شهرستان کوهدشت که در غرب استان لرستان قرار گرفته از نظر جغرافيايي در ۴۷ درجه و ۳۶ دقيقه غربی، ۳۳ درجه و ۳۲ دقيقه پهناي شمالي و ارتفاع ۱۱۹۵ متري از سطح دريا قرار دارد.
آبوهوای كوهدشت معتدل و نیمهخشک بوده و بیشترین دماي هوا در اين منطقه ۴۲ درجه و كمترين دما ۷- درجه است. شهرستان کوهدشت بهواسطه دشتهای حاصلخیز و پتانسیلهای طبیعی دارای عملکرد مثبتی درزمینهٔ کشاورزی در غرب کشور و استان لرستان هست و از این شهرستان در سالیان گذشته بهعنوان انبار غله استان نام میبردند.
کل مساحت اراضی کشاورزی شهرستان کوه دشت ۱۹۱۵۷۲ هکتار، معادل ۲۵ درصد اراضی زراعی استان است. از این مقدار سطح زیر کشت 37 هزار هکتار مربوط به کشت محصولات استراتژیک و سیاسی چون گندم است که امسال با توجه با وضعیت بد خشکسالی در دشتهای این شهرستان حدود 85 درصد آن دچار افت شدید عملکرد شده و یا از بین رفتهاند.
نبود یک مدیریت و برنامه مدون بین سالهای 84 تا 92 باعث ضربه مهلک به کشاورزی این نقطه مهم غرب کشور شده است، زیرا اولین آثار کاهش سطح آبهای زیر زمینی پس کاهش نزولات جوی در این سالهای نمود پیدا کرده است و مسئولین وقت بدون کوچکترین توجه از کنار موضوع گذشتهاند و حتی در مواردی با معرفی کسانی که از منابع زیرزمینی برای کشت گیاهان آبدوست بهره میبردند بهعنوان کشاورز نمونه کشوری و یا استانی چوب حراج به منابع آبی این شهرستان زدهاند که اکنون کاهش سطح آبها تا عمق حتی 30 متری یکی از تبعات این امر میباشد.
دولت وقت با پدید آمدن این اوضاع سعی در کاهش تبعات این وضع داشت و بحث سد معشوره و یا سد واقع در تنگ گاوشمار را مطرح کرد.
سد بتنی دو قوسی تنگ معشوره بر روی رودخانه کشکان در استان لرستان واقع شده و موقعیت ساختگاه این سد در حدود یک کیلومتر پایینتر از محل تلاقی دوشاخه تشکیل دهنده کشکان یعنی کاکارضا و چم زکریا است.
موقعیت جغرافیایی این محل برابر 47 درجه و 50 دقیقه طول شرقی و 33 درجه و 48 دقیقه عرض شمالی است. این سد در 90 کیلومتری غرب شهر خرمآباد، 40 کیلومتری جنوب شهر نورآباد و در 45 کیلومتری شمال شهر کوهدشت واقع شده است. زمان کلید خوردن احداث این سد اهدافی اولیهای مانند تولید انرژی برقآبی، کنترل و جمعآوری سیلابها و روانابهای سطحی رودخانه و همچنین تأمین آب کشاورزی موردنیاز دشتهای اراضی منطقه (کوهدشت و بخشی از دلفان) بیان شد که تاکنون به آن جامه عمل پوشانده نشده و تبدیل به سرابی برای دشتهای پاییندست سد شده است.
احداث این سد با بودجهای که برای آن در دولت دهم (مصوبه دور سوم سفرهای استانی) پیشبینیشده بود در اواخر سال 1390 شروع به کلید خوردن کرد و به گفته استاندار وقت استان (دهمرده) با توجه به اعتبارات ارزی، ریالی و سرمای گذاری بخش خصوصی میتوان بهزودی شاهد بهرهبرداری از این پروژهی عظیم در فازهای ابتدایی بود و حدود 36 هزار هکتار از زمینهای زراعی منطقه کوهدشت را مشروب خواهد کرد.
همچنین برای جبران خسارتهای وارده به دشتها و ساکنین منطقه کوهدشت بهواسطه این طرح مهم 12 هزار شغل جدید ایجاد گردد ولی به هیچکدام از اهداف که مطرح گشت جامه عمل پوشانده نشد و راکد باقی ماند. در دولت تدبیر و امید و مصادف با سفر رئیسجمهور محترم کشور جناب دکتر روحانی به لرستان و خواسته همگانی مردم از ایشان در مورد این طرح استانی ایشان بر ادامه این طرح تأکید کردند.
باز هم بعد از گذشت زمانی کوتاه و با پیگیری استاندار لرستان، هوشنگ بازوند و نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی متأسفانه ادامه این طرح مهم که حتی دارای ردیف بودجه ملی بوده با مشکلات واهی مواجه گشته و بازهم طرح متوقف شد.
این مرحله لابی نمایندگان خوزستان در وزارت نیرو باعث کاهش حجم آبگیری سد و کاهش آن به 5/1 شد که این میزان حجم آب حتی جوابگوی زمینهای اطراف زمین نیز نخواهد بود و نمیتواند برای اهداف اولیه که برای احداث مطرحشده پاسخگو باشد.
بعد از پیگیریهای مستمر فرماندار محترم شهرستانهای کوهدشت و رومشکان (محمدی و محمدی نژاد) معاونین وزیر کشور و وزیر نیرو از منطقه کوهدشت بازید داشتند و قول دادند که ندای تشنگی این دشتها را به گوش پایتخت برسانند و نگذارند که حق این مردم که شغل اکثر آنها با همین زمین مرتبط بوده و کشاورز، عشایر و یا دامدار هستند ضایع گردد.
اما بعد از مدتی بازهم نداهایی مبنی بر تعطیلی این طرح حیاتی به گوش میرسد و این در حالی است که نفسهای این دشتهای حاصلخیز در اثر گرما و نبود آب به شمارش افتاده است. همچنین اگر این مشکل مهم و حاد منطقه با تدبیر مسوولین رفع نگردد در آینده نزدیک بحران آب در کوهدشت غیرقابلحل و کنترل خواهد بود.
بهعنوان مثال در سال زراعی 92-93 حدود 70 هزار تن گندم از دشتهای کوهدشت و رومشکان توسط مراکز دولتی خرید شده، این در حالی است که در سال زراعی 93-94 تاکنون فقط 19 هزار تن گندم از این کشاورزان خرید شده است که همین مقدار هم در اثر طغیان آفت سن در این دشتها و عدم مدیریت صحیح آن، از کیفت مناسبی برخوردار نبوده است.
میزان بارش نزولات جوی در سال زراعی 94-93 شهرستان کوهدشت 299 میلیمتر بوده است که نسبت به میانگین بارش مناطق خشکی کره زمین (800 میلیمتر) و میانگین کلی بارش کره زمین (1133) خیلی کمتر میباشد و نشان از وخامت وضع در این شهرستان مهم استان میباشد.
در بحث تامین آب شرب اگر بهطور متوسط سرانه مصرف هر فرد در روز را 170 لیتر در نظر بگیرم با توجه با غیرفعال شدن تعداد زیادی از چاههای تامین آب شرب در نقاط شهری و روستایی این منطقه در آینده نزدیک هم دغدغه تامین آب شرب هم به یکی از مشکلات این شهرستان تبدیل میگردد هرچند هماکنون هم در بسیاری از نقاط روستایی و عشایری شهرستان از تانکرهای حمل آب برای تامین آب شرب افراد و حتی آبیاری باغات استفاده میشود.
در صورت مداومت این وضع در این شهرستان در آینده نزدیک با وضعیت غیرقابلکنترلی مواجه خواهیم شد که تبعات آن خیلی بیشتر از بحث لابیگری در توقف طرح و زیرساختهای این شهرستان خواهد بود. این شهرستان دارای 276 منطقه روستایی و 580 خانوار عشایری میباشد که زندگی آنان در ارتباط مستقیم با کشاورزی و دامداری میباشد و آب یک عنصر مهم دراینبین است که نبود و کاهش این فاکتور مهم باعث کوچ و تغییر سکونت این عزیزان خواهد شد و عواقب بسیار بدتر خواهد بود.
هر چند اکنون هم این عزیزان و مردم ساکن شهر نیز با این بحران دستوپنجه نرم میکنند و کمبود آب آنان را آزار میدهد و کمبود آب و راهکار رهایی از آن به یک مطالبه جدی در این شهرستان تبدیل شده است. این امر نیازمند نگاه ویژه استاندار محترم استان درزمینهٔ اتمام طرحهای نیمه رهاشده مانند معشوره دارد و ایشان و تمام نمایندگان محترم استان لرستان در مجلس شورای اسلامی باید همصدا از این طرحها دفاع کنند و نگذارند که حق این مردم محروم ضایع گردد.
دیدگاهها
بله،البته اگر منظور شما آقای ...نباشد.چون ایشان دشمن شماره یک معشوره می باشند.