شیوع کرونا علی‌رغم همه مصائب و زیان‌هایی که به بشریت وارد کرد، واجد مزایایی هم بود. ازجمله این مزایا پرده‌برداری از بعضی مشکلات ساختاری جهان غرب که همیشه پنهان مانده بودند.
اين واقعيتی انکارناپذیر است که ازنظر کسر زیادی از ما شرقی‌ها و یا به تسامح جهان‌سومی‌ها، جهان غرب سمبل کارآمدی، مدنیت، نظام اداری منضبط، توسعه علم، آینده‌نگری و غیره است؛ اما شیوع کرونا نشان داد، الزاماً همه این گزاره‌ها درست نیستند.
در ابتدای این پاندمی که پیشرفته‌ترین کشورهای غربی در تأمین اقلام ساده و ابتدایی مثل ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده دچار کمبود شدید بودند، زرادخانه‌های عظیم آن‌ها مملو از سلاح‌هایی بود که درک تکنولوژی بکار رفته در ساخت آن‌ها بعضاً حتی برای افراد متخصص دشوار است.
ممکن است منتقدان در رد این سخن بر غافلگیرانه بودن شیوع کرونا تأکید کنند؛ اما این ادعا اساساً درست نیست، زیرا در سال‌های گذشته بارها و بارها ده‌ها دانشمند، متفکرانی مثل بیل گیتس و حتی سیاستمدارانی مانند اوباما بر حتمی بودن وقوع یک پاندمی هشدار جدی داده بودند و یا فیلم سینمایی مثل " شیوع " كه در سال ٢٠٠١ ساخته شد، نعل به نعل مشابه پاندمي كرونا را به تصوير كشيده بود، چنین فیلمی نه بر مبنای تخیل بلکه ۱۰۰٪ بر اساس شواهد علمی ساخته‌شده بود.
اینکه آمریکا به‌عنوان پیشرفته‌ترین و قدرتمندترین کشور دنیا بالاترین نرخ ابتلا و مرگ‌ومیر کرونا را در دنیا داشته باشد و یا کشورهایی مثل فرانسه و انگلیس به تلفات روزانه چهاررقمی برسند، برای کمتر کسی قابل پیش‌بینی و باور بود.
احتمال وقوع یک جنگ اتمی ده‌ها و شاید صدها برابر کمتر از وقوع پاندمی مثل کروناست، اما کشورهای غربی برای به‌روز نگه‌داشتن و نگهداری سلاح‌های اتمی خود سالانه ده‌ها میلیاردها دلار صرف می‌کنند اما برای مقابله با مشکلی با احتمال وقوع به‌مراتب بیشتر مثل کرونا چقدر خرج کردند؟ تقريباً هيچ.
بااینکه كرونا يك همه‌گیری جهانی و مقابله با آن مستلزم همکاری گسترده جهانی است، از کشورهای غربی به‌عنوان ملل پیشرفته توقع می‌رفت در این همکاری جهانی پیشرو باشند، اما برخلاف انتظار با درون‌گرایی و تمرکز محض بر مبارزه صرفاً داخلی با کرونا توان جمعی جهان برای مقابله با این پاندمی را به‌شدت تضعيف كردند. آمریکا به‌عنوان رهبر جهان غرب در بحبوحه گر گرفتن آتش کرونا به بهانه‌های واهی از سازمان بهداشت جهاني خارج شد.
غریبان ظاهراً فقط در شرایط عادی رفتاری متمدنانه دارند و در شرایط غیرعادی رفتاری مشابه و شاید بدتر از مردم کشورهای درحال‌توسعه دارند. در هفته‌های آغازین شیوع کرونا حمله مردم به فروشگاه‌ها برای خرید و حتی غارت مواد غذایی و بهداشتی، راهزنی دولتی هواپیماهای حامل ماسک و لباس‌های حفاظتی کشورهای دیگر را به عینه شاهد بودیم. در تابستان ازدحام عجيب مردم این کشورها در سواحل دریاها و راه‌اندازی تظاهرات برای اعتراض به محدودیت‌های رفت‌وآمد هم جلوه‌هایی از رفتارهای متمدنانه آن‌ها بود.
متأسفانه نگاه و قضاوت اغلب ما نسبت به دنیای غرب همواره از قاعده افراط‌وتفریط پیروی کرده و می‌کند، بخشی از ما یا شیفته‌ی محض غرب هستیم و بخشی دیگر هم در تنفر محض از غرب بسر می‌برند. کسانی که شیفته محض هستند به عینه کاستی‌های زیاد این کشورها در مقابله با فجایعی مثل کرونا را هم در قضاوت خود نسبت به آن‌ها به‌حساب بیاورند، کسانی هم که متنفر محض هستند به یاد داشته باشند که همه کشورهای شرقی ازجمله ما جوامع مسلمان برای خلاص شدن از شر کرونا، بی‌صبرانه منتظر واکسن‌های در حال ساخت دنیای غرب هستیم.
به قلم: غلامرضا مصدق
کلیک کنید
