روز سیزدهم فروردین یا همان سیزده‌به‌در از جمله روزهایی است که حکایت‌های فراوانی با خود به همراه دارد و جالب آنکه متداول‌ترین حکایت درباره این روز، نادرست ترینِ این تعبیرهاست از نحسی این روز تا آشتی با طبیعت همه در یک روز جمع نمی‌شود ؛ مردم طی یک باور اشتباه که برای رفع نحسی سیزده به بیرون خانه رفته و این روز را در طبیعت سپری می‌کنند؛ آنچه سیزده‌به‌در امسال را نسبت به سال‌های دیگر متفاوت می‌کند گره کور کرونا در این روز است.

 علیرغم تمام توصیه مسئولان مبنی شیوع گسترده کرونا در کشور و ممنوعیت برگزاری چهارشنبه سوری باز شاهد هجوم تعدادی از مردم در دورهمی چهارشنبه سوری بودیم که متاسفانه این سور با 2 کشته و 751 مصدوم به پایان رسید؛ تمام هشدارها و التیماتم‌های مسئولان یک سو، بی‌توجهی برخی از افراد از سویی دیگر که با شروع سال جدید شاهد مسافرت‌های مردم در ایام تعطیلات بودیم تا جای که این بار هیات دولت با اجرایی طرح فاصله اجتماعی ورود به امکان عمومی و پرتردد و حتی حضور در پارک‌ها در روز طبیعت ممنوع کرد.

 

"علی لاریجانی" رییس مجلس شورای اسلامی چند روز گذشته از مردم خواست که در روز سیزدهم عید با خانواده به طبیعت و بیرون نروند زیرا این کار باعث شیوع این ویروس می‌شود و برای خود و خانواده و دیگران مشکل ایجاد می‌کنند.

براساس رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی برخی از مردم در جلسه هیات دولت "حسن روحانی" رییس جمهور وقت کشور از اجرای طرح فاصله اجتماعی خبر داد گفت: مردم ما باید مطلع باشند این تصمیمات سخت برای حفاظت از جان آنهاست می‌دانیم این تصمیماتی که اجرا می‌کنیم برای مردم سخت خواهد بود ممکن است همه پارک‌ها بسته شود، ممکن است سیزدهم فروردین مثل سال‌های قبل نباشد و مردم باید قناعت کنند.

 

با تمام سخت گیری‌ها باز هم با بی‌توجهی عده‌ای از مردم مواجه هستیم تا جایی امروز پلیس برای حفاظت از جان مردم پا در حیطه سلامت گذاشته و تاکید کرد تا زمانی که فرهنگ و رسوم درست و اشتباه به قیمت جان مردم تمام شود برخورد می‌کنیم "سرهنگ جلیل موقوفه‌ای" جانشین رئیس پلیس پیشگیری تهران بزرگ با بیان اینکه امسال در روز ۱۳ فروردین به مانند سال‌های گذشته روز طبیعت نخواهیم داشت، خطاب به پایتخت نشینان گفت: شهروندان در صورت امکان از خانه‌هایشان خارج نشوند تا با اتحاد ملی بر این بیماری منحوس غلبه کنیم در این میان سردار "حسین رحیمی" رئیس پلیس تهران هم با اشاره به آماده باش صد در صدی پلیس برای روز طبیعت تاکید کرد: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده ناجا در ۱۶۶۵ نقطه از بوستان‌ها تفرجگاه‌ها، پارک‌ها و ... حضور خواهد داشت و نسبت به تامین امنیت و روانسازی ترافیک اقدام می‌کند. با تمام هشدارها و اولتیماتم ها امیدواریم امسال شاهد حضورمردم در طبیعت نباشیم.

 

کرونا در کمین «سیزده‌به‌در»

اصغر مسعودی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در مورد اپیدمی کرونا در روز طبیعت به خبرنگار خانه ملت می‌گوید:با توجه به تعطیلی و قرنطینه شهرها و درگیری نهادها و سازمان‌های کشور با ویروس کرونا شرایط خاصی را در کشور تجربه می‌کنیم محدودیت‌هایی از طرف دولت در جهت کنترل بیماری کووید ۱۹ در نظر گرفته شده است؛ با تمام این تفاسیر شاهد اپیدمی این بیماری در سطح جهانی هستیم، ویروس کرونا به صورت بیماری پاندمی و شیوع جهانی درآمده است و متاسفانه روز به روز تعداد قربانیان آن رو به افزایش است؛ این بیماری در حال حاضر بزرگترین چالش بعد از جنگ جهانی دوم بوده و حتی تعدادی از افراد از آن به عنوان جنگ جهانی سوم یاد می‌کنند، با چنین شرایطی تعطیلی پارک‌ها و فضای سبز اقدام موثری از طرف دولت است که امیدواریم با پیش‌بینی‌های و هشدارهای به موقع مانع از حضور مردم در دورهمی روز طبیعت باشیم.

 

حرف و حدیث‌های بسیاری پشت سر سیزدهم فروردین ماه است که هیچکدام پشتوانه تاریخی نداشته و ندارد، نماینده مردم نی‌ریز و استهبان در مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید می‌کند: روز سیزدهم فروردین به عنوان روز طبیعت یکی از روزهای ملی در تقویم ما ثبت شده است، از قدیم الایام مردم ذهنت نامناسبی در مورد نحسی روز سیزدهم فرودین داشتند که ریشه در خرافات دارد و تنها با تغییر نام آن به روز طبیعت اقدام به تغییر نگرش مردم کردند در واقع با این اقدام می‌خواستند ارتباط مردم با طبیعت را مستحکم کنند.

وی در ادامه به رسوم و رسوم سنتی این روز اشاره ویاد آوری کرد: به خیال نحس بودن چنین روزی مردم بیرون از خانه رفته و از نحسی به طبیعت پناه می‌بردند با سپردن سبزه به آب روان خاطرات کهنه سال قبل را می‌شویند یا با این عمل سبزی بهار از طریق رود به سراسر زمین منتقل می‌‌کنند، رسومات دیگری از قبیل گره زدن سبزه، انداختن سنگریزه به پشت سر، پختن آش، خوردن کاهو و سکنجبین و آجیل باقی مانده از دوازده روز عید، شادی و خنده، انجام بازی‌های مختلف گروهی، گردآوری گیاهان صحرایی و... از جمله کارهای است که مردم در روز طبیعت به خارج از خانه رفته و انجام می‌دهند.

 

مسعودی در مورد نحسی روز سیزده ادامه می‌دهد: تعطیلی سیزدهم فروردین پیشینه زیادی در کشور ما ندارد از سال ۱۳۴۳ هیات وزیران سیزدهم فرودین ماه را تعطیل رسمی اعلام کردند نکته‌ای که در این میان مطرح است نحس بودن این روز است که هیچ پشتوانه علمی و دینی ندارد.

نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: مسئولان فرهنگی کشور و رسانه‌ها باید این موضوع را برای مردم تبیین کنند سیزدهم فروردین روز نحسی نیست که با خروج از خانه آن را برطرف کنیم هیچ ارتباط منطقی و عقلانی وجود ندارد که روز سیزدهم نحس است و با خروج از خانه این نحسی برطرف می‌شود، "علامه طباطبایی" در این مورد می‌فرمایند: «از نظر عقلی نمی‌توان دلیلی اقامه کرد که فلان زمان نحس است و فلان وقت سعد؛ چون اجزای زمان مثل هم هستند و ما نیز بر علل و اسباب مؤثر در حوادث احاطه علمی نداریم.«

 

اکثر کشورها روزی به نام طبیعت را دارند و تنها مختص کشور ما نیست در این مورد مسعودی تاکید می‌کند: کشورهای متفاوتی روز دوستی با طبیعت را دارند؛ مانند جمهوری آذربایجان، ارمنستان ،افغانستان، تاجیکستان و حتی کره جنوبی و ژاپن آیین دوستی با طبیعت را دارند اما این روز می‌تواند نمادی باشد از رابطه انسان با طبیعت در راستای توسعه و حفاظت از طبیعت با تمام این تفاسیر در ادبیات داستان‌ها و اشعار فراوان متفاوتی در مورد دورهمی سیزدهم فرودین وجود داشته ‌؛ شهریار در یکی از اشعار خود بی‌توجهی به روز سیزده بدر را چنین مطرح می‌کند:« سیـــــــزده را همه عالم بدر امروز از شهـــر/ من خود آن سیزدهـــــــم کز همه عالم بـدرم»

 

بی‌تفاوتی مردم نسبت به هشدارهای بهداشتی و قرنطینه تا جایی رسید که مسئولان راهکار را در هشدار قرنطینه نمی‌بینند بلکه حضور قوه قهریه در کنترل قرنطینه تایید می‌کند؛ عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در این مورد به خانه ملت می‌گوید: شاید مردم این تصور را داشته باشند که حضور در پارک‌ها و فضای سبز عاری از هر گونه ویروس کرونا است این عقیده تصویری کاملا اشتباه است چرا که خبرهایی منتشر شده توسط کادر درمانی زمین منبع اصلی تجمع ویروس کرونا است، انتقال این بیماری دقیقا از دورهمی، دست دادن، روبوسی کردن نشات می‌گیرد آنچه در فرهنگ سنتی ایرانی به وفور می‌بینیم و برخی معتقدند که علائم ظاهری ندارند اما می‌تواند فرد ناقل بیماری بوده و انتقال دهنده بیماری در سطح گسترده باشد.

وی در ادامه تصریح می‌کند: با تمام هشدارهایی که پزشکان و مسئولان نظامی و حکومتی دادند باز شاهد حضور مردم در مراسم چهارشنبه سوری، دید و بازدید عید بودیم احتمال می‌دهیم که شاهد این بی‌توجهی در روز طبیعت هم باشیم، شاید یکی از دلایل بی‌توجهی مردم نسبت به شیوع کرونا در کشور بی‌توجهی مسئولان نسبت به قرنطینه و کنترل شدید بیماری بوده است، برخی از مردم به توصیه و سفارش و هشدار و التیماتوم توجه نمی‌کنند که امروز شاهد بسیاری از مسافرت‌ها به خاطر جدی گرفته نشدن آن توسط مسئولان هستیم، زمانی شهرهای درگیر کرونا قرنطینه نشدند چراغ سبزی از طرف مسئولان بود که به مردم این اجازه را می‌دادند که سفر کنند.

 

مسعودی در ادامه طرح فاصله اجتماعی را طرحی منطقی و کارشناسی می‌داند و تاکید می‌کند: طرح فاصله اجتماعی که با جدیت به مرحله اجرایی درآمده، روز طبیعت را هم در برمی‌گیرد، استفاده از قوه قهریه بعد از توصیه‌ها، هشدارها و اعمال محدودیت‌های قبلی است، با ایجاد ممنوعیت در ورودی و خروجی شهرها و پارک‌ها و حتی بازارچه‌ها اعمال می‌شود و در نظر گرفتن جریمه مادی می‌تواند گزینه مناسبی برای بی‌توجهی تعدادی از افراد جامعه باشد.

نماینده مردم در مجلس دهم ادامه داد: برای عدم حضور مردم در روز طبیعت باید از امروز هشدار داده و همچنین جریمه‌ای مادی مبنی بر حضور در دورهمی اماکن عمومی پارک‌ها در نظر بگیرند و رفت و آمد در ورودی و خروجی شهرها مد نظر قرار بگیرد، بدون شک ابتلا به بیماری کرونا با خروج از منزل در روز سیزدهم فرودین مایه نحسی است و حضور در خانه مقابله با نحسی این ویروس است.

 

شیوع این بیماری در مدت دو ماه با انتقادهای متفاوتی مبنی بر عملکرد مسئولان روبرو بود مسعودی در این مورد می‌گوید: باید عادی سازی و عادی نمایی در اپیدمی این بیمار از طرف مسئولان و مردم کنار گذاشته شود در این بین گروهی از افراد هستند روزمزد بوده و مجبور هستند برای تامین مخارج و امرارمعاش به خارج از خانه بروند، یکی از مشکلاتی که نتوانستیم این بیماری را ریشه کن کنیم شرایط نامناسب اقتصادی است بارها از تربیون‌‌های متفاوت از مسئولان دولتی و غیردولتی خواسته‌ایم که مشکلات این قشر ضعیف جامعه را حل کنند تا مانع از گسترش صعودی کرونا در کشور باشیم .

وی در ادامه خاطر نشان کرد: افزون بر توصیه و هشدار باید به شرایط اقتصادی و مساله معیشت مردم هم توجه کرد. مشکلات اقتصادی اقشار ضعیف و متوسط جامعه می‌تواند عامل گستردگی این بیماری و بی‌توجهی به هشدارها باشد. علی‌الخصوص بعد از ایام تعطیلات، اگر بخواهیم تمام مشکلات کرونا را در یک گزینه فرهنگ و مسائلی از قبیل چهارشنبه سوری، مسافرت و سیزده به در ببینیم بی‌انصافی در حق کسانی است که به نان شب خود هم محتاج هستند و وظیفه حکومت توجه به اقشار آسیب پذیر و محروم جامعه است.

 

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید کرد: روز دوستی با طبیعت بسیار با ارزشمند است اگر قرار باشد با این حضور در طبیعت منجر به بیماری خود و اطرافیان شوند بدون شک باید قوه قهریه به میدان بیاید چرا که این حضور عاملی بر گسترش بیماری در سطح ملی است تنها به ضرر خود شخص نیست، شیوع کرونا عاملی شد تا نوع زندگی بشر تغییر کند در حال حاضر بیش از یکماه است که مردم بیشتر اوقات خود را در منزل سپری می‌کنند، دانش آموزان از طریق شبکه مجازی آموزش می‌بینند و کارمندان از طریق فضای مجازی به کار خود مشغول هستند. در ایام نوروز این اوقات فراغت بیش از قبل شده است بنابراین باید جایگزین‌های مناسبی مانند مطالعه و خواندن کتاب ، یادگیری یک مهارت وآموزش، ورزش‌هایی متناسب با محیط خانه افزون بر تلویزیون و فضای مجازی اقدام به پر کردن اوقات فراغت خود کنند.

در پایان باید بگوییم؛ با شیوع کرونا رفت و آمد ودید و بازدیدها بسیار کم شد تا جایی مردم به فکر افتادن به صورت تک خانواده در پارک اوقات فراغت را بگذارند به نظر می‌رسد این تفریح بعد از گذشت چند روز از سال جدید مورد هجوم مردم در پارک‌های چیتگران، پردیسان،ملت و … تازه مسئولان را به فکر انداخته که پارک‌ها را تعطیل کنند، قبل از اینکه به فکر تفریح پارکی باشند مسئولان تذکر و اولتیماتومی در مورد این مسئله نداشته‌اند، مسئولان در این مسئله باید زودتر تصمیم گیری و براساس آن تصمیم‌گیری اقدام می‌کردند در این بین مقایسه تعطیلی فضای سبز و پارک‌ها با تعطیلی سینما و تئاتر چطور اولین روز اعلام نشد و وارد شور و بحث و بررسی قرار نگرفت، سینما و تئاتر و مراسم مذهبی چرا از زمان شیوع کرونا به تعطیلی کشانده شدند در تمام بحران‌ها از تحریم‌ها تا شیوع کرونا اولین آسیب را حوزه فرهنگ می‌بیند چرا که مظلوم‌ترین حوزه در میان مسائل کشوری است.

 

اگر در مورد کرونا یا هر بحرانی فرهنگ سازی صورت بگیرد کمتر شاهد بی‌مسئولیتی مردم خواهیم بود و امروزِ کمتر با رفتارهای غیرمنتظره مردم روبرو می‌شدیم این رفتارهای غیرعادی ناشی از بی‌توجهی مسئولان مربوطه است که فرهنگسازی درستی در این راستا نداشته‌‍اند، در میان انتشار اخبار ضد و نقیض رسانه‌ها منجر به رفتارهای نامناسب از طرف مردم شده است که امروز شاهد حضور مردم در چهارشنبه سوری و مسافرت نوروزی هستیم که امیدواریم با هشدارهای داده شده شاهد حضور مردم در روز سیزدهم فروردین در طبیعت نباشیم ./ گزارشگر:محبوبه اشرفی پیمان/ خانه ملت