طی گزارش فصلی مرکز آمار ایران که به‌تازگی منتشر شده است، مشخص شد که برآورد نقطه‌ای نرخ بیکاری لرستان در بهار 99 به 21 درصد رسیده که نسبت به فصل مشابه سال قبل (16.3 درصد) افزایش قابل‌ملاحظه‌ای داشته است.

درواقع، لرستان تنها استانی است که در بهار 99 نرخ بیکاری آن از 20 درصد فراتر رفته است. البته لرستان از دیرباز وضعیت مطلوبی از نظر اشتغال نداشته و صرف‌نظر از بررسی‌های فصلی، در گزارشات سالیانه نیز که در سال‌های اخیر منتشر شده‌ شواهدی دال بر بهبود چشمگیر وضعیت اشتغال مشاهده نمی‌شود.

 

شاید مهمترین عامل تاثیرگذار در افزایش نرخ بیکاری لرستان در آمار اعلام شدۀ اخیر، کاهش نرخ مشارکت اقتصادی باشد و تا حدودی این موضوع را می‌توان ناشی از اثرات منفی ویروس کووید 19 بر وضعیت جمعیت شاغل استان دانست که عمدتاً در مشاغل روزمزد و کسب‌وکارهای بازاری مشغول به‌ کار هستند؛ بنابراین با توجه به وضعیت نامطلوب اشتغال در لرستان و آمارهای اعلام شده در فصل‌ها و سال‌های گذشته و همچنین پیامدهای ناشی از کروناویروس، این جایگاه آماری لرستان از نظر نرخ بیکاری تا حدودی منطقی به‌نظر می‌رسد.

 

این درحالیست که ظاهراً سید موسی خادمی، استاندار محترم لرستان، این آمارها را دور از انتظار می‌داند. به گزارش یافته، استاندار لرستان روز سه‌شنبه 24 تیرماه 99 به این آمار اعلام شده توسط مرکز آمار ایران واکنش نشان داده و در گفت‌وگو با خبرنگار صدا و سیما اعلام نموده که بخشی از ارقامی که در این گزارش آمده از دقت و کارشناسی لازم برخوردار نیست و گاهی ناشی از شیطنت است.

 

البته دقت در اندازه‌گیری‌های آماری همیشه مورد بحث است و بخصوص در رابطه با پدیده‌های اجتماعی همواره سعی می‌شود تا از داده‌های به‌روز شده استفاده شود تا درصد خطا کاهش یابد و یکی از دلایل انتشار آمارهای فصلی نیز همین است؛ بنابراین نظارت کافی برای جمع‌آوری صحیح داده‌ها می‌تواند تا حد زیادی دقت نتایج نهایی را بالا ببرد. در این مورد خاص احتمالاً جناب استاندار می‌دانند که متولیان جمع آوری داده‌ها چه نهادها و سازمان‌هایی هستند و برای آمارهای بعدی می‌توانند نظارت بیشتری بر کار آن‌ها داشته باشند؛ اما درمورد شیطنت‌های احتمالی نمی‌توان مطمئن بود چه کسانی ممکن است اینکار را انجام دهند و یا اصلاً چرا باید اینکار انجام شود و حقیقتاً این موضوع نادرست به نظر می‌رسد.

 

به‌عنوان یک کارشناس آماری ریشۀ اینگونه واکنش‌ها را در عدم آگاهی درست از علم آمار می‌بینم. متاسفانه برخی گمان می‌کنند که علم آمار یعنی جمع‌آوری داده‌ها و اعلام برخی شاخص‌ها برای آگاهی‌بخشی از وضعیت موجود، درحالی‌که این یک قدم ابتدایی است و قسمتی که عمدتاً نادیده گرفته می‌شود استفاده از داده‌های در دسترس برای پیش‌بینی آیندۀ احتمالی و برنامه‌ریزی درست برای مواجهه با آن می‌باشد. معمولاً کشورهایی که به‌طور تخصصی و هدفمند از علم آمار استفاده می‌کنند از نظام اقتصادی قوی برخوردار هستند و در بحران‌های پیشِ رو موفق‌تر عمل می‌کنند چراکه با آنالیز داده‌ها و مشخص کردن تغییرات موجود در رفتار داده‌ها آیندۀ احتمالی را پیش‌بینی می‌کنند و برای مواجهه با آن آماده می‌شوند؛ بنابراین درک درست مسئولین از آمار و بهره‌گیری از آن برای برنامه‌ریزی در سطوح مختلف به آن‌ها این توانایی را می‌دهد تا در برخورد با بحران‌های احتمالی آمادگی بیشتری داشته باشند و موفق‌تر عمل کنند.

 

در سال‌های اخیر، آمارهای اعلام شده از نرخ بیکاری لرستان همواره نمایانگر مسیر ناهموار اشتغال در این استان بوده و اگر این آمارها توسط مسئولین جدی گرفته می‌شدند و برنامه‌ریزی درستی براساس آن‌ها انجام می‌شد احتمالاً امروز اشتغال در لرستان از وضعیت بهتری برخوردار بود؛ اما متاسفانه هربار این آمارها تا حدودی جدی گرفته نشدند و اخیراً هم که جناب استاندار آن را محصول بی‌دقتی در گزارشات و ناشی از شیطنت دانسته‌اند. بهتر است به جناب استاندار یادآوری شود که در طول دورۀ مدیریت ایشان بارها مشابه این آمارها اعلام شده و اگر اهمیت داده می‌شد و اقدام مؤثری از سوی دستگاه‌های اجرایی و تحت مدیریت ایشان صورت می‌گرفت شاید اکنون شرایط به‌مراتب بهتر بود.

 

درواقع، نه‌تنها آمار مربوط به بیکاری بلکه آمارهای دیگری نظیر نرخ بالای تورم، قیمت بالای خرید و رهن واجارۀ مسکن و همچنین گزارشات مربوط به شاخص‌های اقتصادی نظیر شاخص فلاکت که اخیراً براساس آن لرستان به عنوان مفلوک‌ترین استان کشور شناخته شد همگی نشان‌دهندۀ ناکارآمدی و ضعف مدیریتی در لرستان است. انتظار آن می‌رود که جناب استاندار به‌عنوان نمایندۀ عالی دولت در استان لرستان درمورد این همه آمار نامطلوب اعلام شده در طول دورۀ مدیریتشان به مردم استان پاسخگو باشند و راه‌کارهای خودشان را که احتمالاً برای گذر از این شرایط دارند مطرح نمایند.

 

رضا فرهادیان/ کارشناس ارشد آمار

دیدگاه‌ها