در بین نعمت‌های بی‌شماری که خداوند به نوع بشر عطا نموده است، احساس شادی و نشاط از جمله گران‌بهاترین موهبت‌هایی هستند که هیچ‌کس را یارای قیمت گذشتن بر آن‌ها نیست! قدرت ماورایی انسان شاد و با نشاط در به زانو درآوردن بسیاری از مشکلات روحی و روانی و حتی جسمانی بر هیچ‌کس پوشیده نیست.

فلذا توجه به جادوی خندیدن و به‌تبع آن معجزه احساس نشاط و شادی به‌ویژه در روزگار خاکستری و غبارآلود جامعه صنعتی امروز بیش از هر زمان دیگری موردنیاز بشر خسته و افسرده است. بی‌تردید خنده یک راهکار مطمئن و ارزان جهت دفع سموم فکری و مسمومیت‌های ناشی از القاء تفکرات منفی ذهن انسان در زندگی پرتنش عصر حاضر است. دانشمندان بر این باورند یک دقیقه خنده گاهی می‌تواند تا 45 دقيقه باعث آرامش فرد ‌شود و از فشار رواني‌ موقعیت‌های پیش رو بکاهد. در واقع با خنده می‌توان به جنگ ناملایمات، افسردگی‌ها و ناکامی‌های روزگار پرتنش امروز رفت و با حکمران ساختن خنده بر سلامت روان، سلامت این حوزه سرزمینی را تضمین کرد.

به‌منظور آشنایی بیشتر با اثرات معجزه‌آسای خنده و خنده‌درمانی در سلامت جسم و روان، گفتگوی کوتاهی با «مهسا جعفرپور» کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی انجام داده‌ایم. ایشان که دارای چهار مدرک تخصصی روانشناسی از آلمان و مدرک خنده‌درمانی از دانشگاه هندوستان هستند، دو کتاب به نام‌های «ادب» و «خودت را بشناس» نیز در حوزه روانشناسی به رشته تحریر درآورده‌اند و علاوه بر این مدرس کارگاه‌های مهارت‌های زندگی، درمان افسردگی، درمانگر کودک با بیش از ده سال سابقه می‌باشند.

 

خنده ماحصل به وجود آمدن یک شرایط خاص مثبت و عاری از القائات منفی در افراد است. عده‌ای از خنده به‌عنوان طوفان فرایند لذت در مغز یاد می‌کنند که می‌تواند بسیاری از ناکامی‌ها، افسردگی‌ها، غم‌ها و مصیبت‌ها را از جا بکند و نابود سازد. در واقع افراد شاد همواره احساس بهتری از زندگی دارند و این احساس بهتر یعنی رقم زدن اتفاق‌های عالی برای خود و اطرافیان. در حقیقت برون‌گراها و افرادي که مهارت‌های اجتماعی مطلوبی دارند معمولاً افرادی شاد هستند و بیشتر از سایرین از خنده بهره می‌برند. تحقیقات نشان داده که خنده مخصوص جوانان نیست و حتی در افراد سالمند شور و شعف ایجاد می‌کند و سطح اضطراب و افسردگی آنان را کاهش می‌دهد. بر اساس تحقیقات جدید دانشمندان اساساً شوخی سالم که منجر به یک شادی آنی و حتی دنباله‌دار می‌شود، یک پدیده اجتماعی است که به دلیل هیجانات مثبت و ایجاد پیوستگی اجتماعی، علاوه بر ایجاد نشاط و سرزندگی، باعث تخلیه هیجان‌های منفی می‌شود. به همين دليل است که هميشه بعد از خنده، احساس آرامش و تمرکز ذهني می‌کنیم.

 

اساساً خنده ماحصل تعادل روانی است و اگر فرد دارای تعادل روانی مثبت و سنجیده نباشد، خنده‌اش دارای اعتبار نیست و ممکن است از سر نادانی، تمسخر یا حتی اندوده زیاد باشد؛ بنابراین خنده واقعی در اثر کنش‌های طبیعی بدن رخ می‌دهد که در روان‌شناسی داراي جايگاه ويژه و قابل‌اعتنایی است و موجب کاهش هورمون‌های استرس‌زا (کورتيزول، آدرنالين، دوپامین و هورمون رشد) و افزايش هورمون‌هايي مانند اندورفین (ايجاد آرامش و تعادل رواني) می‌شود.

 

گاهی واقعاً ما برای مسائلی ناراحت می‌شویم که اگر بتوانیم خودمان را قانع کنیم که واقعاً این مسئله یک ماه بعد برای من مضحک خواهد بود همان لحظه به تضاد پیش‌آمده می‌خندیم و لحظاتمان را غنیمت می‌شماریم و این راهکار عملی است که خودم بارها تجربه کردم.

 

سرعت و مسیر پیشرفت علم به‌ویژه در بحث سلامت روان بسیار پیچیده و قابل‌تأمل است و دانشمندان به یافته‌های جدیدی از قدرت روان آدمی دست‌یافته‌اند. یکی از این معجزات قدرت خنده در درمان بسیاری از امراض روحی و روانی و حتی جسمی است.

محققان بر این باورند بيش از 80 درصد بیماری‌های متداول در زندگي، بیماری‌های روان‌تنی هستند، يعني بیماری‌های جسمي که منها عصبي و فكري دارند، اما متأسفانه بيشتر مردم اين نوع بیماری‌ها را با بیماری‌های جسمي محض اشتباه می‌گیرند و فقط از دارودرمانی استفاده می‌کنند. اين در حالي است که خنديدن و داشتن يک روحيه شاد، در درمان اين نوع بیماری‌ها (حداقل به ميزان 30 درصد) تأثیرگذار است. به‌علاوه خنده دشمن استرس و نگرانی است. چرا که ترشح هورمون‌های استرس‌زا نظیر آدرنالین و کورتیزول به هنگام خنده شدید، به مقدار زیادی کاهش می‌یابد.

علاوه بر این، پروتئین واکنش‌پذیر نیز کاهش و کلسترول (خوب HDL) افزایش می‌یابد و این دو عامل باعث کاهش التهابات می‌شوند و در نتیجه بیماران دیابتی کمتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار می‌گیرند. در مجموع باید اذعات داشت خواص خنده در درمان بسیاری از امراض تائید شده است که ذکر همه آن‌ها در این مقاله از حوصله خوانندگان خارج است. بهتر کار کردن ارگان‌های بدن، کاهش اسپاسم و درد، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش فشار خون، کاهش استرس و تنش، افزایش اعتماد به نفس و ... بخشی از اثرات خنده بر درمان ناراحتی‌های جسمی و روانی می‌باشند.

 

اثرات معجزه‌آسای خنده بی‌شمارند. آرامش پس از خنده باعث تمرکز بیشتر می‌شود. به این ترتیب خنده می‌تواند تعادل روانی در انسان ایجاد کند. افرادی که همیشه خنده بر لب دارند، تحمل بیشتری در برابر ناملایمات و سختی‌های زندگی از خود نشان می‌دهند.

با تمرین خنده در طول روز و با فواصل زمانی، اکسیژن بیشتری به مغز می‌رسد و تمرکز فکری بیشتری خواهید داشت. وقتی ذهنتان آرامش داشته باشد، راحت‌تر و آسان‌تر تصمیم‌گیری می‌کنید و بهتر از پس مسائل بر می‌آیید.

داشتن چهره‌ی شاد و خندان باعث ارتباط با دیگران می‌شود و فقط یک لبخند مهربان کافی است که این حس را به دیگران منتقل کنیم. اگر در زندگی بیشتر بخندید، به اطرافیانتان کمک می‌کنید تا آن‌ها نیز بیشتر بخندند و این حس خوب را بهتر درک کنند. خبر خوب اینکه خنده «مسری» است و با بهبودی روحیه اطرافیان، موج مثبتی که از سوی آن‌ها دریافت می‌کنیم، باعث نشاط دوسویه شده و از حال خوشی که نصیب ما می‌شود، لذت دوچندان خواهیم برد. طول‌موج خنده و سپاسگزاری بالاترین ارتعاش موجود در کائنات است. قدر لحظاتی را که با خنده سپری می‌کنیم، بیشتر بدانیم...

گزارش: وحید حاج سعیدی

دیدگاه‌ها