هر چند آمارهای گوناگون از وضعیت بحرانی سرانه‌های فرهنگی استان و بخصوص سرانه فضای کتابخانه‌های عمومی در استان خبر می‌دهد، اما شاید یکی از نقاط مثبتی که در چند سال گذشته شاهد آن هستیم برپایی نمایشگاه کتاب استانی در خرم‌آباد است.
اتفاقی که فارغ از ضرر و زیان آن برای صنف کتاب‌فروش خرم‌آباد، دارای محاسن زیادی است که می‌توان گفت نمایشگاه کتاب، دسترسی به کتاب را راحت‌تر می‌کند، ویترین کتاب را در استان گسترده می‌کند و فضای استان را به فضای فرهنگی تبدیل می‌کند تا در این فضا به بازبینی وضعیت کتاب، کتابخانه، نشر، چاپ و... بپردازیم و نگاهی آسیب شناختانه جهت ارایه راهکارهای مناسب جهت رفع موانع و ارتقا شاخص‌های کمی و کیفی حوزه کتاب صورت پذیرد.
طبق بررسی دقیق شاخص‌های کتاب‌خوانی در حوزه‌های مختلف متأسفانه شاهد وضعیت بحرانی در استان هستیم. مصداق این ادعا معطل ماندن پروژه کتابخانه مرکزی خرم‌آباد پس از 16 سال و کتابخانه‌های شهید باهنر و مرحوم آیتی بروجرد که هر کدام با 90 و 95 درصد پیشرفت فیزیکی چندین سال است در انتظار تکمیل و افتتاح توسط مسئولین استان هستند. سرانه مطالعه و آمار ضد و نقیض که در بین 2 دقیقه تا 76 دقیقه در روز در نوسان است! هم بیانگر دوری مردم از کتاب است. از همین رو تلاش‌های فرهنگی مسئولین استانی با برپایی نمایشگاه‌های کتاب، می‌تواند سبب افزایش تماس آحاد جامعه با کتاب در جامعه شود نمایشگاهی که تخمین زده شده است بیش از 70 هزار بازدیدکننده خواهد داشت، فرصت خوبی جهت صحبت درباره کتاب و خواندن است.

از سوئی دیگر خانواده به عنوان کانون مرکزی هر جامعه، نقش مهمی در بسترسازی و رشد فرهنگی افراد جامعه داراست. مطمئناً فعالیت‌های ترویجی که توسط حاکمیت برای ترغیب مردم به کتاب خواندن صورت می‌گیرد, هنگامی مفید به فایده خواهد افتاد که در خانواده‌های ما اتفاق‌نظری در مسئله کتاب‌خوانی باشد و به خواندن به‌عنوان یک ضرورت جهت زندگی در دنیای پیچیده کنونی نگریسته شود.

یکی از روش‌های که روانشناسان تربیتی در حوزه مطالعه و ایجاد عادت به کتاب‌خوانی بدان تأکید فراوان می‌نمایند، یادگیری مشاهده‌ای است. یادگیری مشاهده‌ای عبارت است از یادگیری که از طریق آن موجود زنده‌ای از رفتار موجود زنده دیگر تقلید می‌کند، سرمشق می‌گیرد یا ادای آن را درآورد. به این نوع یادگیری سرمشق گیری و یادگیری اجتماعی نیز میگویند. کودکی را تصور کنید که رفتارهای مادر را در هنگام آشپزی یا کارخانه‌داری مشاهده می‌کند. مدتی بعد در بازی‌های خود همان کارهایی را که از مادر خود مشاهده کرده, انجام می‌دهد. بیشتر یادگیری‌های کودکان مشاهده‌ای است.

 در واقع آن‌ها به‌طور مرتب در تقلید از رفتارها و حرکاتی هستند که مشاهده می‌کنند.

حضور خانوادگی در فضاهای فرهنگی ازجمله کتابخانه، کتاب‌فروشی و... به شکل مضاعفی کودکان را ترغیب به گشت‌وگذار در بین کتاب‌های رنگارنگ می‌کند. سلیقه کودکان احتمالاً متفاوت از سلیقه ماست و همین حضور و دیدن کتاب‌های گوناگون باعث می‌شود تا کودک، کتاب مناسب را انتخاب کند.

 کودکان و نوجوانان معمولاً کتابی را انتخاب می‌کنند که تصاویری زیبا و طرح جلدی جذاب داشته باشند. امروزه روانشناسان تأکید دارند که اولین تماس‌های کودکان و نوجوانان با کتاب بایستی خودجوش و آزادانه باشد تا بتواند در بلندمدت میل به خواندن و انس به کتاب را در کودکان تقویت کند. فرصت صحبت کردن و گفتگو با خانواده در نمایشگاه کتاب فرصتی مغتنم است که می‌تواند باعث علاقه‌مندی اعضای خانواده علی‌الخصوص کودک و نوجوانان به فراگیری مطالب جدید و انس با کتاب می‌شود. نمایشگاه یازدهم فرصت مناسبی جهت آشتی خانواده‌ای ما با کتاب است. حتی اگر به هر دلیلی نخواستید کتاب بخرید اصلاً مهم نیست، باز هم با خانواده از نمایشگاه کتاب بازدید کنیم. مهم این است که در فضای کتاب‌ها تنفس کنیم و فراموش نکنیم کتاب، یار مهربان است.

 

 

توضیح: نمایشگاه کتاب لرستان از امروز ٢٩ شهریورماه لغایت ٤ مهرماه در مصلی الغدیر خرم‌آباد برگزار است و بیش از ٣٥٠ ناشر شاخص کشوری و استانی در آن حضور دارند.

دیدگاه‌ها