اخیراً استاندار محترم لرستان، در واکنش به گزارش فصلی مرکز آمار ایران در خصوص نرخ بیکاری در بهار 99، در گفت‌وگو با خبرنگار صدا و سیما اظهار کرده بودند که بخشی از ارقامی که در این گزارش آمده از دقت و کارشناسی لازم برخوردار نیست و گاهی ناشی از شیطنت است. هرچند انتظار می‌رفت که دلایل منطقی از سوی استاندار محترم و تیم اقتصادی ایشان برای این ادعا ارائه شود اما به‌تازگی معاون امور اقتصادی استاندار با بیان سخنانی مشابه تقریباً همان ادعای قبلی استاندار محترم را تکرار کردند.

اسد عبدالهی، معاون امور اقتصادی استاندار لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار صدا وسیما با اشاره به نرخ بیکاری اعلام شده در مورد لرستان اظهار نمود که معمولاً در هر فصل نمونه‌گیری تصادفی را از طریق تلفن پیگیری می‌کنند که حقیقتاً چنین آماری زیاد قابل‌اعتماد نیست. همچنین ایشان افزودند که تعداد افراد بیمه‌شدۀ اجباری با آماری که مرکز آمار اعلام کرده همخوانی ندارد و در مجموع این آمار را تائید نکردند.

ابتدا لازم است به این نکته اشاره شود که به‌رغم آنچه که بسیاری از افراد فکر می‌کنند، اندازه‌گیری نرخ بیکاری مبتنی بر تعداد افراد بیمه‌شده یا افرادی که بیمۀ بیکاری دریافت می‌کنند نیست. درواقع نرخ بیکاری به نسبت جمعیت بیکار به‌کل جمعیت فعال گفته می‌شود که البته جمعیت بیکار و جمعیت فعال خود دارای تعاریفی مشخص هستند؛ بنابراین معاون محترم امور اقتصادی استاندار باید بدانند که همخوانی نداشتن تعداد افراد بیمه‌شدۀ اجباری با نرخ بیکاری اعلام‌شده الزاماً دلیلی کافی برای نپذیرفتن نرخ بیکاری نیست.

در رابطه با روش‌های برآورد نرخ بیکاری نیز باید خاطرنشان کرد که دولت‌ها برای این اندازه‌گیری تمام افراد شاغل و بیکار جامعه را شناسایی نمی‌کنند بلکه روش‌های معمول که حتی در بسیاری از کشورهای پیشرفته نیز مورداستفاده قرار می‌دهند مبتنی بر نمونه‌گیری‌ تصادفی هستند که در آن ابتدا تعدادی از خانوارهای جامعه را بر اساس یک روش نمونه‌گیری به‌تصادف انتخاب می‌کنند و سپس با مراجعه به درب منازل و یا برقراری تماس تلفنی که امروزه متداول‌تر است اطلاعات لازم را دریافت می‌کنند. هرچند نمونه مورد بررسی به‌صورت تصادفی انتخاب می‌شود، اما نمونۀ انتخاب‌شده تا حد زیادی معرف جامعۀ بزرگ‌تر است و نتایج حاصل از بررسی نمونه را می‌توان با در نظر گرفتن میزان قابل قبولی از خطا به جامعه تعمیم داد. اعتبارسنجی یافته‌های حاصل از نمونه‌گیری تصادفی توسط علم آمار بررسی می‌شود و نتایج حاصل از نمونه‌گیری تصادفی بر اساس روش‌هایی که مورد تائید علم آمار می‌باشند قابل تصدیق هستند.

بنابراین این ادعا که برآوردهای حاصل از نمونه‌گیری تصادفی قابل اعتماد نیستند یک ادعای غیر کارشناسی شده است که حقایق علمی را نادیده می‌گیرد. ازاین‌رو به استاندار محترم لرستان و معاون اقتصادی ایشان توصیه می‌شود که در اظهارات خود کمی بیشتر دقت کرده و دلایل غیرعلمی و توجیه‌ناپذیر ارائه ننمایند.

 

رضا فرهادیان/ کارشناس ارشد آمار

دیدگاه‌ها