گرداب سنگی (گردآو بردينه) خرم‌آباد یکی از آثار تاریخی بجای مانده از دوره ساسانیان است که به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی و گردشگری در استان لرستان و شهر خرم‌آباد خودنمایی می‌کند.

این بنای تاریخی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده در قسمت مرکزی شهر خرم‌آباد و در میان بافت قدیمی شهر در خیابان 17 شهریور واقع شده است.

گرداب سنگی در گویش لری به گردو بردینه معروف است و با سنگ و ساروج ساخته شده، این گرداب بنایی مدور متشکل از یک دیواره عظیم سنگی است که به صورت مدور دورتادور چشمه‌ای فصلی احداث‌شده، قطر این بنا 18 متر با پهنای سه متر و بلندای 10 متر از کف چشمه است.

مواد و مصالح بکار رفته در گرداب سنگی از سنگ‌های لاشه همراه ملات ساروج (آهک و گچ) است طغیان آب این چشمه فصلی معمولا در نیمه دوم بهمن آغاز می‌شود و این امر موجب بالا آمدن سطح آب درون این گرداب می‌شود.

افزایش و سرریز شدن آب این چشمه از طریق کانال‌های ساخته شده و جداول طراحی‌شده در شهر خرم‌آباد آب آن را به درون رودخانه شهر سرازیر می‌کند.

چشمه گرداب سنگی معمولا"در اوایل فصل بهار با افزایش آب‌دهی همراه است، اما حکایت امسال این اثر تاریخی با بقیه سال‌ها کمی فرق دارد.

افزایش بارندگی‌ها در روزهای اخیر باعث شده که آب این چشمه به بیشترین خروجی ممکن برسد و سرریز آب آن به خیابان‌های اطراف، صحنه‌های ناب و زیبا از این جلوه خدادادی را برای مردم و به خصوص ساکنین منطقه رقم زده است.

خبرنگار پایگاه خبری یافته به منظور پوشش خبری و تصویری این اتفاق با میان ساکنین محل رفت و با مردم به گپ‌زنی پرداخت.

اکثر ساکنین قدیمی محله گرداب سنگی به کم‌سابقه بودن حجم آب خروجی گرداب در این روزها اشاره‌ داشتند و خدا را بابت این نعمت شاکر بودند.

عطاییان از اهالی محله گرداب گفت: به یاد دارم در یکی از سال‌های دهه 40 حجم آب گرداب بسیار بالا آمد به طوری که اکثر خانه‌ها و مغازه‌ها دچار آب‌گرفتگی شدند و مرحوم فریدون ملوکی تا زانو در آب فرو رفته بود و به درب منزلم آمد و از من کمک خواست تا وسایل مغازه‌اش که به زیر آب رفته بود در بیاوریم.

وی ادامه داد: بعد از آن ماجرا و تجدید بنای محل سکونتم در ساله‌ای بعد در همین محل مجبور شدم که ساختمانم را چند پله بالا بیاورم که مشکل آب‌گرفتگی برایم تکرار نشود.

عطاییان از مردم خواست تماشای این صحنه‌های زیبا را در این روزها از دست ندهند.

ترابی از ساکنین قدیمی این محله نیز اشاره‌ای به گذشته کرد و گفت: سال‌های دهه 20 و 30 علاوه بر باران، برف فراوانی نیز به زمین می‌نشست و شدت برف به‌گونه‌ای بود که بچه‌های هم سن و سال من از روی پشت‌بام به پایین می‌پریدیم و با توجه به حجم زیاد برف آسیبی نمی‌دیدیم.

وی که متولد سال 1324 است با اشاره به اینکه دوران بچگی و نوجوانی را در محله درب دلاکان سپری کرده افزود: در جوانی گاهی برای ورزش و جشن‌های مختلف که در زمین تختی خرم‌آباد (منوچهر آباد سابق) برگزار می‌شدند مجبور به عبور از محله 17 شهریور (سوم اسفند سابق) بودیم و این‌چنین حجم آبی را در دهه چهل یک‌بار مشاهده کرده‌ و سال‌هاست که این منطقه را آب نگرفته است.

وی اظهار امیدواری کرد که ضمن شکر خدای متعال، اقدام جهت استفاده بهینه از این آب صورت گیرد و حیف است که آب گرداب قاطی فاضلاب شهری، به رودخانه سرازیر شود.

زین‌علی از دیگر ساکنان محله گرداب که از دهه پنجاه تاکنون در اینجا سکونت دارند نیز اذعان داشت که تاکنون سطح آب گرداب را تا این حد مشاهده نکرده است و چند دهه قبل تمام اطراف گرداب را منازل مسکونی فرا گرفته بود.

وی گفت: تاکنون سطح آب را تا جایی که دریچه اصلی گرداب را پر کند ندیده است.

در گفتگوی که با مرتضوی از ساکنان محله  داشتم وی نیز بیان داشت: تاکنون یک‌بار در اواخر دهه چهل این‌چنین صحنه‌ای را در این محل مشاهده کرده و خدا را برای نعمات بی‌پایانش شاکر بود و اظهار امیدواری کرد که با توجه به مشکلات کم آبی و خشک‌سالی در ساله‌ای اخیر کاش اقدامات اصولی جهت استفاده بهینه از این نعمت خدادادی به عمل آید.


خبر و عکس: عباس ملکی

دیدگاه‌ها