هوش هیجانی یکی از مهمترین مباحث مطرحشده در روانشناسی معاصر است، این بهره هوشی که نخستین بار توسط دانیل گولمن مطرح شد، به طرح لایههای عمیق و درعینحال پهناور درون انسان اشاره دارد.
هوش هیجانی مهارتی مهم و اساسی برای رسیدن افراد و متخصصین به موفقیت است.
هوش هیجانی مفهومی کاربردی و پویا است. با شناخت صحیح و تمرکز بر روی آن میتوان به سرعت مهارتهای جدید را آموخت.
جاده فیزیکی هوش هیجانی در مغز از نخاع شوکی شروع میشود و احساسات اولیه از این قسمت وارد مغز میشود و قبل از آنکه بتوانیم دربارهی آنچه برایمان اتفاق میافتد بهطور منطقی فکر کنیم به قسمت جلوی مغز میرود.
اما این احساسات اول باید از دستگاه لیمبیک یعنی جایی که هیجانات تجربه میشود بگذرد و هوش هیجانی نیازمند برقراری رابطهای مؤثر بین مرکز هیجان و منطق در مغز است.
در اوایل دههی ۱۹۰۰ جنبش جدیدی برای سنجش هوش شناختی به وجود آمد در آن زمان دانشمندان از سنجش IQ بهعنوان روشی سریع برای جداسازی افراد عادی از سرآمدها استفاده کردند.
اما آنها به زودی متوجه محدودیتهای این رویکرد شدند. آنها دریافتند افراد زیادی به طرز باورنکردنی سرآمد هستند (ریاضیات و...) اما توانایی بالایی در مدیریت رفتارهای خود و کنار آمدن با دیگران ندارند. در حالی که افرادی با هوش متوسط هستند که زندگیهای بسیار موفقی دارند.
هوش هیجانی از چهار مهارت: خود مدیریتی، خودآگاهی، مدیریت رابطه و خود اجتماعی تشکیلشده است؛ که دو مهارت اول را شایستگی فردی و دو مهارت بعدی را شایستگی اجتماعی میگویند.
توضیح تکمیلی:
فراموش نکنیم هوش شناختی و هوش هیجانی دو مقوله جدا از هم هستند و بالا بودن نمره یکی، الزاماً موفقیت در دیگر هوش را تضمین یا پیشبینی نمیکند.
افراد با شخصیتهای مختلف میتواند در یکی از این هوشها یا هر دو خوب باشند و یا حتی بد!
بر خلاف شخصیت و هوش شناختی IQ، هوش هیجانی قابلیت تغییر دارد و کاملاً اکتسابی است.
نکته جالب در مورد هوش هیجانی که بر اساس تحقیق بر روی ۲۵ میلیون نفر انجام شده است به ما میگوید:
همه ما واجد هیجانات مشترک هستیم، زنان از نمره هوش بالاتری نسبت به مردان برخوردارند و نکته آخر اینکه هر چه ردهی شغلی بالاتر باشد فرد از هوش هیجانی کمتری بهره میبرد!
متأسفانه در سیستم آموزشی ما به هوش هیجانی توجهی نمیشود، در واقع مدارسی چون تیزهوشان و نمونه دولتی بر اساس هوش شناختی IQ گزینش میشوند که در بلندمدت اغلب این افراد بدون آموزش هوش هیجانی EQ زندگی موفقی ندارند.
افراد تکبعدی که حتی در صورت موفقیت (یک به هشت هزار) در آزمونهای پزشکی، باز در تعاملات اجتماعی و زندگی شخصی بعضاً به مشکل برمیخورند مابقی نیز که در کنکور شکستخوردهاند، در زندگی شخصی، عاطفی و کاری آیندهشان وضع بدتری دارند.
نمونه آشکار افرادی که با توجه به بالا بودن هوش شناختی IQ جایگاه مناسبی در جامعه پیدا نمیکنند و اغلب اوقات در حال مقایسه خود با همکلاسیهای ضعیفتر خودشان هستند که زندگی راحتتری را تجربه میکنند.
همین مثال در زندگی ورزشی و هنری افراد هم کاملاً مشهود است.
در پایان باید اضافه کنم که میتوان با یادگیری و بهکارگیری هوش هیجانی ضمن موفقیت در محیط کار و مهارتهای مختلف، در تعاملات اجتماعی و روابط شخصی نیز بهتر عمل کرد.
امروزه مطالب زیادی همچون این کتاب، در مورد هوش هیجانی وجود دارد که میتوان با مطالعه و انجام آزمونهای آن به شناخت بهتری از خود دست پیدا کنید.
مشخصات:
ناشر: الماس پارسیان
نویسنده / مترجم: تراویس بردبری، جین گریوز / مترجمان: حمیرا آزادمنش، فرناز برادرانفرشچی
سال انتشار: 1397
قطع کتاب: رقعی
شابک: 6008034996
مجید کرامتی مقدم