتکران کشور تبدیل شده بود!
یکی از بستگان این نویسنده که در آن سالها بین لرستان و منطقه الوار گرمسیری در خوزستان، کوچ رو و گلهدار بوده، در یک سفر ییلاقی و در مسیر بازگشت به لرستان با صحنه دلخراشی مواجه میشود و آن این که تعداد بیشماری زن و مرد و کودک بیگناه را میبیند که بر اثر گرسنگی، در کنار جاده بر زمین افتاده و به طرز فجیعی جان دادهاند.
در این شرایط، احمدشاه قاجار مقادیر زیادی جو و گندم انبار کرده و حتی حاضر نبود به قیمت منصفانه بفروشد و در مقابل پیشنهادهای خرید (نقل از کتاب قحطی بزرگ، نوشته محمدقلی مجد) به صدراعظم خود میگوید «جز به قیمت روز بهصورت دیگر حاضر برای فروش نیستم»!
حالا در این گیرودار بیماری مهلک کرونا که به صغیر و کبیر رحم نمیکند و همه بهنوعی در معرض این ویروس کشنده هستیم، عدهای سودجو و از خدا بیخبر اقلام بهداشتی مورد نیاز مردم را احتکار میکنند تا با قیمتهای چند برابری بفروشند!
در این میان اقلامی هم که با مکافات به دست مردم میرسد، قیمت متعادلی ندارد و گرانتر از قیمت واقعی عرضه میشود؛ به همین دلیل برای مقداری الکل و دستکش و ماسک، خانوادهها مجبورند بخش زیادی از هزینه سبد غذایی خود را برای تأمین این اقلام صرف کنند که با توجه به مصرف زیاد الکل و سایر اقلام مورد نیاز و نیز حضور طولانی این مهمان ناخوانده در کشور، هزینه زیادی به خانوارها تحمیل میشود.
از سوی دیگر مردم تاوان چه کار نکردهای را باید پس بدهند که مواد بهداشتی را باید گرانتر از قیمت بازار تهیه کنند؟ بسته سه چهارتایی ماسک هزارتومانی شده دانهای حدود 4 هزار تومان، یک لیتر الکل 75 درصد 10 الی 15 هزارتومانی هم که 35 هزار تومان به فروش میرسد!
در این بازار احمدشاهی، سایر اقلام نیز با قیمتهای گزاف به دست مردم میرسد و این در حالی است که در گوشه و کنار کشور در انبارهای مافیای غذا و دارو، اقلام بهداشتی چند دهمیلیونی کشف و ضبط میشود.
مدیرعامل کارخانه تولید «الکل نصر خرمآباد» در مصاحبه با سیمای مرکز لرستان گفت: «هر لیتر الکل 96 درصد 30 هزارتومانی را 7 هزار تومان زیر قیمت یعنی 23 هزار تومان روانه بازار استان میکند.» در حالی که هماکنون مردم برای تهیه یک لیتر الکل 75 درصد که قاعدتاً باید ارزانتر از نوع 96 درصدی آن باشد، 35 هزار تومان میپردازند!
جالب این که در این آشفتهبازار، دستهای پشت پرده از سود خود نمیگذرند و مردم کرونا زده و محروم لرستان که در شرایط عادی هم توان سیر کردن شکم زن و بچههایشان را ندارند باید علاوه بر تحمل استرس و تنش ناشی از این ویروس، سهم سودجویان و دلالان را نیز در این تجارت کثیف از جیب خودشان بدهند؛ دلالانی که حتی صدای اعتراض وزیر بهداشت را هم درآوردهاند!
با این تفاسیر، خوشبختانه دستگاه قضا مثل پروندههای مفاسد اقتصادی ماههای اخیر، به موضوع احتکار اقلام بهداشتی ورود کرده است؛ دیروز رئیس قوه قضاییه با اعلام اینکه نظام توزیع باید نظارت شود، از دادستانهای سراسر کشور خواست به سود جوبان رحم نکنند.
دادستان کل کشور هم در نامه به وزیر بهداشت تأکید کرده که مجازات «افساد فیالارض» در انتظار اخلال گران نظام سلامت مردم است.
در این اوضاعواحوال که ویروس کرونا بازار لرستان و ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داده و از رونق انداخته است، تصمیم دولت مبنی بر تعویق دوماهه وامها و تسهیلات بانکی، در نظر گرفتن تسهیلاتی برای استمهال بدهی مالیاتی فعالان اقتصادی و نیز لغو سود بازرگانی برای کالاهای مرتبط با کرونا، خبرهای خوبی بود که رسانهای شد.
جدای از چند شرکت کلان کشوری که در لرستان فعالاند و عمده سرمایه موردنظر خود را خارج از استان سرمایهگذاری میکنند، بخش اعظمی از بازاریان در این استان، صاحبان سرمایههای خرد هستند که در این شرایطِ رکود بازار دچار آسیب شدهاند.
دیگر این که برخی دیگر از جوانان و دانشآموختگان استان که با صدها مشکل، کسبوکارهای نوپایی را راهاندازی کردهاند، نیز در این شرایط دچار زیان شدهاند و به احتمال زیاد در بازپرداخت بدهیهای خود با مشکل مواجه خواهند شد که میبایست مسئولان استان فکری به حال آنها هم بکنند.
اما در این اثنا، بازاریانی هم هستند که هم چون زالو خون مردم را میمکند و کار ندارند، جنگ باشد، تحریم باشد، قحطی باشد، بیماری باشد و یا هر چیز دیگر؛ منافع ملی برای این فرصتطلبان که نان خود را در خون مردم میزنند، معنی ندارد؛ آنها منافع ملی را در جیب گشاد و حساب بانکیشان میبینند که با هر نیرنگی سعی میکنند آن را پر نگهدارند!
فساد فیالارض کسی که دهها میلیون ماسک و دستکش و سایر اقلام بهداشتی را انبار میکند و جلوی عرضه آن به بازار را میگیرد محرز است و به نظرمی رسد در این شرایطِ گرگ و میش کرونا که جان آحاد زیادی از هموطنان به خطر افتاده است، اعدام و قطع دست این اخلال گران نظام سلامت نباید دور از انتظار باشد.
به قول «مصطفی داننده» نویسنده و روزنامهنگار ارشد «ما ویروس «پول» گرفتهایم نه کرونا».
شعر سید علی صالحی از شاعران معاصر کشورمان هم بیمناسبت به حال و هوای این روزهایمان نیست، جایی که گفت: «از نو برايت مینويسم...حال همهی ما خوب است...اما تو باور نکن!»
دیدگاهها
با پیگیری دستگاههای اطلاعاتی و نظارتی سزای کارشان را خواهند دید..