از منظر رهبر انقلاب اسلامي حضرت امام خامنهاي(مدظلهالعالي) موضوع پيشگيري از جرم، موضوع فرا قوهای است و بايد مجموعه قواي سهگانه در اين موضوع ورود پيدا کنند.
امروزه اهميت پيشگيري از وقوع جرم بيش از هر زمان ديگري احساس ميشود؛ چرا که غرب با تغيير راهبرد خود از تهديد سخت به تهديد نرم و با اشاعه فحشا و بيبندوباري در کشور و با گروه هدف نوجوان و جوانان در صدد دستيابي به اهداف شوم خود است.
تهديد نرم دشمن با هزينه پايين، سريعالاثر و با درگير شدن بخشهاي وسيعي از جغرافياي انساني و محيطي، نشانهروي مراکز حيات اجتماعي يعني ميکروسيستم اجتماعي شامل خانواده و مزوسيستم اجتماعي شامل «محيطهاي آموزشي مدارس و دانشگاهها» و ماکروسيستم اجتماعي شامل «محلهاي شهري و روستايي» به صورت آرام و با زلزله خاموش همراه است.
توجه ويژه مسلمانان جهان و نظام جمهوري اسلامي ايران به عنوان الگوي کشورهاي اسلامي، ضرورت ساخت جامعه اسلامي بر اساس ساخت آموزههاي اسلامي و جلوگيري از رشد جرائم و انحرافات در جامعه اسلامي و تلاش مخالفين و معاندين نظام براي ناکارآمد نشان دادن اسلام در اداره جامعه و نبود پژوهشي کامل در اين حوزه و عدم ارائه يک الگوي راهبردي مناسب و دغدغه بزرگان نظام در خصوص گسترش جرائم در کشور از مهمترین ضرورتهاي انجام اين پژوهش است.
از منظر رهبر انقلاب اسلامي حضرت امام خامنهاي (مدظلهالعالي) موضوع پيشگيري از جرم، موضوع فرا قوهای است و بايد مجموعه قواي سهگانه در اين موضوع ورود پيدا کنند. بر اين اساس حرکت هماهنگ و منسجم قوا در زمينه پيشگيري از جرم ميتواند زمینهساز گسترش همکاري قواي سهگانه در کشور باشد.
بايد مجموعه سه قوه سازوکار منسجمي را در زمينه الگوي پيشگيري از جرم در زمينههاي مختلف اقتصادي، اجتماعي و اقتصادي طراحي کنند.
با انجام ندادن اقدامات پيشگيرانه، هزينه کنترل جرم به حداکثر ممکن خواهد رسيد و اين موضوع خود را در افزايش پروندهها و گسترش فسادهاي بزرگ اقتصادي و معضلات ديگر نشان خواهد داد.
رويکرد پيشگيرانه در مواجهه با جرایم در بلندمدت موجب کاهش هزينهها خواهد شد. کاهش ورودي پروندهها و بزه کمتر، زندان کمتر و قاضي کمتر و هزينههاي ساختار کمتري را در بر خواهد داشت.
با اجراي رويکردهاي پيشگيرانه از جرائم و بستر فسادهاي بزرگ در نتيجه اعتماد عمومي به نظام نيز افزايش خواهد يافت.
با سرمايهگذاري نظام و قوا در مقوله پيشگيري و فرهنگسازی باعث ميشود تا مهمترین سرمايه يک کشور که منابع انساني آن هستند، حفظ شوند.
روبهرو شدن نوجوانان و جوانان با چالشها و پديدههاي متفاوت نظير مدگرايي، نوگرايي، فردگرايي، تنوعطلبی و لذت طلبي افراطي، بیهدفی و بیهویتی و کاهش کنترل و نظارتهاي اجتماعي ناشي از تحولات مدرنيته، وجود اختلافات خانوادگي، عزتنفس پايين، شکسته شدن حريم منازل ناشي از ورود امواج مخرب ماهوارهاي و مشاهده صدها سايت اينترنتي مخرب، زمينههاي مساعدي براي ارتکاب جرم در جامعه فراهم کرده است.
وقتي رسالت دين، هدايت، راهنمايي انسان و بيرون راندن او از گمراهيها و فتنهها است، پيشگيري از انحراف و کجروي و رفتارهاي مجرمانه در فهرست وظايف انبيا و پيشوايان ديني قرار ميگيرد.
بنابراين در نظام اجتماعي اسلام همواره پيشگيري از وقوع جرم، مقدم بر اصلاح بوده و بر اين اساس داراي مبناي عقلايي است و اين امر مورد قبول همگان بوده و اهتمام حياتي بسيار بالايي برخوردار است زيرا از اتلاف نيروها، سرمايهها و نسلها جلوگيري ميکند. در صورت انجام نشدن اقدامات لازم در جهت پيشگيري از جرم، اين وضعيت موجب گستردگي انحراف در جامعه شده که بعدها ديگر نميتوان به سهولت مانعي براي پيشگيري از جرم ايجاد و از توسعه آن جلوگيري کرد.
مهدی حسنوند/ کارشناس ارشد حقوق و مدرس دانشگاه