با بررسی فیلم‌های ناچیز باقی‌مانده از مبارزه‌های نسل اول کشتی کشورمان تاکنون، از قهرمانان نام‌آور بزرگی می‌توانیم به نیکی یاد کنیم که به بهترین شکل ممکن، بر پایه‌ی اصول علمی بیومکانیک (خواه به شکل غریزی یا اکتسابی) در روی تشک مبارزه‌ی تمرینی و مسابقه‌ای، هنگام حرکت، مرکز ثقل خود را درست و اصولی جابه‌جا می‌کردند. اگر بخواهیم از تعداد اندک و انگشت‌شمار این گروه نام ببریم، چهار بزرگ تکرار نشدنی را می‌توان در بالای این فهرست کم شمار قرار داد:

 یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و از رمزهای استواری و صلابت همچون کوه استاد فرهیخته و خردمند ما که در شش سال پی‌درپی قهرمان جهان و المپیک شد و حتا یک‌بار هم خاک نشد!، گارد اصولی و نفوذناپذیر و مدیریت علمی و برابر اصول بیومکانیک در جغرافیای تشک مبارزه با بزرگان جهان بود ... نگارنده که ده ها سال است سنگینی افتخار شاگردی این یل ستیهنده و خردمند را بر دوش خود احساس می‌کنم، بر این باورم که حتا در هر بند انگشتان استاد، یک مغز موضعی و پیشرفته وجود دارد که با آن‌ها ارکستر سمفونی موسیقی بدنش را با سیستم مرکزی مغز و اعصاب خود رهبری می‌کند! ...؟

 2 – رسول خادم در سه سالی که مدال‌های جهان و المپیک را گرفت. با توجه به تیپ پیکری و نسبت اندازه‌های بالاتنه به پایین‌تنه و دست‌ها به قد ایستاده و ... با تیزهوشی و خردمندی ویژه، با چم و خم و کش و قوس بدن سیال مانندش، با موسیقی بدنش، قوانین نیوتن را در میدان نبرد چنان می‌نواخت که نخبه‌های جهان در برابرش سخنی برای گفتن نداشتند ...!

 3– حمید سوریان، بزرگ دوران که در کشتی فرنگی یکی از شاگردان ممتاز اسحاق نیوتن است!. کسب 7 طلای جهان و المپیک با حضور نام‌آوران بزرگ جهان، آقا حمید را در شمار فیزیک‌دانان خردمند و برجسته‌ی جهان کشتی قرار داده است ...!

 4 – امید نوروزی یاد آورنده‌ی پهلوانی‌های کریم‌خان زند وکیل‌الرعایا، در مبارزه‌های سرپا در دو سالی که قهرمان جهان و المپیک و بازی‌های آسیایی شد، چنان با ثبات و با صلابت اهرم کاری می‌کرد که در کنش و واکنش‌های هماهنگش، از قوانین بیومکانیک به‌گونه‌ای بهره می‌گرفت که گویا دستان و بدن پرتوانش، دور از چشم 1 + 5، برای کله‌پا کردن حریفان از انرژی هسته‌ای غنی‌شده با درصد بالا، استفاده می‌کند! ...؟

 یک مورد استثنایی دیگر که در باره‌ی جابه‌جایی اصولی و مدیریت مرکز ثقل بدن برابر اصول علمی، می‌توانیم در کلاس‌های آموزشی از آن استفاده کنیم، مسابقه‌های جهانی توکیو 1990، کشتی بین مجید ترکان و والنتین یوردانف است. آقا مجید در این مسابقه مانند یک استاد بیومکانیک با یوردانف بزرگ، با بدن بیدارش، شطرنج‌بازی می‌کرد و در پایان او را کیش و مات کرد! این یک نبرد غریزی با استفاده از هوش حرکتی ویژه بود.

پیش و پس از آن مبارزه، دیگر نشانی از این رعایت اصول از وی مشاهده نشد!؟ این کم‌توجهی به اصول عاملی شد که نه تنها در میدان‌های جهانی و المپیک حتا در انتخابی‌های داخلی در برابر قهرمان بزرگ و مظلومی مانند کریم سوری شکست را پذیرا شود! ...؟

 تا جایی که آگاهی دارم، هیچ یک از این بزرگان ارجمند، در آموزش‌های مقدماتی و عالی مربیانشان از قوانین علم فیزیک و بیومکانیک و حرکت‌شناسی به شکل آکادمیک سخنی به میان نیامده و نشانی نمی‌بینیم! یعنی این نخبه‌های سرفراز، پیش از آموزش‌های اکتسابی، به شکل غریزی و در ذات خود، ژنوم کشتی‌گیری و اصول حرکتی آن را در تک‌تک میلیاردها سلول و DNA وجود خود به ارث برده‌اند و باید بسیار سپاسگزار پدر و مادر و دیگر نیاکان خود باشند برای انتقال چنین ارثیه‌ای ارزشمند!

 در میان مربیان کم شمار آگاه به اصول حرکت‌شناسی، علاوه بر استاد موحد و زنده‌یاد دکتر سید ضیا معینی، استاد ناصر نوربخش را می‌توانیم نام ببریم که بهره‌گیری از اصول علم بیومکانیک را موردتوجه قرار داده‌اند. استاد نوربخش با ترجمه کتاب ارزشمند پرفسور رایکو پتروف بلغاری و نگارش کتاب بیومکانیک فنون ساده، تنها مربی با دانشی است که در روی تشک و خارج از آن، در این کارزار، حضور مثبتی داشته است. ...

 در مقابل، اغلب مربیان و مدرسان مدال دار و بی مدال قدیم و جدید، شوربختانه، حال و حوصله‌ی شنیدن و توجه به نام بیومکانیک و مرکز ثقل و ... را نداشته و ندارند! ...؟ تا این اندیشه و رفتار نازا و سترون بر تفکر آن‌ها حاکم و غالب است، باید بیش از گذشته، گواه و شاهد هدر رفتن بسیاری از استعدادهای ناب و نخبه کشتی کشورمان باشیم!...؟

 

 اردیبهشت‌ماه 1400/ عسگر موسوی


توضیح: این مجموعه در سه قسمت منتشر خواهد شد.

حادثه یا کم توجهی علمی و فنی/ بخش اول