از ابتدای چشمه خرم که به سمت دریاچه حرکت کردیم می‌دانستیم راه درازی در پیش خواهیم داشت.

عصر پنجشنبه بود آفتاب گرد زعفران، رنگ خود را روی تپه‌ها و کوه‌های اطراف دریاچه پهن کرده بود .

گروه ما خبرنگاران به چند دسته تقسیم شده و با فاصله کمی پشت سر هم ‌راه می‌رفتیم.

سکوت سنگین و آرامش بخشی بر منطقه حاکم بود، طوری‌که حرکت هر جنبنده‌ای در پشت شاخ‌های خشک بوته‌های بومی آن منطقه به گوش می‌رسید.

هیچ صدایی جز صدای پای خودمان و نفس‌نفس زدن‌های حاصل از خستگی به گوش نمی‌رسید.

آفتاب کم‌کم پشت کوه‌های دره نگاه پنهان می‌شد و ما نیز قدم هایمان تندتر و بلندتر.

هر از گاهی دسته‌ای از گردشگران در مسیر رفت یا برگشت با ما برخورد می‌کردند و با سلام و احوال‌پرسی کوتاهی از کنار هم ‌می‌گذشتیم.

شب دامن پرستاره خود را بالای سرمان کشیده بود که به چشمه زیر پنبه‌کار رسیدیم.

زیر کهکشان پرستاره نشستیم و در کنار مردی که چای و وسایل پذیرایی فراهم کرده بود قدری استراحت کرده و به راه خود ادامه دادیم.

هنوز هم دسته‌دسته از گردشگران از کنار ما می‌گذشتند.

شب بود و نتوانستیم از طبیعت منطقه چیزی ببینیم اما صدای شرشر آب گواه وجود رودخانه پرآبی بود که از چشمه زیر پنبه‌کار تا دریاچه از کنارش عبور می‌کردیم.

حدود 12 شب بود که به محل کمپ دریاچه گهر رسیدیم و چادرهای‌مان را تحویل گرفتیم و از خستگی راه که امانمان را بریده بود، خوابیدیم.

صبح شد و ما پس از صرف صبحانه به همراه همکاران اعضای خانه مطبوعات و مدیرکل حفاظت محیط‌زیست جهت جمع‌آوری زباله‌های اطراف دریاچه رفتیم. خوشبختانه برخلاف سایر اماکن گردشگری که گاه مملو از زباله است اما گهر را می‌توان یکی از پاک‌ترین مکان‌هایی که گردشگران به آن‌جا می‌روند عنوان کرد و این هم حاصل زحمات محیط‌بانانی بود که هر روز بین گردشگران کیسه زباله توزیع می‌کردند که از آن استفاده شود.

مسیر این جاده خاکی به طول حدود ۱۸ کیلومتر است که باید آن را پیاده طی کرد و راه خودرویی برای رسیدن به گهر وجود ندارد.

یکی دیگر از راه‌های دسترسی به دریاچه گهر از سمت الیگودرز است. این جاده حدود ۱۲ کیلومتر پیاده‌روی و ۲۲ کیلومتر جاده خاکی مال رو که در دهه ۷۰ برای رفت و آمد روستاییان ایجاد شده است و خودروهای سواری به سختی می‌توانند از آن تردد کنند.

اما به گفته محیط‌بانان جاده‌ای که از سمت دورود برای رسیدن به دریاچه گهر وجود دارد مورد استفاده بیشتر قرار گرفته و از امنیت بالاتری برخوردار است لکن پیشنهاد نمی‌شود از جاده‌ای که رفت و آمد کمتری دارد در آن تردد شود.

اما ما که در معیت مدیرکل حفاظت محیط‌زیست و شماری از محیط‌بانان بودیم مسیر برگشت را از سمت الیگودرز طی کردیم.

بیشتر این مسیر پوشیده از پوشش گیاهی خاص خود و جنگل‌های در هم تنیده که اطراف دریاچه بالایی گهر که اکنون به یک باتلاق تبدیل شده است. برخی از قسمت‌های این مسیر به دلیل قرار گرفتن در دره و کوه‌ها در طول روز ذره‌ای نور آفتاب به خود نمی بیند و چندین چشمه و جوی‌بار با آب‌های زلال و خروشان همگی به رودخانه‌ای می‌ریزد که به دریاچه گهر منتهی می‌شود.

حدود 9 شب بود که به پایان جاده رسیدیم. وقتی چراغ خودروها را دیدیم جان تازه‌ای گرفتیم و به سرعت به سمت آنها حرکت کردیم و عازم شهر خرم‌آباد شدیم.

گهر و جاده‌کشی

مدت‌ها بود که برخی دغدغه‌ای را مطرح می‌کنند و ادعا دارند که جاده‌کشی به سمت دریاچه گهر و از سمت الیگودرز در حال توسعه است.

 آن چه که ما مشاهده کردیم، جاده بسیار ناهموار و صعب‌العبوری است که جز به کار عشایر نمی‌آید و این نباید دغدغه جدی مردم و دستاویزی برای اختلافات باشد.

به قول "محمد درویش  فعال محیط زیست و مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست"راهکار واقعی حفاظت از دریاجه زیبای گهر رعایت مسائلی بسیار پیش پا افتاده‌ای مانند عدم شستشوی ظرف و لباس در آب دریاچه بوده و احداث جاده مشکل این دریاچه نیست".

 

اما در مورد گهر اطلاعاتی تهیه شده که مطالعه آن خالی از لطف نیست.

دریاچه گَهَر یک دریاچه کوهستانی در لرستان است. این دریاچه در جنوب شرقی دورود و در منطقه حفاظت شده اشترانکوه در استان لرستان با ارتفاع ۲۳۵۰ متر از سطح دریا قرار گرفته‌است.این دریاچه که به «نگین اشترانکوه» معروف است به سبب نداشتن راه ماشین‌رو تا حد زیادی از خرابی و آلودگی به دست انسان به دور مانده‌است. سالانه در حدود ۷۰٬۰۰۰ گردشگر اقدام به بازدید از این منطقه می‌نمایند.

میزان بارش سالانه در منطقه گهر حدود۹۳۳ میلی‌متر است که بیشتر به صورت بارش برف می‌باشد در سال‌های پربرف سطح دریاچه یخ می‌بندد.

درختان بلوط، بید، بادام، پسته وحشی، گلابی وحشی،چنار، نارون، بلوط مازو، گردو، انجیر، زبان گنجشک، سیب،زالزالک، ارژن، کنار کهور، انار، گز، و موی وحشی می‌باشد. گل‌های لاله واژگون، شقایق، زنبق و لاله وحشی تاج خروسی و اختر می‌باشند.

دریاچهٔ گهر زیستگاه مناسبی برای آبزیان و دیگر حیوانات وحشی است. منطقه حفاظت شده اشترانکوه ازنا با حیات وحش متنوع شامل حیواناتی است از قبیل بز، قوچ، آهو،کل، پلنگ، گرگ، گراز، خرس‌قهوه‌ای، کفتار، روباه، شغال،خرگوش و انواع پرندگان مانند عقاب، کبک، شاهین، تیهو و آبزیان مانند مارماهی، لاک‌پشت، قورباغه و ماهی قزل آلایرنگین کمان و خال قرمز در این دریاچه زیست می‌کنند.

اغلب اروپائیان و سیاحان این دریاچه را به نام دریاچه ایران می‌شناسند که این شناخت حاصل معرفی یک زن انگلیسی به نام ایزابلالوسی بیشوپ است که در سال ۱۸۹۰ میلادی توانست مدت ۳ماه در این منطقه تحقیق کرده و هزار کیلومتر راهپیمایی کند ولی با توجه به اسناد معتبر تاریخی اولین کسی که موفق به کشف دریاچه گهر شد یک زمین‌شناس اتریشی به نام آ-رودلر بود که در سال ۱۸۸۸ میلادی موفق شد نام خود را به عنوان کاشف دریاچه گهر در تاریخ ماندگار کند. وی در هنگام کشف این دریاچه از ارتفاعات اشترانکوه حرکت کرده بود. اولین و قدیمی‌ترین تصویر مستند تهیه شده از این دریاچه نیز در سال ۱۸۹۱ میلادی گرفته شده‌است که به یک سیاح فرانسوی به نام ژان ژاک دومرگان تعلق دارد.

گهر به احتمال زیاد در اثر وقوع زمین لرزه‌ای بزرگ به وجود آمده‌است. این دریاچه بر روی گسل اصلی امروزیزاگرس قرار دارد؛ بنابراین احتمالاً در اثر جنبش گسل و رویداد یک زمین لغزش سنگ ریزش تشکیل شده‌است.

دیدگاه‌ها