جنگلهای زاگرس با وسعت 6 میلیون هکتار از شمال غربی ایران تا جنوب غرب با گستردگی در 11 استان کشور تا حدود 40 درصد از جنگلهای کشور را به خود اختصاص میدهد.
گونه غالب جنگلهای زاگرس درخت بلوط میباشد و استان لرستان پس از استان فارس بیشترین مساحت جنگلهای زاگرس را به خود اختصاص داده است.
جنگلهای زاگرس سیستمهای حیاتبخشی هستند که بقاء زاگرسنشینان وابسته به بقای آنها است و در صورت حذف این حلقه از زنجیر، حیات منطقه به خطر خواهد افتاد. از مهمترین کارکردهای جنگل به صورت اختصار میتوان به افزایش تنوع ژنتیکی و گونهای، جذب آب و افزایش منابع آب زیرزمینی، جلوگیری از فرسایش خاک، زیستگاهی برای حیات وحش، محلی برای تفرج انسانها، تولید و غنی نمودن خاک، تعدیل آب و هوا، ارزشهای بیشمار اقتصادی، تولید دارو و صمغ، جذب مواد آلاینده هوا و گرد و غبار، جلوگیری از سیل و بیابانی شدن، کنترل بیولوژیک آفات، تولید اکسیژن و ... اشاره نمود و اهمیت جنگلها به حدی است که بقای آن تضمینی برای بقای سایر زیستمندان از جمله انسان است. در چند دهه اخیر شاهد نابودی جنگلهای زاگرس و کاهش چشمگیر وسعت آنها هستیم.
بیماری زوال بلوط که حدود 50 درصد از جنگلهای استان را نابود کرده و ورود ریزگردها و اثرات نامطلوب آنها بر جنگلها تغییر کاربری اراضی جنگلی، تصرفات غیرقانونی، تهیه سوخت و زغالگیری، چرای بیشتر از ظرفیت برد جنگلها و آتشسوزی از عواملی هستند که جنگلهای زاگرس به خصوص در محدوده لرستان را به ورطهي نابودی میکشاند.
جلوگیری از این روند تخریب روبه تزاید نیاز به عزم و اراده ملی در مردم و مخصوصا مسئولین میباشد. انجام کارهای مطالعاتی و اعمال نتایج آن در برنامههای مدیریت کلان جنگلها، آموزش و توانمندسازی جوامع محلی، اسکان عشایر، تغییر معیشت جنگلنشینان، تقویت و توسعه اکوتوریسم مدیریت شده، تغییر نوع کاربری از مصرفی به غیر مصرفی، مشارکت جوامع محلی و جنگلنشینان در مدیریت و زیرعواید حاصله از اکوتوریست و در نهایت تقویت سازمانهای جنگلها و مراتع و محیط زیست به لحاظ امکانات و نیرو برای رفع تصرفات و برخورد قاطع با متخلفین میتواند جان تازهای به این جنگلهای در حال نابودی دهد.
امیرحسین زلقی
سرپرست اداره حفاظت محیط زیست دورود
دیدگاهها