مطلع شدن از درگذشت هنرمند برجسته دیارت از طريق اینترنت، بسیار دردآور است و دردآورتر اين كه از طريق رسانه‌هاي استان‌هاي ديگر متوجه اين قضيه شوي!

خبرگزاري‌هاي مختلف كشور تيتر زده بودند كه «پدر تئاتر كاشان درگذشت». شايد اين تيتر براي من لرستاني چندان جلب توجه نكند اما ذكر نام زادگاهش كه برخي خرم‌آباد و برخي كاشان ذكر كرده بودند، مرا به شك انداخت تا براي اطلاع از جزييات بيش‌تر وارد خبر شوم: «نصرت‌الله زمان‌پور پدر تئاتر کاشان 18 اسفند 1391 بر اثر بیماری درگذشت.

زمان‌پور متولد 1319 و فارغ‌التحصیل دانشکده هنرهای زیبا بود. وی اهل خرم‌آباد است که سال 1351 به کاشان مهاجرت کرد و همان‌جا کار هنری را دنبال کرد و هنر را پابه‌پای زندگی‌اش، دور از دیار خود نفس کشید.

زمان‌پور اولین معلم تئاتر کاشان بود. اردی‌بهشت‌ماه 1391 انجمن بازیگران تئاتر در مراسم جشن بازیگر از این هنرمند باسابقه تجلیل کردند.

بازیگری که چشم‌هایش را برای تئاتر از دست داد

نصرت زمان‌پور را اگر چه این روزها کمتر کسی می‌شناسد، اما او بازیگری پیشکسوت است که در دهه‌های 40 تا 70 خورشیدی به مدت 40 سال در تئاتر ایران، نقش‌های ماندگار بسیاری را ایفا کرده است. آخرین باری که روی صحنه آمد، شام‌گاه شنبه 16 اردیبهشت 1391 در سالن اصلی تئاتر شهر بود که مورد تقدیر قرار گرفت.

زمان‌پور که بینایی خود را به طور کامل از دست داده بود به کمک نوه‌اش و با همراهی بهزاد فراهانی، شمع جشن بازیگری را روشن کرد.

بهزاد فراهاني در معرفی این هنرمند پیشکسوت تئاتر روي صحنه اين مراسم گفت: «زمان‌پور فارغ‌التحصيل دانشگاه هنرهاي زيباست. نصرت همه چیزش را برای تئاتر گذاشت. فشار کار روی صحنه حتی چشم‌هایش را از او گرفت. همه باید کلاه‌مان را برای احترامش از سر برداریم و از او یاد بگیریم.»

وی افزود: نصرت زمان‌پور بازیگری را در دهه 40 با نمایش «رستم و سهراب» با کارگردانی " مصطفی اسکویی" شروع کرد و از نخستین هنرمندان تئاتری بود که موفق به دریافت لیسانس نمایش از دانشکده هنرهای دراماتیک شد.

تعظیم زمان‌پور به همراه نوه اش و فراهانی در مقابل تشویق‌های حاضران در تئاتر شهر آخرین اجرای وی بر صحنه تئاتر بود. نمایش «بینوایان» کار بهزاد غریب‌پور از آخرین نمایش‌هایی بود که زمان‌پور در سال 1375 در آن بازی کرد. همچنین سریال "گل خندان" و بازی در فیلم‌هاي "دوچرخه" از جمله بازی‌های ماندگار زمان‌پور بود.

وي در فيلم‌هاي سينمايي زير نيز بازي كرد:

حسرت(۱۳۷۳) به كارگرداني حسن محمدزاده و در كنار بازيگراني همچون مهدي ميامي، گيتي معيني، اكبر قدمي، ابراهيم آبادي و شروين اجلالي

روز ديدني(۱۳۷۳) به كارگرداني فرزين مهدي‌پور و در كنار بازيگراني همچون جمشيد هاشم‌پور(آريا)، چنگيز وثوقي، افسانه بايگان، ثريا حكمت، نعمت‌اله گرجي، اكبر زنجان‌پور و حبيب اسماعيلي

عياران(1374) به كارگرداني كاظم بلوچي و بازي علي نصيريان، ولي شيراندامي، جليل فرجاد، كاظم افرندنيا، لادن طباطبائي، مهري وداديان، انوشيروان ارجمند و محمد يگانه

دارگل(1385) به كارگرداني حميد لبخنده با بازيگراني همچون رضا خندان، زهره حميدي و روشنك عجميان

نابینایی و مرگ در غربت

وي كه از 8 سال پيش نابينا شده بود، اول آذرماه 1391 درگیر بیماری سرطان مغز استخوان شد و کلیه‌هایش  را از دست داد و دیالیز می‌شد. پس از وخامت مجدد حالش از روز چهارشنبه 24 بهمن‌ماه در بیمارستان شریعتی تهران بستری شد.

اين هنرمند لر تبار و پیشکسوت تئاتر که چشم‌هایش را برای تئاتر داد جمعه 18 اسفندماه 1391 دار فانی را به سن 72 سالگي در بيمارستان شريعتي وداع گفت. پيكرش ساعت 10 صبح روز دو‌شنبه 21 اسفند در قطعه 88 رديف 145 قبر شماره 510 بهشت زهراي تهران به خاك سپرده شد.
مراسم ختم این هنرمند برجسته لرستاني نيز روز سه‌شنبه 22 اسفندماه از ساعت 15:15 تا 16:45 در مسجدالنبی واقع در خیابان کارگر شمالی تهران برگزار شد.

در آخرین نشست اهالی تآتر کاشان در شهریور 1391 از یک عمر تلاش ایشان تقدیری به عمل آمد و همه یک صدا و با افتخار برای پدر تآتر کاشان کف زدند و شاد بودند و اکنون افسوس ...

در گشت و گذار سوابق كاري نصرت‌الله زمان‌پور به عنوان كارگردان به آثاري چون دو سر پل ۱۳۵۱– تشنه انتقام ۱۳۵۱- آسید کاظم ۱۳۵۲- درخت ولی دیرگ ۱۳۵۳- چهار صندوق ۱۳۵۵- کپر ۱۳۵۵- لتو ۱۳۵۶ - سگی در خرمن‌جا ۱۳۵۷- تاج‌برداری ۱۳۵۸- مندیل خیال ۱۳۶۶- سلطان مبدل ۱۳۶۷- کلک مرغابی ۱۳۶۸- مرگ عریان ۱۳۶۸ به چشم مي‌خورد.

زنده‌یاد نصرت‌الله زمان‌پور از هم‌دوره‌ای‌های "علی نصیریان" و "عزت‌الله انتظامی" در اداره تئاتر است اما بیش‌تر فعالیت‌های خود را در عرصه کارگردانی در کاشان انجام داده است.

"قادر آشنا" مدیر کل هنرهای نمایشی درگذشت نصرت‌الله زمان‌پور پیشکسوت تئاتر را تسلیت گفت. در متن پیام تسلیتی که به این مناسبت صادر شد، آمده است:‌ «نصرت‌الله زمان‌پور» بزرگ‌مرد خطّه‌ی نمایش کاشان و پیشکسوتی از حوزه‌ی تئاتر کشور، در حالی دنیای فانی را به خاکیان وا نهاد که در عین کهن‌سالی، نگاهش هنوز در جوانی و نشاط پر می‌گشود و آن‌قدر با معنویّت و عشق به هنر تئاتر، نسبت نزدیکی داشت که حتّی محرومّیتش از بینایی ظاهر هم، چیزی از بینش و روشن‌بینی او در سیر زندگی و گشایش‌گری‌هایش از گروه‌های تئاتر شهر دیرین خود نمی‌کاست. و اینک او که کاشانه‌ی کاشان را، چلچراغی فروزان بود، از میان ما رفته است و ما نبودنش را به هم‌دیگر، تسلیت می‌دهیم و برای روح بلندش، آمرزش و برای بازماندگانش، صبر و شکیبایی آرزومندیم.»

اصل و نسب نصرت‌الله زمان‌پور

نصرت‌الله  زمان‌پور فرزند حاج اسدالله سال 1319 در محله درب دلاكان خرم‌آباد به دنيا آمد.

پدرش از جمله تجار خرم‌آباد بود كه در عصر قاجار سفرهاي تجارتي به باكو و عراق و ... داشت. حاج اسدالله(فرزند کربلایی نصرالله فرزند حاج علی‌زمان فرزند حاج نعمت فرزند حاج شریف فرزند ابراهیم‌خان طولابی) از افراد مؤمن و خير خرم‌آباد بود و از جمله بزرگان طايفه طولابي در اين شهر به شمار مي‌رفت.

برادران حاج اسدالله زمان‌پور(1323- 1247) به نام‌هاي حاج شمس‌الله [زريان] و كربلايي ولي‌الله [زماني] نيز به تجارت اشتغال داشتند. جالب اين كه همچون مرحوم نصرت‌الله زمان‌پور كه سرنوشت، روزي او ا به كاشان كشانيد، عمويش حاج شمس‌الله نيز در سفري تجاري كه سال 1298 خورشيدي به اين شهر داشت، به خاطر عقرب‌گزيدگي جان سپرد و همان‌جا به خاك سپرده شد.

پدر اين 3 برادر (يعني پدر بزرگ نصرت‌الله زمان‌پور هنرمند لرستاني) به نام نصرالله نيز تاجر بود كه سال 1270 خورشيدي هنگام بازگشت از همدان، مال‌التجاره‌اش مورد هجوم ياغيان قرار گرفت و خودش نيز كشته شد.

منزل قديمي حاج اسدالله واقع در املاك پدرانش در محله درب دلاكان قرار داشت كه امروز تبديل به مسجد توسلي، زورخانه طيب و مدرسه شده‌اند. عصر قاجار، حاج اسدالله باني يك باب حمام در اين محله بود كه به نام حمام حاج اسدالله معروف بود. در آن زمان ساخت حمام به عنوان عمل خير توسط افراد متمكن صورت مي‌پذيرفت و درآمد و منفعتي از آن مطرح نبود.

حاج اسدالله زمان‌پور پدر نصرت‌الله، فرزندان فرهيخته‌اي داشت كه از آن جمله مي‌توان به لطف‌الله تبريكي(1322- 1278) از تجار به نام خرم‌آباد در اوايل عصر پهلوي، نورالله فروغي(1372- 1281) و برهان زمان‌پور(1390-1300) كه هر دو از روزنامه‌نگاران خرم‌آباد در دهه‌هاي 20 و 30 به شمار مي‌رفتند و نشریات طلیعه لرستان و زبان لرستان را منتشر می‌کردند، اشاره كرد. البته مرحوم نورالله فروغي مدتي هم بخشدار نقاط مختلف لرستان از جمله زاغه و معمولان در همان دوران بود.

مرحوم نصرت‌الله زمان‌پور در خانواده‌اي اصيل پرورش يافت و به دنبال كوچ اكثر برادران و خواهرانش از خرم‌آباد، او نيز ترك ديار كرد. وي جهت ادامه تحصيل در اواخر دهه 30 به تهران رفت و به عنوان اولين خرم‌آبادي از دانشگاه هنرهاي زيبا فارغ‌التحصيل شد.

عزت‌الله و شكرالله‌ زمان‌پور ديگر برادران نصرت‌الله نيز اكنون در تهران روزگار مي‌گذرانند.

شايد به خاطر همين ترك وطن‌ها باشد كه امروزه بسياري از هنرمندان لرستاني در زادگاه‌شان غريب مي‌نمايند و كسي از آن‌ها شناختي ندارد و با آن‌ها كاري نيست!

به هر حال، زمان‌پور نيز هم‌چون بهمن مرتضوي ديگر زاده و باليده‌ي خرم‌آباد در عرصه تئاتر، غريبانه در غربت درگذشت و همان‌جا نيز به خاك سپرده شد تا فقط در تاريخ نامي از آنان به عنوان خرم‌آبادي (به خاطر زادگاه‌شان) برده شود.

در همين رابطه بخوانيد:

مرگ در غربت، پايان كار مرتضوي

نوشتن دیدگاه