حتماً اين سوال پیش می آید که مگر بین گرانفروشی و تورم تفاوت وجود دارد؟

بله تفاوت زیادی بین این دو وجود دارد و بخشی زیادی از مشکل تورم دو رقمی ۴۵ ساله ما از سال ۵۳ تا به امروز همین عدم درک و قبول تفاوت بین این دو است. این تفاوت کجاست؟

به زبان ساده تورم زمانی به وجود می آید که نقدینگی (حجم پول در گردش) بیش از کالاها و خدمات در دسترس باشد. این وضعیت (سبقت نقدینگی از کالا و خدمات در دسترس) از سال ۵۳ با چهار برابر شدن یک شبه قیمت نفت تا به امروز لاینقطع ادامه دارد.

 توماس فريدمن اقتصاددان نوبليست ميگويد " تورم در هر زمان و مكان يك پديده پولي است.

اما گران‌فروشی وضعیتی است که عرضه‌کنندگان کالا و خدمات در شرایط عادی بدون دلیل اقتصادي و فرصت‌طلبانه با انگیزه زیاده‌خواهی کالا و خدمات خود را گرانتر از قیمت واقعی عرضه می‌کنند.

 شاه در سال ۵۲ با اتكا به درآمدهای غير منتظره نفت، بی اعتنا به هشدارهای دلسوزانه و علمی کارشناسان سازمان برنامه‌وبودجه دستور داد بودجه سال ۵۳ دو برابر شود. استدلال كارشناسان اين بود که هاضمه اقتصاد ایران توان جذب بودجه دو برابری نسبت به سال قبل را ندارد. با اين تصميم اشتباه؛ جهت رشد اقتصادی دو رقمی و تورم تک رقمی یک دهه گذشته برعکس شد، وضعیت رشد اقتصادی یک رقمی و تورم دو رقمی از سال ۵۳ تابه‌حال ادامه دارد.

 بعد از محقق شدن پیش‌بینی كارشناسان و افزايش تورم، رژيم شاه بي توجه به ريشه و دليل تورم كه افزايش نقدينگی بود، خام‌دستانه به مبارزه بی‌حاصل با گران‌فروشی پرداخت، مشکلات اقتصادی در سال ۵۶ به اوج خود رسید و در سال ۵۷ یکی از عوامل اصلی سقوط شاه شد.

 بعد از انقلاب با كاهش درآمد حاصل از نفت، رشد كم اقتصاد و افزايش مخارج، استقراض از بانك مركزي (چاپ پول) به مهم‌ترین منبع تامين كسري بودجه دولت تبديل شد. تورمی که چراغ آن را شاه با واردکردن بی حساب‌وکتاب درآمد بادآورده نفت به اقتصاد روشن کرده بود، دولت بعد از انقلاب آن را پرفروغ‌تر كرد و مشابه رژيم گذشته بجای مقابله با تورم، به مبارزه با گران‌فروشی پرداخت و سازمانی اختصاصی (تعزیرات حکومتی) را هم برای مقابله با گران‌فروشی تاسیس کرد. حاصل این‌همه مبارزه بی‌منطق منجر به افزایش قيمت دلار ٧ توماني به بيش از ۱۵ هزار تومان شد. در نتيجه به رکورد جهانی ۴۵ ساله تورم دو رقمی رسیدیم، رکوردی که هیچ کشوری در دنیا افتخار شکستن آن را نداشته و بسیار بعید است در سال‌های طولانی آتی کشوری شانس شکستن آن را پیدا کند!

 تورم تا نهایتا ۵‎ درصد مشکلی قدیمی و شناخته‌شده برای بشریت بوده و هست، خوشبختانه درمان آن‌هم کاملاً شناخته شده است اما به دلایل زیادی که جای طرح آن‌ها در اینجا نیست عزمی برای درمان این درد کهنه در ديار ما وجود ندارد.