از دیدگاه جامعهشناسی جرم پدیدهای است ضداجتماعی که موجب اختلال در نظم و امنیت جامعه میشود. حال ممکن است این پدیده ناشی از ضعف و نقصان شخصیت فرد باشد و یا بر اثر ساختارهای خاص جامعه پدید آمده باشد.
وضعیت جغرافیایی، آبوهوا و بهطورکلی محیط پیرامون میتواند بر کنشهای آدمی مؤثر باشد و علتی برای ارتکاب جرم محسوب میشود. گاهی مفهوم پیشگیری از جرم، پیشگیری از تکرار است نه وقوع جرم! یکی از عوامل پیشگیری از تکرار جرم طراحی یا معماری مناسب محیط است که باعث کاهش ناهنجاریها و افزایش رفتارهای اجتماعی میشود.
از آنجا که فضاهای باز شهری میتوانند ابزاری جهت تقویت ارتباطات اجتماعی، مکانی جهت رویارویی و هماهنگی الگوهای رفتاری شهروندان باشند که عمدهی فعالیتهای عمومی زندگی شهری در آن مکانها به وقوع میپیوندد بنابراین فضاهای شهری را نمیتوان محدودههایی خالی و کمرنگ دانست که نقشی در ناهنجاریهای اجتماعی و محیطی ندارند، بلکه مبلمان شهری بخشی از الحاقات کالبدی فضای شهری است که بر کاهش ارتکاب جرم مؤثر است.مبلمان شهری ازجمله عناصری هستند که نقش بسزایی در راحتی، آسایش، ارائه اطلاعات و ایجاد امنیت و رفاه حال استفادهکنندگان در فضاهای باز دارند
که بدون در نظر گرفتن مجموعهای از ملاحظات ممکن است خود زمینهساز وقوع جرم و ترغیب مجرمان باشند و بدین ترتیب وضع امنیتی فضاهای شهری را کاهش دهند.
اما جایگاه مبلمان شهری در کاهش جرم چیست؟!
یکی از راهکارهای کاهش تکرار جرم، کاهش محرکهای محیطی است، استفاده از طراحی و معماری درست در همین راستا قرار دارد. طراحی و مکانیابی صحیح مبلمان میتواند با کاستن امکان حضور مجرمان و عملکرد آنان، در طول زمان از وقوع جرم در فضاهای شهری پیشگیری کند و یا آن را به حداقل برساند. البته باید توجه داشت که طراحی و مکانیابی صحیح مبلمان در این امر تحول ایجاد نمیکند، بلکه فرصت جرم را کاهش میدهد. (بنابراین توجه صِرف به مبلمان شهری مانند استفاده از داروی مسکن عمل کرده و نمیتواند بهصورت اساسی در درمان مؤثر باشد).
در واقع مبلمان شهری بهعنوان یک عامل تکمیلکننده در کنار ساختمانها، فعالیتها و انسانها قرار گرفته که میتواند در ارتقای یک فضای شهری به حوزهی عمومی مؤثر باشد که دربردارندهی ارزشهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز هست؛ و در چنین حوزهای شهروندان میتوانند آزادانه حضور یافته، و در امور اجتماعی مشارکت کرده، گفتگو و تعامل کنند که خود سبب فراهم آمدن بستر مناسب و رغبت بیشتر در شهروندان برای فعالیتهای بیشتر شهری میشود که درنتیجهی آن رفتوآمد مردم در فضاهای شهری تقویت و احتمال ارتکاب و تکرار جرمها کاهش یابد. همچنین وجود مبلمان با طراحی و معماری مناسب بهطور بالقوه میتواند عاملی برای ارتقاء چهره امنیتی یک فضای شهری در کلِ شهر شود که خود از عوامل ارتقای سلامت روان و آرامش شهروندان است. اگرچه استفاده از مبلمان شهری که بر اساس ملاحظات درست، طراحی و معماری صحیح جانمائی نشده باشد خود سبب کاهش کیفیت فضای شهری میشود و چهبسا در ایـن حالت ابزار براي ارتکاب و تکرار جرم بیشتر فراهم و فضاي شهري به مأمنی براي حضور مجرمان و متخلفان تبدیل شود.
در مجموع میتوان گفت تأثیر وجود مبلمان مناسب در فضای شهری در راستای کاهش ارتکاب و تکرار جرم تأثیری "طولانیمدت و غیرمستقیم دارد."
برای این منظور باید گونهی بافت، مراکز فعالیتی، محلههای قانون ستیز، محلههای تاریخی، محلههای مسکونی، محلههای اداری و تجاری شناخته شده و مورد مطالعه قرار بگیرند. توزیع مناسب کاربریها، اصلاح قوانین حقوقی و جزایی، مطالعه اجتماعی و اقتصادی شهروندان، مدیریت شهری مناسب و پلیس کارآمد از جمله راهکارهای مهمی است که باید بهموازات موضوع مبلمان شهری برای کاهش ارتکاب و تکرار جرم موردتوجه قرار گیرند.
بنابراین راهکار استفاده صحیح از مبلمان در راستای پیشگیری از ارتکاب و تکرار جرم در فضاهای شهری فقط یکی از راهکارهای تکمیلی است و همانطور که گفته شد تسکیندهنده و نسبی است نه ریشهای! از سوی دیگر استفادهی صحیح از مبلمان شهری برای کاهش وقوع و تکرار جرم زمانی محقق میشود که طبق یک فرآیند منطقی و در قالب مراحل مشخص پیش رود.
ایرِن خزایی/ یافته
توجه: هرگونه استفاده از مطلب با ذکر منبع و نام نویسنده، نشانهی احترام شما به تلاش آنها است.
دیدگاهها
من تا حالا ندیدم یه خلافکار بیاد بگه من خلاف نمیکنم بخاطر مبلمان شهری مون که خیلی تاثیر رو من گذاشته،
با نهایت احترام برای گرداورننده مقاله.
به نقل از حبیب:
کاملا موافقم