صداي ايل، صداي كوچ، صداي شادمانه‌های شادی‌بخش، صداي زندگي قوم سرزمينم، صداي چل سرو، صداي من، صداي تو

نواي كمانچه، نواي بلور، نواي مشك، نواي موسيقي زندگي، موسيقي كوچ

 اثري جاودانه از فرشاد سيفي با صداي اساطيري ايرج رحمانپور

كمانچه روح‌بخش فرشاد سيفي

نفس گرم احسان عبدي پور نوازنده چیره‌دست سازهاي بادي مقامي لرستان.

 

بارها اين اثر را شنیده‌ام

پرواضح است كه هر مخاطبي از منظر نظر خود به داوري و قضاوت در هنرهاي زيبا و به تعبير فلسفي كانت، امور زيبا، امور والا می‌پردازد.

 

همان مفهومي كه با عنوان «استتيك» به معناي شناسايي زيبايي در سومين نقد كانت در كتاب «سنجش نيروي داوري» مطرح شده است و نيك ميدانيم كه اين كتاب، نقادي فرجامين كانت بعد از شاهكارهاي فلسفي خود يعني «سنجش خرد ناب» و «سنجش خرد پراتيك» است. كه هابرماس نظریه‌پرداز اجتماعی معاصر و وارث مکتب فرانکفورت که حوزه علمي وي در چارچوب سنت نظریه انتقادی و پراگماتیسم آمریکایی مطرح است، اين سه نقد پيش گفته كانت را سه بازي زباني متمايز می‌داند. يكي درباره دانش، دومي درباره كنش درست و سومي درباره زيبايي و والايي.

حقير بار بهره‌گیری از نقد سوم كانت به تحليلي فلسفي و زیبایی شناسانه پيرامون «ايل بار» می‌پردازم. اميد است موردقبول طبع بلند و باریک‌بینتان افتد.

ايل بار اثري زيبا و جاودانه است.

زيرا مستند به تحليل فلسفي كانت كه اشعار می‌دارد:

"داوري ذوقي در امور زيبا به صورتي كه بگوييم (اين چيز از نظر من زيباست) تائید لذتي است كه از آن چيز نتيجه شده "، حقير نيز بازتاب لذت شخصي خود از اين اثر زيبا را بيان می‌کنم.

زيرا حكمي كه حقير در خصوص اين اثر داده‌ام ذوقي است.

حقير از احساس شخصي خود در باره اثر موسيقي ايل باز سخن به ميان آورده‌ام و اين داوري، استوار است به سليقه شخصي حقير.

 

بر همين اساس، مؤلفه‌های متعددي در بيان برجستگی‌ها و وجوه تمايز اين اثر نسبت به ساير آثار فرشاد سيفي قابل‌بررسی و كنكاش هستند.

تلاش همه عوامل بزرگ انديش اين اثر در معرفي و نماياندن فرهنگ و هنر و مردم‌شناسی قوم سرزمينم عليرغم دشواری‌های بياني در جملات موسيقي، ستودني است.

شنونده با مجموعه‌ای كامل از شعر، ادبيات كلاسيك و آیینی، آیین‌ها، باورها و... در اين اثر مواجه است.

طبيعت سرشار از دقايق ظريف و زيبايي، با تركيب متبحرانه سازها و استفاده از شخصیت‌های صوتي (ساز) هايي همچون بلور و ساير سازهای بادي با شخصيت صوتي آرام‌بخش وزندگي بخش و سرشار از اميد و انگيزه (صداي مشك)، بياني تأثیرگذار و منحصربه‌فرد ايجاد كرده كه كوش کنکاش‌گر و حساس شنونده و مخاطب نازك خيال و نازک‌اندیش قوم لر را با اشتياقي از بن جان با خود همراه می‌سازد و وي را در دريايي از نستالژي خاطرات زندگي ايلي و عشايري نياكانش غرق می‌سازد. در تركيب صداي مشك، صداي بلور، نواي چل سرو و اين همه زيبايي و ظريف انديشي، فقط صداي مسيحايي ايرج رحمانپور كم بود كه ايشان نيز به‌مثابه آبي بر آتش دل‌تنگی‌های قوم سرزمينم، چنان شيوا و زيبا گهواره آرام‌بخش فرهنگ موسيقي لرستان را در اين اثر به تحرك و پويايي وا می‌دارد كه هر شنونده‌ای حتي غير لر را به تحسين و تمجيد سوق می‌دهد.

آکسان‌های بياني ايشان در قرائت ابيات و اشعار چل سرو و.. خود حديثي است مفصل كه مجال‌ها می‌طلبد تا گفته آيند.

ايل بار به‌خوبی بار امانت تاريخ اساطيري فرهنگي لرستان را به دوش كشيده و مآمن، مرجع و ملجائی مطمئن براي مشتاقان پرشور و شعور فرهنگ، هنر و ادبيات لرستان است.

فرشاد سيفي هنرمند گران‌قدر موسيقي لرستان، در عين بياني ساده و عاميانه و قابل‌درک براي همه مخاطبان، به‌خوبی از امكانات و ظرفیت‌های علمي سازبندي واركستراسيون، كنترپوان‌ى فرم‌های مرسوم كانونيك و... بهره بوده كه حقیقتاً سزاوار تقدير است.

پس می‌توان درنهایت علاوه بر حكم ذوقي كه حقير در خصوص اين اثر دادم و آن را از نظرگاه انديشگي خود زيبا خواندم، حكم كلي زيبايي شناسانه‌ای علاوه بر حكم صرفاً ذوقي پیش‌گفته براي اين اثر صادر كرد.

بنا به اين حكم، اين اثر نه‌فقط از ديدگاه بنده كمترين، بلكه به نظر ساير مخاطبان نيز می‌تواند زيبا و گوش‌نواز و دلنواز باشد.

زيبايي كه حقير با بيان مختصات و مشخصات تمايزات فوق عرض كردم كيفيات عيني و ابژكتيو اثر را هم در بر می‌گیری نه‌فقط زيبايي حسي و ذهني.

به اين صورت مؤلفه‌های مطرح در اين اثر قابل دفاع، بيان و تقدير هستند.

 

دیدگاه‌ها