چشمهای ما، از مهمترین اعضای بدن محسوب میشوند چرا که آنها پنجرهی نگاهمان به جهان هستند و بسیار مهم است که به خوبی از آنها محافظت کنیم. مراجعهی منظم به چشمپزشک، داشتن خواب کافی، پرهیز از قرار گرفتن در برابر اشعههای مضر، استراحت دادن به چشمها در زمان استفاده از رایانه و... باعث میشوند تا سلامت چشم حفظ شود. به منظور آشنایی بیشتر با نحوه مراقبت از چشم با اپتومتریست «محمد تقی قرائی» همکلام شدیم و با ما از رازها و راههای مراقبت از چشم گفت.
معاینه چشمها به صورت دورهای یک ضرورت است و آنها باید دستکم سالی یکبار معاینه شوند. در سنین بالاتر که احتمال بروز فشار چشم آب مروارید و آب سیاه و بررسی شبکیه چشم و... وجود دارد، این معاینات ضرورت بیشتری پیدا میکنند. در خصوص کودکان نیز بررسی انحرافات چشمی و از همه مهمتر تنبلی چشم بسیار مهم است چرا که اقدام نکردن به موقع میتواند باعث کم بینایی یا نابینایی چشمها شوند که حتی با عینک و هم عمل جراحی قابل اصلاح نیست. در این روزها که استفاده از وسایل دیجیتال به صورت صفحات پر نور مثل گوشی و تبلت و کامپیوتر زیاد شده مشکلات چشمی ناشی از این وسایل بسیار زیاده شده و افراد بزرگسال و حتی کودکان و نوجوانان در مورد آسیبهای ناشی از این وسایل اطلاعات کافی داشته باشند. اینکه حتماً قانون ۲۰/۲۰/۲۰ یعنی هر بیست دقیقه مطالعه به مدت ۲۰ ثانیه به فاصله ۲۰ فوتی که همان ۶ متر بیشتر است نگاه کنند تا عضلات چشمی دچار اسپاسم نشوند و اینکه آموزش ببینند هنگام مطالعه فاصله مناسب را رعایت کنند و حتماً به میزان مناسب پلک بزنند تا دچار خشکی چشم نشوند.
متأسفانه خشکی چشم ناشی از استفاده این وسایل بسیار زیاد شده که باعث کدورتهای قرنیه میشوند که بسیار جبران ناپذیر هستند. امروزه لنزهایی طراحی شده که میتوانند انرژی گرمایی نور آبی گوشی را تا حدود زیادی جذب کنند که استفاده از آنها را توصیه میکنم. در مورد خرید عینک، حتماً حتماً عینک طبی و آفتابی خود را از مراکزی که دارای پروانۀ از وزارت بهداشت درمان و آموزشی پزشکی هستند، تهیه نمایند. متأسفانه امروزه مراکزی بدون مجوز در این زمینه اقدام به کار میکنند که هیچ گونه صلاحیت و مجوزی در این زمینه ندارند ساخت عینک طبی یک مقوله طبی و پزشکی است که اقدام بدون مهارت و مجوز میتواند ایجاد مشکل برای استفادهکننده عینک داشته باشد. حتماً مردم عزیز هنگام مراجعه جهت سفارش عینک، از مسئول مربوطه تقاضای رؤیت مجوز از وزارت بهداشت را داشته باشند و به هیچ وجه از مکانی که این مجوز را ندارد عینک تهیه نکنند. مخصوصاً در مورد عینکهای طبی جهت کودکان که ملاحظات مخصوص خود را دارد در مورد عینکهای آفتابی حتماً این عینکها بایستی از مکان معتبر تهیه شود و صرفاً اینکه فقط از شدت نور خورشید کم میکند، دلیل بر کیفیت عینک آفتابی نیست. عینکهای آفتابی حتماً بایستی از نظر جذب uv (اشعهها ماوراء بنفش خورشید) و اینکه پلاریزه بوده و کیفیت لنز خوبی داشته باشد بررسی شود. در ضمن خرید عینک آفتابی از دست فروشها و... مغازههایی که فروشندگان آنها اصلاً آموزشی در این خصوص ندیدهاند کار اشتباهی است.
متأسفانه بدلیل سبک زندگی امروزه کودکان و بزرگسالان کار نزدیک و... زیاد شده که همین امر باعث افزایش نزدیک بینی در افراد میشود. هنگام استفاده از گوشی همراه حتماً نور مناسب اتاق لازم است چرا که بدترین کار ممکن استفاده از گوشی با نور کم است. نور کم اتاق باعث میشود تا مردمک چشمها بازتر شده و اشعه بیشتری وارد چشم شود پلک نزدن هنگام کار با گوشی باعث میشود که اشک کمتری ترشح شود و همان مقدار اشک موجود در چشم سریعتر خشک شود و این باعث میشود خشکی چشم بوجود بیاید هنگام کار با گوشی بهتر است که حتماً از عینک محافظ مخصوص گوشی و کامپیوتر که از شدت اشعه میکاهد استفاده شود. از سویی هنگام استفاده از این وسایل در معرض باد مستقیم کولر یا پنکه و... که باعث تبخیر بیشتر و زودتر اشک چشم میشود، قرار نگیریم.
به کودکان خود آموزش دهیم تا از همان کودکی و نوجوانی از عینکهای آفتابی استاندارد استفاده نمائید و با این کار فرهنگسازی کنیم تا در بزرگسالی راحتتر از این عینکهای محافظ استفاده کنند. در مورد مشاغل فنی و صنعتی، استفاده از عینکهای محافظ جهت مراقبت از چشم هنگام پرتاباشیاء و یا هنگام جوشکاری توصیه میشود. چرا که بسیاری از مراجعهکنندگان به چشم پزشکیها، همین اورژانسهای چشمی مربوط به کار میباشد. در پایان توصیه میشود چکاپ دورهای چشمها و بخصوص در کودکان و سالمندان را جدی بگیریم. توصیه دیگر استفاده از لنزهای با کیفیت و دارای استاندارد بالا در عینک است. چرا که استفاده از لنزهای نامرغوب میتواند هنگام کار با گوشی یا هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید صدمات جدی به چشم وارد نمایند.
محمد تقی قرائی/اپتومتریست