فرهنگ تا پیش از این و در درازای تاریخی خود امری مستقل، ناخودآگاه، خودبه‌خود و تاریخی بوده است. آیین‌ها و مناسک، احساسات و عواطف، اخلاق و دین مردم، به‌صورت ضمنی و مستتر، عرصه نمایش و باز-تولید فرهنگ بوده‌اند و از این رهگذر فرهنگ و امر فرهنگی قوام و دوام یافته است؛ اما فرهنگ در معنای امروزی آن، مقوله‌ای کم‌وبیش آگاهانه و سازمان یافته است؛ یعنی تمام فعالیت‌های فرهنگی، ادبی، هنری و خلاقه و یا به شکل کلی‌تر آن فرهنگ عمومی تحت تأثیر یا هدایت و حمایت‌های نهادهای گوناگون مانند مراکز آموزش (مدارس، دانشگاه‌ها) و مؤسسات فرهنگی، رسانه‌های جمعی و امثال این‌هاست. به تعبیر دیگر، رفتار و گفتار و باورهای انسان امروزی جهان، چه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم، با واسطه یا بی‌واسطه تحت تأثیر نهادهای جمعی و عمومی، سازمان یافته است.

پایگاه‌های خبری، خبرگزاری‌ها، نشریات مکتوب و دیجیتال و سایر رسانه‌های نوظهور به‌عنوان رسانه‌های جمعی، نقش بسیار پر رنگی در تحولات فرهنگی-اجتماعی جوامع مختلف دارند. پایگاه‌های خبری، با داشتن طیف‌های مختلفی از مخاطبان (خوانندگان) از کارمند و بیکار گرفته تا جوانان و زنان و فرهیختگان و عامه مردم نقش مهمی در نحوه انعکاس واقعیت‌ها و رویدادها در حوزه عمومی دارند؛ به‌نحوی‌که گاه پرداختن نشریات و پایگاه‌های خبری و تحلیلی به یک موضوع می‌تواند توجهات عمومی را به آن موضوع معطوف کند. همان‌طور که می‌دانیم یکی از رسالت‌های رسانه (آنلاین/دیجیتال و مکتوب) طرح و بیان مشکلات و چالش-های جامعه است. چالش‌های که متأسفانه در ایران و لرستان امروز ما هم کم نیستند، از مباحث مربوط به نوسانات نرخ ارز، نوسانات بازار، تحصن‌های کارگران و تحریم‌های آمریکا گرفته تا مشکلات اقتصادی و معیشتی هم استانی‌های نجیب، مشکلات شهری، خودکشی، نزاع‌های خیابانی، بحران بیکاری و دخالت گاه و بی گاه نمایندگان در عزل و نصب افراد، همواره و با عناوین مختلف، به‌عنوان چالش‌های جامعه در رسانه‌ها و فضای مجازی مطرح می‌شوند و ذهن و روان افراد را در معرض انواع اخبار نامناسب و منفی قرار می‌دهند.

اما در این بین هستند رسانه‌های که با انعکاس واقع‌گرایانه چالش‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی، نیمه پر لیوان را هم می‌بینند و بر ظرفیت‌های فرهنگی مردمان استان انگشت می‌نهند. خبرگزاری‌ها و نشریاتی که با تکیه‌بر ظرفیت‌های ارتباطی خود، گفت‌وگوی عمومی و جمعی در حوزه‌های اجتماعی را بنیان می‌نهند؛ رویکردی که معتقد است ما برای حل مسائل اجتماعی و فرهنگی نیاز به گفت‌وگو و اندیشه ورزی در عرصه‌های عمومی داریم. سایت‌ها و خبرگزاری‌های که با انعکاس صداهای متنوع فرهنگی، تخیل اجتماعی درباره زندگی و آینده را شکل می‌دهند. پایگاه خبری یافته یکی از این پایگاه‌ها است. پایگاه خبری که بدون بودجه دولتی و باانگیزه شخصی برای چندین و چند سال است که پناهگاه اهل فرهنگ بوده است و در این اوضاع‌واحوال و با وجود مشکلات اقتصادی که ادامه فعالیت در پایگاه‌های خبری مستقل را سخت گردانیده، هنوز از فرهنگ روی برنگردانده و در صفحات اخبار این پایگاه خبری، هر روز، به نحوی شاهد انعکاس اخبار حوزه فرهنگ عمومی هستیم، گاه به جد از ضرورت ترویج کتاب و کتاب‌خوانی می‌گوید، گاه اخباری از فلان نمایشگاه، فلان تئاتر و نمایش می‌دهد، گاه از خانه مطبوعات و دغدغه اهالی شریف رسانه، گاه از موسیقی محلی و از نامرادی‌های روزگار با هنرمندان، گاه از انجمن لرستانی‌های مقیم مرکز خبری می‌دهد و به هر نحوی تلاش می‌کند نگاه مردمانش (مخاطبانش) را به فرهنگ به‌عنوان سنگ بنای ایجاد یک جامعه‌ی آرام، خلاق و برخوردار از توسعه آهسته‌آهسته جلب نماید.

از سوئی دیگر نظر به اهمیت حوزه عمومی و ضرورت سیاست‌گذاری متناسب در این حوزه، نهادها، سازمان-ها و شوراهای مختلفی در سطح استان مشغول به فعالیت هستند که به پایش و پیمایش فرهنگ (در تعابیر و اشکال مختلف آن) می‌پردازند. یکی از مهم‌ترین این شوراها، "شورای فرهنگ عمومی استان" است. شورایی که اساساً باید محل طراحی و پی‌ریزی، محل آسیب‌شناسی، محل تدبیر و خرد جمعی، محل گفت‌وگو و محل حمایت از خلاقیت‌های فردی و جمعی در حوزه فرهنگ عمومی باشد. شورای فرهنگ عمومی استان با رصد مناسب فعالیت‌های حوزه عمومی و اتخاذ سیاست‌های کلان نگر و تشویقی می‌تواند فضای رسانه‌ای جامعه را نسبت به فرهنگ و گفت‌وگو درباره امر فرهنگی و کار بست آن در زندگی روزمره تشویق نماید. همچنان که دربند 7 ماده یک آیین‌نامه شورای فرهنگ عمومی (مصوب ۲۰/۶/۱۳۷۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی) یکی از وظایف شورای فرهنگ عمومی:«تصویب روش‌های اجرائی تشویقی به‌منظور شکوفایی فرهنگ عمومی در ابعاد مختلف آن «بیان شده است و یکی از وظایف این شورا در سطح شهرستان‌ها طبق همین آیین‌نامه:» اتخاذ شیوه‌های تشویقی و نظارتی در شهرستان از سوی شورای فرهنگ عمومی به‌منظور اعتلا و شکوفایی فرهنگ عمومی در ابعاد مختلف عنوان شده است؛ امری که نشانگر ظرفیت‌های تشویقی و محرکی شورای فرهنگ عمومی در عرصه‌های عمومی است.

از همین رو به اعضای محترم شورای فرهنگ عمومی استان؛ استاندار محترم، نماینده محترم ولی‌فقیه در استان، مدیرکل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرکل محترم سازمان تبلیغات اسلامی، مدیر کل محترم کتابخانه‌های عمومی، مدیر کل محترم آموزش و پرورش و دیگر اعضای حقیقی و حقوقی این شورا که رسالت جمعی ایشان «کمک به ارتقاء فرهنگ عمومی جامعه» می‌باشد، پیشنهاد می‌گردد تلاش‌های فرهنگی پایگاههای خبری و نشریات مکتوب و آنلاین را که چراغ فرهنگ در این استان را علی‌رغم تمام سیاست زدگی‌ها و سیاست‌بازی‌ها، هنوز روشن نگه داشته‌اند و فرهیختگی و فرهیخته شدن عموم مردم را رسالت خود می‌دانند را قدر دانسته و به نحو مناسبی مورد تجلیل قرار دهند.

در میان خیل پایگاه‌های خبری دولتی و شبه‌دولتی که به دنبال پیاده‌سازی منویات مسئولین سازمانی خود هستند، نشریات و خبرگزاری‌های خصوصی مانند یافته، سیمره، گلونی و دیگران که به انعکاس صدا-های متکثر و رنگارنگ عامه مردمان و فرهیختگان استانی می‌پردازند، باید پاس داشته شود؛ که اگر یافته و امثال یافته نبودند، فضا برای فرهنگ و گفت‌وگوی فرهنگی در این استان بسیار تنگ می‌شد.

نصرت اله امیری خواه/ کتابدار کتابخانه‌های عمومی استان

دیدگاه‌ها