دریاچه گَهَر یک دریاچه کوهستانی در ایران است که در میان رشته‌کوه اشترانکوه در استان لرستان واقع شده است.  این دریاچه در منطقه حفاظت شده اشترانکوه دورود قرار دارد. این دریاچه به «نگین اشترانکوه» معروف است و سالانه در حدود ۷۰٬۰۰۰ گردشگر اقدام به بازدید از این منطقه می‌نمایند.
دریاچه گهر در میان رشته‌کوه اشترانکوه و در ارتفاع 2 هزار و 350 متری از سطح دریا قرار دارد. این دریاچه که به نگین اشترانکوه معروف است یکی از زیباترین دریاچه‌های طبیعی ایران به شمار می‌رود. این دریاچه از لحاظ زیست‌بوم و محیط طبیعی اهمیت زیادی دارد و به علت نداشتن راه ماشین‌رو تا حد زیادی از خرابی و آلودگی به دست انسان به دور مانده است. دسترسی به این دریاچه از طریق شهر دورود امکان‌پذیر است. کوهنوردانی که به قله‌های اشترانکوه صعود می‌کنند معمولاً برای رسیدن به گهر از مسیر آبادی تیان حرکت می‌کنند. برای رفتن از مسیر تیان می‌توان از راه‌آهن تهران، خرمشهر استفاده کرد و در ایستگاه دربند از قطار پیاده شد.


گهر یکی از زیباترین دریاچه‌های ایران است که با حدود 1.5 کیلومتر طول و 400 تا 800 متر عرض و چهار تا 28 متر عمق در 33 کیلومتری جنوب شرقی دورود با ارتفاع 2 هزار و 350 متر از سطح دریا در میان منطقه حفاظت شده اشترانکوه واقع شده است. طبیعت این منطقه به خصوص در بهار و تابستان بسیار زیبا است. گهر به احتمال زیاد در اثر وقوع یک زمین‌لرزه بزرگ به وجود آمده است. این دریاچه روی گسل اصلی امروزی زاگرس قرار دارد؛ بنابراین این دریاچه احتمالاً در اثر جنبش گسل دورود و رویداد یک زمین‌لغزش، سنگ‌ریزش تشکیل شده است. دریاچه گهر زیستگاه مناسبی برای آبزیان و دیگر حیوانات وحشی است که ساحل آن به جز قسمت مدخل دریاچه که ساحلی ماسه‌ای دارد و به تدریج عمیق می‌شود، در کلیه نقاط دارای ساحلی ماسه‌ای است جنگلی انبوه وجود دارد که این جنگل هم در معرض خطر است. از قسمت بالا، جوی آبی به دریاچه می‌ریزد که ادامه آن به دریاچه‌ای دیگر منتهی می‌شود.
با حدود 40 دقیقه پیاده‌روی می‌شود به این دریاچه (گهر دوم یا گهر پایین) رسید که یکی از زیباترین پدیده‌های طبیعی است. عمق آن کم است و ماهیان کف دریاچه را با کمی دقت می‌شود به خوبی دید. جریان ورودی آب دریاچه 10 فوت مکعب بر ثانیه و جریان خروجی آن حدود 20 فوت مکعب بر ثانیه می‌باشد. علت افزایش حجم آب خروجی دریاچه وجودچشمه‌های در قسمت تحتانی آن است. آب اصلی تامین کننده دریاچه از طریق رودخانه ورودی آن یعنی تاپله است که دارای آبی بسیار خنک و رنگی شفاف و بلورین با بستری مملو از سنگ‌ریزه یا قلوه‌سنگ است که بدون افت و با کمی شتاب وارد دریاچه کوچک می‌شود و پس از طی مسافتی کوتاه وارد دریاچه گهر می‌شود. در ابتدا وانت‌های دریاچه سطح مسطحی به صورت یک پارک طبیعی دیده می‌شود که در کنار آن انواع درختان بید، گردو، سیب، زالزالک، شن، ارجن و... وجود دارد. خزه‌ها، جلبک‌ها از گیاهان آبزی دریاچه به شمار می‌رود. در دریاچه گهر انواع ماهی‌های خال قرمز، قزل‌آلا، رنگین کمان به وفور دیده می‌شود.


چشمه وقت ساعت این جاذبه دیدنی در روستای عمارت در جنوب شرقی شهرستان دورود و در دامنه کوه زیبای پریز قرار دارد. این کوه یکی از زیباترین و چشم‌اندازترین کوه‌های ایران به شمار می‌رود. در دامنه این کوه چشمه‌ای قرار دارد که به چشمه وقت ساعت معروف است. این چشمه در مدت معینی آب دارد و در یک مدت آب آن قطع می‌شود و این جوشش و بی‌آبی به طور متناوب همیشه وجود دارد. این چشمه یکی از تفریح گاه‌های منطقه به شمار می‌رود که با دهلیزهای بسیار زیبایی در کف و سقف غار یکی از زیباترین جلوه‌های طبیعت را به نمایش گذاشته است. بیشترین زمان دیدن این چشمه در دل غار در موسم بهار و تابستان است.* سفید آب این چشمه در کنار رود زیبای گهر، نرسیده به دریاچه گهر قرار دارد. چشمه سفید آب که همانند مرواریدی درخشان از دل کوه بیرون می‌جهد، پس از طی چند متر وارد سنگریزه‌های طبیعی شده و بعد به رود گهر می‌ریزد. در اطراف چشمه درختان وحشی از قبیل بید، زالزالک و انواع بوته گیاهی خوشبو وجود دارد.*‌دره نی‌گاه در جنوب شرقی دورود نرسیده به دریاچه زیبای گهر و در میان کوه‌های صخره‌ای بلند دره سرسبز نی‌گاه قرار دارد که هرساله شمار زیادی از مردم شهر و از شهرها و استان‌های همجوار مدتی را در این دره دل‌نشین و لذت‌بخش با آب و هوای پاک و چشمه‌های زلال در میان درختان گردو، انجیر و... سپری می‌کنند.
این دره در امتداد دریاچه گهر، پس از چند کیلومتر وارد دره صخره‌ای با عرض تقریبی 500 متر می‌شود. تنگه باریکی که رود سفید آب یا گهر رود در آن جریان دارد دارای کوه‌ها و صخره‌های بلندی است که فقط پیاده می‌توان در آن راهپیمایی کرد. در این دره زیبا و دل‌نشین انواع درختان از قبیل گردو، سیب، انجیر، توت، بادام، پود، کلخن، انگور و... روییده‌اند.

گردآوری: امیر علی پناهیان

دیدگاه‌ها