آمار بیکاری در لرستان از میانگین کشوری بالاتر است و استان لرستان در بهار 1399 با نرخ بیکاری 21 درصد در صدر جدول استانهای بیکار قرار دارد و تقریباً در بیشتر پژوهشهای اجتماعی از لرستان بهعنوان استان توسعهنیافته و کمتر برخوردار یاد میشود.
مجموعهای از نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی در جامعه باعث شده است که متأسفانه شاهد گسترش محلات حاشیهای در سطح شهر خرمآباد باشیم. اگر در سالهای گذشته از فلک الدین، کوروش (اسدآبادی) و گلسفید بهعنوان محلات حاشیهنشین در شهر خرمآباد یاد میشد، اینک بهواسطه توزیع ناعادلانه درآمد و ثروت در جامعه، تبعیض در اختصاص بودجه بین استانها، عدم توسعه متوازن منطقهای، جاهطلبیهای سیاسی، کمکاری و قصور مسئولین ارشد و نمایندگان استان در ادوار گذشته و... تعداد محلات حاشیهای در شهر خرمآباد از سه و یا چهار محله به 15 محله ازجمله محلات دره گرم شرقی و غربی، فلک الدین و میدان تیر، جهانگیر آباد و پاچنار، اسدآبادی و کرگانه، کوی علیآباد و شمشیر آباد، اسبستان و پشته مطهری، گلسفید و پشت بازار و ماسور رسیده است. این در حالی است که بسیاری از مناطق دیگر در شهر خرمآباد را میتوان جزء مناطق حاشیهای محسوب کرد!
حاشیهنشینی ازجمله معضلات جوامع شهری به شمار میآید که پیامدهای منفی نظیر خشونت و نزاع، افزایش ناامنی، افزایش جرم، نارضایتی عمومی و کاهش سرمایه اجتماعی در جامعه را به همراه دارد.
بیکاری، فقر مالی و اقتصادی، فقدان شغل رسمی و درآمد کافی، تسلط فرهنگ فقر و انعکاس آن در رفتارهای اجتماعی مردم، عدم مهارت و عدم آیندهنگری از جمله مسائلی است که ساکنین محلات حاشیهای با آن مواجهاند. بیشک اگر مسئله اشتغال و بیکاری در جامعه بهخصوص در محلات حاشیهای حل شود بسیاری از آسیبها و مسائل اجتماعی دیگر در محلات حاشیهای کاهش مییابد.
یکی از وظایف دفاتر تسهیلگری و توسعه محلی در محلات حاشیهای، تلاش در جهت ایجاد اشتغال و توانمندسازی اقتصادی ساکنین میباشد. این امر میسر نمیشود مگر با برنامهریزی و توجه و نگاه دغدغه مندانه و دلسوزانه و مستمر برای مردمی که در این مناطق زندگی میکنند.
هر سال تعداد زيادي از فارغالتحصیلان دانشگاهي به جمع كساني كه به دنبال كار ميگردند اضافه میشود اما بسياري از آنها مهارت لازم براي شروع يك حرفه را ندارند. اغلب مدركي نيز در دست دارند، اما مهارتهای موردنیاز براي كار را نیاموختهاند.
يكي از عوامل و پارامترهاي عمده رشد و توسعه اقتصادي و اجتماعي هر جامعه، تربيت نيروي انساني كارآمد میباشد و آموزشهای فني و حرفهای نيز يكي از راهكارهاي تربیتکننده نيروي انساني متخصص است که با ارائه آموزشها و مهارتها به علاقهمندان آنها را برای ورود به دنیای کسبوکار آماده میسازد. اگر این آموزشها و مهارتها بر اساس نیازسنجی و مبتنی بر نیازهای بازار کار و با همراهی و مشارکت اعضا و با متد جدید باشد، میتواند نقش مؤثری در ایجاد اشتغال در جامعه داشته باشد.
متاسفانه نیروی انسانی در محلات حاشیهای از مهارت کافی برخوردار نیستند و علاوه بر آن به دلیل عدم انگیزه، فرهنگ فقر و فضای یاس و ناامیدی از آینده پیش رو تمایلی هم به فراگیری و مهارتآموزی و توانمند شدن ندارند و این موضوع یکی از دغدغههای جدی دفاتر تسهیلگری است. از این رو مهارتآموزی و تبدیل آن به یک فرهنگ در جامعه بهخصوص در محلات حاشیهای ضرورتی اجتنابناپذیر است؛ چرا که راه پيشرفت، سرمایهگذاری، تقويت فعالیتهای اقتصادي و افزايش فرصتهای شغلي در جامعه بخصوص در مناطق حاشیهای، از مسير توجه به این محلات و توسعه آموزشهای مهارتي میگذرد.
بنابرآنچه گفته شد رسالت دفاتر تسهیلگری، اهالی رسانه، ان جی اوها و... این است که در کنار پوشش دادن مسائل و مشکلات محلات حاشیهای، به مقوله آموزش و فرهنگسازی کار و کارآفرینی در این محلات نیز توجه جدی داشته باشند تا شاهد استقبال و همراهی جوانان از آموزشهای مهارتآموزی باشیم که این امر در درازمدت میتواند منجر به اشتغال پایدار برای جوانان این محلات باشد.
سمانه بابائی راد (کارشناس ارشد اقتصادی)
دیدگاهها