شامگاه شنبه زنگ پاياني هفته فرهنگي لرستان در تالار دیوان شمس تهران به صدا درآمد.

به گزارش يافته، این در حالی است که با وجود فراز و نشیب‌های بسیار، امسال شاهد حضور گسترده مردم و بازدیدکنندگان از این جشنواره بودیم.

جشنواره امسال با همکاری استانداری لرستان، شهرداری تهران و شهرداری خرم‌آباد، از 19 مهرماه با 80 غرفه بر پا شده از سوي برخی ادارات و شركت‌هاي استان و اهالی فرهنگ و هنر در خانه هنرمندان برگزار شد.

در این جشنواره که با همت برخی لرستانی‎های حاضر در بدنه‌ي شورای شهر و شهرداری تهران بر پا شد و به تایید برخی از حاضرین، باکیفیت‌تر از سنوات قبل بود، غرفه‌داران در غرفه‌هایی منظم‎تر از سنوات قبل به عرضه‌ي غذاها و لباس‌های محلی، مطبوعات و كتب استان، صنایع‌دستی، حرف و کسب‌وکارها پرداختند.

همچنین در خلال برنامه‌ها، آثار فاخر هنرمندان و برخی مفاخر لرستان و شهیدان استان معرفی شدند.

در بخش‌های دیگری از جشنواره، شركت مخابرات استان، محیط زیست، فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره کل امور عشایری‌، بنیاد شهید و  جهاد کشاورزی با حضور کارشناسان و تشکیل کارگروه‌های تخصصی به معرفی اداره‌ی مطبوعه خود و اقدامات انجام‌ شده پرداختند.

در پایان هرروز نیز به مدت 3 ساعت برنامه‌های متنوعی شامل برنامه ویژه کودکان، سخنرانی‌های ادبی و اجتماعی توسط مقامات و مفاخر کشوری و استانی، شاهنامه‌خوانی، رقص‌های آیینی توسط دو گروه از خرم‎آباد و الیگودرز، مسابقه حضوری، شعرخوانی، اجرای جنگ و نمایش طنز توسط گروه شوگار، تقدیر از فرهیختگان و در آخر موسیقی زنده با حضور خوانندگان بومی انجام می‌شد، این برنامه‌ها با استقبال بازدیدکنندگان به‌خصوص در بخش‌های نمایشی و موسیقی زنده همراه بود.

از دیگر نکات این مراسم، حضور برخی از نمایندگان، مقامات و مسوولان کشوری در جمع مردم لرستانی بود؛ آن‎ها با مرور تاریخ لرستان، قدرشناسی خود را از مردم لرستان به‌خصوص در برهه‌های حساس تاریخی و حماسی کشور ابراز می‌کردند.

مراسم اختتامیه نیز شنبه‌شب با حضور محمدباقر قالیباف شهردار تهران و برخی معاونین وی، اسماعیل دوستی عضو شورای اسلامی شهر تهران، ایرج عبدی نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی، سید‌سعید شاهرخی معاون سیاسی‌امنیتی استانداری لرستان، محمد مهرابی شهردار خرم‌آباد، اعضای شورای اسلامی شهر خرم‌آباد، سيد نظام‌الدين موسوي رئيس لرستاني خبرگزاري فارس، برخی مدیران کشوری و استانی‌، هنرمندان‌، خبرنگاران و گروهی از علاقه‌مندان در تالار ایوان شمس تهران برگزار شد.

با پایان یافتن این جشنواره این سؤال مطرح می‌شود هدف از انجام این برنامه چه بود و تا چه میزان به اهداف تعیین‌شده دست‎یافتیم و آیا توانستیم بخش‌هایی از فرهنگ و آداب این قوم را به بازدیدکنندگان معرفی کنیم؟

به‌راستی چند غرفه با کارشناسان مجرب برای معرفی فرهنگ لری، آداب لری، توانمندی‌های مرتبط بافرهنگ لرستان برپا کردیم؟

آیا بازدیدکنندگان توانستند از سابقه تاریخی فلاک‌الافلاک، میرملاس و سایر آثار فرهنگی استان اطلاعاتی کسب کنند؟

آیا در شناساندن مفاخر لرستان به دیگران موفق بودیم و توانستیم بازدیدکنندگان را با شخصیت‎های سیاسی اجتماعی لرستان چون آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله طاهری خرم‎آبادی، استاد جعفر شهیدی، مهرداد اوستا، دکتر زرین‌کوب و بسیاری دیگر از مفاخر لرستان آشنا کنیم.

آیا غرفه‌ای برای معرفی لرها و پراکندگی این قوم وجود داشت؟

آیا توانستیم بازدیدکنندگان را متوجه کنیم که بافت سکونتی لرستان فقط بافت روستایی نیست، بلکه فرهنگ شهرنشینی و مدرن سابقه طولانی در این خطه داشته است؟

به‌راستی آیا بازدیدکنندگان متوجه شدند که در لرستان لرهای مینجایی، خرم‌آبادی، بروجردی، ثلاثی، لک‌ها و بختیاری‌ها هر یک در بخش‌هایی از لرستان سکونت داشته و هرکدام برای خود زبان، آداب و سنن مختلفی دارند؟

آیا بهتر نبود بر اساس پراکندگی لرستان از نظر زبان، آداب، فرهنگ و ... غرفه‌ها در  فضایی مجزا به هر منطقه اختصاص داده می‌شد تا بازدیدکنندگان از این طریق می‌توانستند با اقوام مختلف ساکن در لرستان و آداب و فرهنگ خاص آن منطقه آشنا شوند، شاید دیدگاه برخی از آن‌ها که اعتقاد دارند لرستان روستای بزرگی است تغییر می‌کرد.

  شاید بیان نقاط ضعف و قوت این جشنواره در مقطع کنونی حکایت نوش‌داروی بعد از مرگ سهراب باشد، اما امید می‌رود مسوولان متولی این‌گونه برنامه بهره لازم را از نقدهای انجام شده ببرند و در برگزاری جشنواره‌های بعدی مدنظر قرار دهند.

بايد اذعان داشت اطلاع‌رسانی کافی در سطح شهر تهران در مورد برگزاری جشنواره صورت نگرفته بود. این موضوع حتی باعث واکنش "‌اسماعیل دوستی" عضو لرستانی شورای اسلامی شهر تهران و یکی از بانیان این مراسم شد و در سخنرانی خود اعلام کرد که باید بنرهای این جشنواره در تمام بزرگراه‌های تهران و مناطق مختلف شهرداری نصب می‌شد تا شاهد حضور بیشتر شهروندان تهرانی در این مراسم باشیم.

عدم اطلاع‌رسانی باعث شده بود که لرستانی‌ها پای ثابت برنامه‌ها باشند و درصد کمی از حضار را تهرانی‌ها تشکیل دهند، هر چند در صورت حضور مردم بیش‌تری در برنامه‌های شبانه، امکانات لازم برای همه وجود نداشت و مکان برپایی برنامه‌های زنده جوابگوی مشتاقان نبود.

جایگاه موسیقی لرستان از نظر تنوع و پیشینه‌ی کهن آن نزد مردم استان و حتی کشور بر کسی پوشیده نیست، اما گاه همین موسیقی عامل بازدارنده‌ایی برای معرفی سایر هنرهای استان شده است و در این جشنواره هم نقش پررنگ موسیقی زنده، سایر برنامه‌های فرهنگی و هنری را تحت تاثیر قرار داده بود.

 بی‌شک تلفیق بخش موسیقی با بخش‌های دیگر شامل سخنرانی‌های ادبی و فرهنگی، شاهنامه‌خوانی، اجرای نمایش و غیره و طولانی شدن برنامه باعث شده بود که حاضرین اعتراض خود را با کف و سوت اعلام کنند که این موضوع در برخی موارد با واکنش سخنرانان مواجه شد و ذر شب ششم، سید مصطفی سعیدی شاهنامه‌خوان مطرح کشور خطاب به حضار گفت: من شنونده می‌خواهم نه شلوغ کننده و در ادامه دل‌چرکین برنامه‌اش را ادامه داد.

برگزاری نشست‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف فرهنگی و ادبی از برنامه‌هایی بود که قرار بود در قالب جشن گلونی در خانه هنرمندان برگزار شود. علیرغم اینکه حتی ساعات برگزاری این نشست‌ها در اختیار رسانه‌های خبری قرارگرفته بود، اما به دلایل مختلفی برگزار نشد.

بدیهی است برگزاری این نشست‌ها با حضور کارشناسان خبره حوزه‌های مختلف می‌توانست نقطه عطف برگزاری این جشنواره باشد.

وجود غرفه‌های غیر مرتبط با لرستان دغدغه‌ای بود که تا پیش از برگزاری این جشنواره بارها به آن پرداخته شد. این بار هم گویا انتفاع مالی باعث شده بود محصولات سایر استان‌ها در غرفه‌های هفته فرهنگی لرستانی عرضه شود. فروش مانتو، روسری و چند مورد دیگر ازجمله این غرفه‌ها بود.

همچنین بازدیدکنندگان برای یافتن سوغاتی مثل گز و پولکی اصفهان، سوهان قم، باقلوای یزد، گیاهان دارویی، نان برنجی کرمانشاه و فرش‌های تزیینی سایر استان‌ها مشکلی نداشتند؛ کافی بودی سری به بهترین جایگاه مکانی غرفه‌ها بزنید و از این محصولات در غرفه‌های 16 تا 21 استفاده کنید.

غیبت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری لرستان به ‌عنوان متولی گردشگری، صنایع‌دستی، ابنیه تاریخی، آداب ‌و رسوم استان در این جشنواره قابل تامل بود و متولیان این سازمان باید جوابگوی غیبت خود در این جشنواره مهم باشند.

لرستان را به‌عنوان مهد مفرغ جهان می‌شناسند، وجود بیش از 7 هزار شیء مفرغی با قدمت 5 هزار سال در لرستان به‌خوبی جایگاه این هنر ارزشمند را در معرفی قوم کاسیت نشان می‌دهد.

متأسفانه از این جایگاه ویژه در جشنواره استفاده بهینه نشد و جای خالی آن در هفته فرهنگی حس می‌شد و جای تأسف دارد که این فرصت مناسب را از دست دادیم.

 فراموش نکنیم مفرغ لرستان در دل خود گنجینه‌هایی گران‌بها برای معرفی افکار، عقاید، باورها، صنعت، هنر و شیوه‌های زندگی قوم کاسیت دارد و در هر برنامه و مناسبت فرهنگی لازم است به آن پرداخته شود.

وجود غرفه‌های ترکیبی نکات ضعف این جشنواره بود. حضور سؤال‌برانگیز یکی از شرکت‌های مسافرتی که خود را وابسته به فرودگاه می‎دانست، در این جشنواره که همزمان به عرضه عسل هم می‌پرداخت، علامت سؤال بزرگی را برای بازدیدکنندگان در پی داشت که جواب قانع‌کننده‌ای برای آن یافت نشد.

یکی از غرفه‎هایی که در نمایشگاه مورد توجه بازدیدکنندگان قرار گرفت غرفه گلونی بود‌. گلونی‌های عرضه شده در این نمایشگاه بارنگ‌های شاد و متنوع همه بازدیدکنندگان به‎ویژه خانم‎ها را به خود جذب می‎کرد.

موقعیت خوب این غرفه در مدخل ورودی نمایشگاه و تابلوهای موجود در محوطه آن با تصاویری از طبیعت منطقه و زنان لر بر جذابیت غرفه افزوده بود؛ اما متأسفانه همسایگی این غرفه با غرفه فروش انار خیلی خوشایند نبود و بهتر بود غرفه انار در محل دیگری برپا می‌شد. هر چند فروش انار نیز در یک نمایشگاه فرهنگی خیلی موجه به نظر نمی‎رسد.

اعضای هیات مدیره انجمن لرستانی‌های مقیم مرکز در این جشنواره حضور پررنگی داشتند. همکاری این انجمن با برگزارکنندگان جشنواره از هفته‌ها قبل شروع‌شده و این انجمن با تشکیل کارگروه‌های جنبی و اطلاع‌رسانی به لرستانی‌های مقیم تهران نقش مهمی در برگزاری برنامه‌ها داشتند.

این انجمن همچنین در بخش‌هایی به تقدیر از فرهیختگان و دانش‌آموزان نخبه لرستانی پرداختند که مورد استقبال حاضرین قرار گرفت.

انجمن لرستانی سه‌دهنه غرفه را به خود اختصاص داده بود که وجود فروشندگان سنگ‌های تزیینی و همچنین دفتر یکی از رسانه‌های الیگودرزی در غرفه انجمن، نکته قابل تاملی بود که توجیهی نداشت.

چیدمان منظم غرفه‎ها به‌گونه‌ای تقسیم شده بود که حدود 12 غرفه در اختیار بروجرد، 5 غرفه کوه‎دشت، 5 غرفه الیگودرز، 3 غرفه  دورود، يك غرفه نورآباد (فقط محصولات)، يك غرفه الشتر (محصولات) و بقیه هم به خرم‌آباد، ادارات ، سایر لرستانی‌ها و حتی غریبه‎ها اختصاص ‌یافته بود.

این در حالی بود که در غرفه شهرهایی مثل الشتر و نورآباد، علی‌رغم پیشینه تاریخی آن‌ها کم‌تر نشانی از فرهنگ و هنر آن‌ها وجود داشت و فقط چند محصولات کشاورزی توزیع ‎شد. این نکته خواه ناشی از کم‌لطفی هنرمندان آن‌ها بوده یا متولیان امر، می‌بایست اهمیت کار موردتوجه قرار می‌گرفت و اهل فرهنگ شهرهای کوچک هم در این جشنواره حاضر می‎شدند.

حاضر نبودن برخی غرفه‎داران  فرهنگی (غیر فروشنده) تا ساعت‌ها بعد از شروع ساعت رسمی جشنواره

سخنرانی‌های طولانی و خسته‌کننده

وجود غرفه‌های غیر مرتبط بافرهنگ از قبیل غرفه کت‌وشلوار
اجرای طنزهای سبک و به دور از فرهنگ لرستان در قالب نمایش

عدم تنظیم دقیق کنداکتور و تأخیر در اجرای برنامه‌ها و اعتراض برخی خوانندگان

استفاده گزینشی از هنرمندان، شاعران و فرهیختگان لرستانی و عدم استفاده از تمام بضاعت‌های فرهنگی و ادبی استان

اجرای مجری مرد برنامه که همزمان مدیریت اجرایی برنامه‌ها را به عهده داشت یکی از نقاط ضعف این برنامه بود، بهتر بود با توجه به جایگاه ایشان این وظیفه به دو نفر سپرده می‎شد

جایگزینی یکی از مجریان شبکه افلاک با مجری خانم شب‎های فرهنگی در شب اختتامیه، این سوال را مطرح می‎کند که اگر مجری قبلی خوب بود و در طول 7 شب اجرای زنده برنامه‌ها را زیر فشار جمعیت و گرما و سرما به‌خوبی اجرا کرده ، چه ضرورتی به جایگزینی ایشان در شب آخر بود و اگر ایشان در کارشان موفق نبودند چرا هفت شب اجرا داشتند.

گروه عروسی شاپرک یکی از گروه‌هایی بود که هر شب به اجرای برنامه می‌پرداخت و اجرای آن ها با استقبال هم مواجه بود . شخصیت‌های این گروه نمایشی از یک خرس و خرگوش تشکیل شده بود،پسندیده‌تر بود که برای اجرای نمایش‎های عروسکی از شخصیت‌های بومی منطقه استفاده می‎شد.

 در پایان ضمن تشکر از تمام کسانی که در برگزاری این جشنواره همکاری داشتند، تأکید می‌شود برگزاری جشنواره‌های ادبی، هنری و فرهنگی در پایتخت و استفاده مناسب از تمام بضاعت‎های فرهنگی، هنری استان از اهمیت زیادی برخوردار بوده و لازم است در همه جشنواره‌ها مسوولان و متولیان امر توجه بیش‌تری به این مهم داشته و پیش از شروع هر جشنواره‎ای از کارشناسان مرتبط دعوت به‎عمل آورده تا با تشکیل کارگروه‌های تخصصی و انجام آموزش‌های لازم شاهد حضوری موفق در این جشنواره‎ها باشیم و امید می‌رود از همین امروز دبیرخانه‎ای برای حضور موفق در سال‎های بعد در استانداری لرستان یا شهرداری خرم‌آباد تشکیل گردد.

دیدگاه‌ها