كاملاً واضح است خسارات فساد اداري فقط به زيان مادي محدود نمیشود و مبالغه نخواهد بود اگر ادعا شود خسارات بلندمدت استمرار فساد مالي بيش از آنكه مادي باشد معنوي است.
فساد مالي بهویژه زماني كه بهطور سامانمند استمرار يابد، همانطور كه مثل خوره بنیانهای اقتصادي كشور را از درون تهي میکند، بسيار فراتر از آن بنیانهای اخلاقي مردم را متزلزل میکند.
خسارات مادي معمولاً در دوره زماني معيني قابل جبران خواهد بود، اما خسارات معنوي به دليل پیچیدگیهای رفتار انسانها و سختي تغيير رفتار يك ملت، اگر غيرقابل جبران نباشد، قطعاً نیازمند زماني طولاني براي التيام است.
عدم اعتماد كسر مهمي از مردم به نهادهاي حكومتي منجر به ورود مستقيم مردم در كمك به زلزلهزدگان شد، در حالی که انواع سازمانهای حكومتي وجود دارند كه يا فلسفه وجودي آنها صرفاً امدادی است و يا امدادرسانی بخشي از وظائف ذاتي آنهاست.
هزاران نَفَر به همراه کمکهای خود راهي مناطق زلزله شدهاند، تصاوير هوايي ترافيك سنگين در مناطق مذكور را نشان میدهد، به دليل غيرسازماني بودن اين شيوه کمکرسانی علیرغم به تصوير كشيده شدن جلوهای زيبا از همبستگي ملي ايرانيان، اين پديده نوك كوه يخ خسارات معنوي فساد مالي را بهخوبی نشان داد.
تمركز بر بینظمی و سرگرداني با اين شيوه امدادرسانی و انتقاد از شرايط پیشآمده علیرغم وجود کمکهای عظيم مردم، نبايد ما را از مشكل فراينده بیاعتمادی ميان دولت و ملت غافل سازد، حداكثر بعد از گذشت يك سال خسارات زلزله اخير کموبیش مثل زلزلههای پيشين جبران خواهد شد، اما بيش از نگران بودن براي خسارات زلزلههای طبيعي بايد نگران ابر زلزله بیاعتمادی مردم بود كه زيان آن قابلمحاسبه نيست.
غلامرضا مصدق
دیدگاهها