بانوان همواره نشان داده‌اند كه در تمامي زمینه‌های اجتماعي می‌توانند همپا و حتي در برخي موارد بالاتر و بهتر از مردان در جامعه نقش‌آفرینی كنند.

پذيرفتن و مديريت كردن در مسئولیت‌های سنگين و حساس سياسي، اجتماعي واداري يكي از نقش‌هایی است كه براي بانوان ما به‌ویژه در استان لرستان به‌ندرت اتفاق افتاده است. با اين وجود هر زمان انجام شده، اگر نتیجه‌ای پربارتر از آقايان نداشته كمتر از آن نيز نبوده است.

معاونت بهداشت در دانشگاه علوم پزشكي و دبير ستاد مبارزه با كرونا در استان يكي از اين مسئولیت‌هاست كه طي يكي دو سال گذشته به يكي از بانوان فعال و كوشاي استان لرستان واگذار شده است.

اين بانوي موفق به ظن عموم مردم، اهالي رسانه و جامعه‌ی سياسي و اداري از زمان قبول مسئوليت تا كنون عملكرد قابل قبولي را بر جاي گذاشته است.

مريم كوشكي پزشك عمومي است که حدود يك و سال نيم است كه در سمت معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشكي لرستان   خدمت می کند. وی پیشتر مدير گروه مبارزه با بيماريها در معاونت و دبير ستاد مبارزه با كرونا در دانشگاه علوم پزشكي بود.

در آستانه‌ی فرارسيدن نوروز باستاني و آغاز سال جديد، گفتگويي صميمي را با ايشان انجام داديم كه ديدن آن خالي از لطف نيست.

 

 

-حالا اگر خودتان را در زاویه‌ی ديد مردم قرار دهيد چه نمره‌ای می‌دهید؟

-خب من در اين مدت خيلي تلاش كردم كه كارها به بهترين شكل انجام شده و حقي از كسي ضايع نشود. با اين وجود قطعا ضعف‌هایی نيز وجود دارد كه بر عملكرد نهايي تأثيرگذار است. خيلي از جاها نيز واقعاً روال كار از دست مجموعه بهداشت خارج است و ساير بخش‌های جامعه در آن تأثير دارند كه اجتناب‌ناپذیر است. در مجموع اجازه بدهيد اين كار را به مردم واگذار كنيم.

 

-در خصوص آخرين وضعيت بيماري كرونا در استان توضيح بديد؟

-در حال حاضر موج ششم كرونا رو تجربه می‌کنیم. به نظر مي رسه آمار ابتلاها و بستری‌ها در حال كاهش هستند. اين موج به موج اوميكرون معرف شد. ابتلاها در اين موج با بروز علائم خفیف‌تر نسبت به موج‌های گذشته خودش را نشان داد. خيلي از افراد مبتلا به خاطر خفيف بودن علائم به پزشك مراجعه نكردند و آزمايش كرونا انجام ندادند، به اين دليل احساس می‌شود تعداد مبتلايان بسيار بيشتر از موج‌های گذشته است.

 

-به نظر شما بعد از اتمام موج ششم، موج‌های بعدي هم در راه خواهند بود؟

-در اين مورد نمی‌توان به‌طور قاطع اظهارنظر كرد، چرا كه تمامي موج‌هایی كه در اين دو سال ايجاد شدند درنتیجه‌ی جهش‌های ويروسي بودند كه در ويروس كرونا صورت گرفت. به هر جهت اميدوارم ديگر جهش و موج جديدي نداشته باشيم.

 

-بحران شيوع كرونا چقدر به سازوكار سلامت كشور آسيب وارد كرد؟

-مهم‌ترین آسیب‌هایی كه كرونا وارد كرد، از دست دادن بسياري از هم‌وطنان ما بود كه متأسفانه ديگر در بين ما نيستند؛ اما به لحاظ سازوكار اعتقاددارم نه‌تنها به ساختار سلامت بلكه ساير ساختارهاي كشور از تمامي جنبه‌ها لطمات زيادي وارد كرد. اگر در حیطه‌ی كاري خودم بخواهم عنوان كنم بايد عرض كنم بحران كرونا علاوه بر هزینه‌های زيادي كه براي تأمين هزینه‌های نمونه‌گیری، آزمايش و درمان بيماران متحمل ما كرد، باعث شد ساير خدمات حوزه‌ی سلامت به‌ویژه برنامه‌های بهداشتي ناتمام مانده و كارشناسان ما نتوانند آن‌طور كه بايد اين خدمات را به گروه هدف ارائه دهند. البته بحران كرونا دستاوردهايي نيز داشت.

 

-چه دستاوردهايي؟ لطفاً توضيح بدهيد.

-ببينيد ما تاکنون با این‌چنین بحران مهلكي مواجه نشده بوديم. در واقع اين بحران به ما نشان داد كه در چه زمینه‌هایی ضعف داريم و در كجاها توانمندتریم. شايد تا قبل از بحران كرونا اگر هزاران بار از عموم می‌خواستیم كه در فصل سرما يا ابتلا به سرماخوردگي از ماسك استفاده كنند شايد كمتر از 5 درصد مردم استفاده می‌کردند.

اما بحران كرونا به همه‌ی ما ثابت كرد كه رعايت اصول بهداشتي چقدر در پيشگيري از بیماری‌ها و هزینه‌های جاني و مالي درمان مؤثر خواهد بود. بسياري از افرادي كه در دو سال بروز بحران كرونا از ماسك و رهنمودهاي بهداشتي استفاده كردند حتي به سرماخوردگي هم مبتلا نشدند. اين نمونه‌ای از درس‌های بزرگي بود كه كرونا به همه‌ی ما داد. علاوه بر اين به ما نشان داد كه در زمان بروز بحران‌های شبيه به كرونا چگونه بايد عمل كنيم.

 

-مردم تا چه ميزان در مبارزه با اين بيماري با شما همكاري داشتند؟

-اينجا جا دارد من از تمامي همشهريان و هم استانی‌هایی كه در اين مدت به توصیه‌های همكاران ما جامه‌ی عمل پوشاندند صميمانه قدرداني و تشكر كنم. واقعاً در اين مدت درصد بالايي از جمعيت استان پروتکل‌های بهداشتي و به‌ویژه استفاده از ماسك در اماكن عمومي را رعايت كردند و شايد اگر اين همكاري نبود آمار بستري و فوتي ما در اين دو سال بسيار بيشتر از آمار كنوني بود. در نقطه‌ی مقابل درصد كمتري از مردم نيز آن‌طور كه بايد همراهي نكردند و اتفاقاً عمده‌ی مبتلايان و افراد بستری‌شده از بين افرادي بودند كه پروتکل‌های بهداشتي را رعايت نكردند.

 

-مهم‌ترین خاطراتي كه اين بحران از ابتداي شروع براي شما داشت را عنوان بفرماييد.

-متأسفانه اين بحران در دو سالی كه گریبان گیر مردم ما شد، سرشار از لحظات تلخ و غمناك بود. صحنه‌ی انتقال اجساد هم‌وطنان، هم استانی‌ها، همشهريان و حتي همكاران ما از بخش‌های بستري بیمارستان‌ها به سردخانه دردناک‌ترین صحنه‌هایی است كه طي اين مدت می‌دیدیم. اين يك تصوير فوق‌العاده دردناك است كه هميشه در ذهن من می‌ماند. به هر حال از اين گونه خاطرات غم‌انگیز در اين بحران زياد هستند كه ترجيح می‌دهم كمتر آن‌ها را مرور كنم.

 

-وقوع بحران كرونا تا چه ميزان بر وقفه در اجراي برنامه‌های حوزه‌ی معاونت بهداشت تأثير داشت؟

-خيلي زياد، بايد عرض كنم در اين مدت بسياري از شاخص‌های برنامه‌های تخصصي حوزه‌ی بهداشت از جمله برنامه‌های سلامت روان، سلامت خانواده، بهداشت محيط و حرفه‌ای، غیر واگیر، تغذيه و سلامت دهان و دندان در اين مدت دچار كاهش و افت شدند. علت اصلي آن نيز برمی‌گشت به این‌که كارشناسان اين گروه‌ها به دليل كمبود نيرو و اهمیت مقوله‌ی بيماريابي و مراقبت از بيماران كرونايي قرنطينه در منزل در اين راستا كمك كردند. با اين وجود طبق برنامه‌ریزی كه انجام داديم از سال آينده بازهم روند صعودي شاخص‌های گروه‌های بهداشتي را شاهد خواهيم بود.

 

-اگر به عقب برگرديم چه اقداماتي را در برنامه‌ی مبارزه با كرونا تغيير می‌دهید؟

-واقعيت اين بود كه از ابتدا شناخت ما از اين بيماري بسيار كم بود و همين باعث می‌شد برخي اقدامات را كه چندان ضروري نبود انجام دهيم. هرچه زمان گذشت و به جلو آمديم شناخت ما از اين بيماري بيشتر شد و ما توانستيم بهتر آن را مديريت كنيم. بدون ترديد اگر زمان به عقب بازگردد يكسري از اقدامات پيشگيري و كنترلي حذف خواهند شد.

 

-همكاري مسئولين با شما در مبارزه با اين بحران را چگونه ديديد؟

-همکاری‌ها بسيار خوب بود. خوشبختانه هم استاندار سابق و هم استاندار حال حاضر مبارزه با كرونا را همواره در اولويت برنامه‌ها داشتند و بسيار خوب و مؤثر ما را همراهي كردند. در رأس مجموعه‌ی سلامت نيز به همين شكل كارها به پيش رفت. در اينجا من از تلاش‌های دكتر نيكبخت رئيس سابق دانشگاه علوم پزشكي و همچنين حمایت‌های دكتر دلفان سرپرست كنوني دانشگاه در پيشبرد برنامه‌های مبارزه با كرونا تشكر و قدرداني می‌کنم.

 

-سال 1400 را درمجموع چگونه ديديد؟

-در حیطه‌ی كاري خودم بخواهم عنوان كنم، در اين سال ما سه موج سنگين كرونايي را تجربه كرديم. در كنار آن طرح‌های بزرگي ازجمله طرح محله محور بنام "سردار دل‌ها" شهيد قاسم سليماني را انجام داديم كه همچنان ادامه دارد. خيلي از نقاط ضعف و قوت ما در حوزه‌ی مديريت و تیم‌های عملياتي در اين سال مشخص شدند. در اين سال چند تن از همكاران خود را به دليل كرونا از دست داديم. در مجموع سالي سخت به لحاظ كاري بود.

-از طرح شهيد سليماني گفتيد. در مورد اين طرح بيشتر توضيح دهيد.

-طرح شهيد سليماني يك تجربه‌ی فوق‌العاده از همكاري برون بخشي در اجراي برنامه‌های سلامت جامعه بود. در اين طرح تیم‌های مراقبتي با حضور به منازل افراد مبتلا آموزش‌های لازم و مراقبت آن را براي پيشگيري از شيوع آن در بين ساير افراد خانواده و اطرافيان بيمار انجام می‌دهند. همچنين بسته‌های حمايتي در بين افراد مبتلا و نيازمند توزيع می‌شود. در اين طرح علاوه بر دانشگاه علوم پزشكي و در رأس آن معاونت بهداشت، سپاه پاسداران، سازمان بسيج مستضعفين، هلال‌احمر و چند دستگاه نظامي و اجرايي ديگر نيز مشاركت دارند.

 

-سال آينده را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

-اگر بخواهيم در خصوص كرونا پیش‌بینی كنيم كه كار دشواري است. چرا كه اين ويروس قابل پیش‌بینی نيست و تاکنون شش بار جهش پيدا كرده و شش موج سنگين كرونايي را متحمل ما كرده است. در خصوص اين كه پس از اتمام موج ششم بازهم موج‌های بعدي در راه باشند مشخص نيست. فقط می‌توانم بگويم اميدوارم ديگر موجي درراه نباشد؛ اما در مورد ساير برنامه‌های حوزه‌ی سلامت ما پیش‌بینی‌های لازم را انجام داديم و به این‌که بتوانيم شاخص‌های سلامت را ارتقا دهيم بسيار خوش‌بین هستيم.

 

-از شما به خاطر حضور در اين مصاحبه تشكر می‌کنیم، در پايان اگر صحبتي داريد بفرماييد.

-در پايان بايد عنوان كنم، همچنان از مردم انتظار داريم به‌ویژه در ايام نوروز دیدوبازدیدهای خود را كمتر كنند و در اوقات حضور در جمع حتماً از ماسك استفاده كرده و فاصله‌گذاری اجتماعي را رعايت كنند. اميدوارم سال جديد سال اتمام بحران كرونا و سالي توأم با سلامتي و تندرستي براي مردم ما به ويژه هم استانی‌های عزيزمان باشد. من هم از شما كمال تشكر را دارم.

 

گفتگو از وحيد كاظمي زهابي

 

دیدگاه‌ها