درگیری‌ها بین آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره‌باغ پس از حدود سه دهه دوباره شعله‌ور شده است؛ در این بین عده‌ای تلاش می کنند این درگیری را جنگ بین اسلام و مسیحیت جلوه دهند تا شاید پای ایران هم به این ماجرا باز شود.
تحت تاثیر القائات همین افراد و جریان ها، در برخی شهرهای کشور تعدادی با حضور در خیابان‌ها خواستار کمک ایران به آذربایجان شدند؛ ائمه جمعه چند شهر نیز دراین خصوص بیانیه دادند و یا در خطبه‌های نماز جمعه در حمایت از مردم جمهوری آذربایجان سخن گفتند.
درگیری اخیر نسبت به درگیری بین این دو کشور در سال 1370 قدری پیچیده‌تر شده است؛ در جنگ قبلی با حمایت روسیه از ارمنستان و دست برتر این کشور در مقابل جمهوری آذربایجان از نظر نیروی نظامی و تسلیحاتی، منطقه قره‌باغ به تصرف نیروهای ارمنی درآمد.
این بار با حمایت رژیم صهیونیستی و ترکیه از آذربایجان و گسیل نیروهای تکفیری به منطقه قفقاز، مناقشه قره‌باغ بغرنج‌تر شده و هرگونه موضع‌گیری نسنجیده در این خصوص باعث وخیم‌تر شدن اوضاع خواهد شد و چه‌بسا تبعات سیاسی و امنیتی برای کشورمان در پی داشته باشد.
همین ترکیه که برای مردم آذربایجان دایه مهربان‌تر از مادر شده بارها تبریز را با خاک یکسان کرده است؛ در زمان صفویه، ترکان عثمانی چندین بار این شهر را تصرف کردند و در اثنای همین اشغالگری‌ها هم وطنان آذری‌زبان را قتل عام می‌کردند.
در یکی از جنگ های بین شاه اسماعیل و عثمانی‌ها، ایرانی ها شکست می خورند و تبریز به دست ترک های عثمانی می‌افتد، در خلال این جنگ علاوه بر غارت شهر،«تاجلی» خانم همسر مورد علاقه شاه اسماعیل هم به اسارت ترک ها درمی‌آید و آن‌ها ناجوانمردانه او را به عقد یکی از سرداران خود درمی‌آورند.
شاه اسماعیل خیلی تلاش می کند همسرش را برگرداند که هر بار عثمانی‌ها جواب رد به او می‌دهند، آخرین بار شاه ایران نماینده خود را به دربار عثمانی می‌فرستد تا در این خصوص با مقامات ترک رایزنی کند؛ وقتی ایلچی به ایران برمی‌گردد که چند ماه از فوت شاه رنجور و دل‌نگران ایران گذشته است!
حالا اردوغان و غاصبان قدس شریف، دوست دار مردم شیعه و مسلمان آذربایجان شده بر طبل جنگ در قفقاز می‌کوبند؛ هدف اسرائیل و ترک ها در این ماجرا، فرسایشی کردن مناقشه به منظور فروش سلاح بیشتر به جمهوری آذربایجان و گسیل تکفیری‌ها به قفقاز برای نا امن کردن مرزهای شمالی ایران است؛ البته برخی ناظران سیاسی براین باورند که صهیونیست، ترک ها و آمریکایی‌ها ممکن است برای منصرف کردن روسیه از جبهه سوریه، جبهه قفقاز را علیه این کشور فعال کنند.
بدین ترتیب مسئولان و افراد صاحب تریبون باید ضمن روشن کردن افکار عمومی به منظور کاهش تنش های اجتماعی و بازتاب درگیری قفقاز در داخل کشور، تمام تلاش خود را برای توقف درگیری‌ها بین طرفین به کار گیرند و از تبدیل این درگیری به یک جنگ ایدئولوژیک و مذهبی جلوگیری کنند، همان کاری که دشمنان درصدد القای آن هستند.
دیگر این که ساکنان جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان در گذشته‌های نه‌چندان دور هم وطن ما بوده اند و نگاه ایران به مردم این دو کشور می‌بایست نگاه برادر بزرگ‌تر به برادرهای کوچک‌تر خود باشد.
رئیس جمهور چهارشنبه 16 مهر 1399 در جلسه هیئت دولت با اعلام این که «برای ما قابل قبول نیست یک عده‌ای، تروریست ها را از سوریه و جاهای دیگر بیاورند و آن‌ها را در نزدیکی مناطق مرزی ما مستقر کنند، گفت: ملاحظات امنیتی جمهوری اسلامی با صراحت به مسئولان دو کشور همسایه گفته شده است.
حجت‌الاسلام روحانی افزود: خیلی باید حواسمان جمع باشد که این جنگ به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل نشود...امیدواریم با تلاش هایی که در حال انجام است از طریق صلح‌آمیز مردم منطقه به حقشان برسند و ثبات را به این منطقه حساس برگردانیم.«(ایرنا)
دکتر ولایتی مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بین‌الملل هم در مصاحبه با روزنامه کیهان گفته:"مناطق اشغالی آذربایجان باید تخلیه شود و راه‌حل مناقشه قره‌باغ نظامی نیست."
از سوی دیگر اردوغان و صهیونیست‌ها بر آتش جنگ قفقاز می‌دمند؛ به گزارش پایگاه خبری پارس تودی رییس جمهور ترکیه در اظهاراتی جنگ طلبانه گفته:"مبارزه جمهوری آذربایجان در برابر ارمنستان تا آزادسازی کامل منطقه قره‌باغ باید ادامه یابد."
 تفکر اردوغان همان تفکر و عقیده داعشی هاست و هدف او نه کمک به مردم آذربایجان که کشورگشایی و احیای امپراتوری عثمانی است؛ عثمانی‌ها در طول تاریخ چند صد ساله خود هر موقع احساس می‌کردند حکومت ایران ضعیف شده، بخشی از خاک کشورمان را اشغال می‌کردند؛ نظام فعلی ترکیه و شخص اردوغان هم میراث دار عثمانی‌ها با همان ایده و آرمان است.
حدود یک سال قبل از درگیری‌ها در سوریه، اردوغان به دمشق رفت و دیداری به‌اصطلاح صمیمی با بشار اسد داشت؛ ولی به محض آغاز درگیری‌ها در سوریه به حمایت از تکفیری‌ها پرداخت؛ اردوغان وقتی دید برنامه هایش از طریق تروریست های اجاره ای پیش نمی رود مستقیم وارد بحران سوریه شد و خسارات زیادی به مردم این کشور وارد کرد.
گفته می‌شود بخش زیادی از تجهیزات واحدهای تولیدی سوریه توسط ترک ها به سرقت رفته و به ترکیه منتقل شده است؛ هم وطنان آذری به‌ویژه افرادی که در ورزشگاه‌ها پرچم ترکیه را روی دست می گیرند و نام جعلی خلیج "ع ر ب ی" را فریاد می زنند، بهتر است این قضایا را بدانند و بیش از پیش هشیار باشند.
دیگر این که با وجود شیعه و مسلمان بودن مردم آذربایجان، حکومت این کشور لائیک است وهم اکنون تعداد زیادی از رهبران دینی این جمهوری در زندان هستند؛ در حالی که از چند دهه گذشته تاکنون مسئولان آذربایجان فضا را برای فعالیت صهیونیست‌ها و گروه های تکفیری مهیا کرده اند و آن‌ها آزادانه اهداف خود را در این کشور دنبال می‌کنند.
تحت تاثیر تبلیغات صهیونیست‌ها و جریانات ضد ایرانی در آذربایجان، برخی از مردم این کشور فکر می‌کنند ایران حامی ارمنستان است در صورتی که در درگیری قبلی، جمهوری اسلامی هم از نظر نیروی انسانی و هم از لحاظ تجهیزات و لجستیک کمک زیادی به آذربایجان کرد.
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره سال 1391 در مصاحبه با شبکه بین‌المللی سحر در اردبیل گفته بود:«شخصاً دستور داده بودم تا وضعیت منطقه قره‌باغ مشخص شود و ارتش جمهوری آذربایجان با تجهیزات نظامی مناسب تجهیز شده و آموزش‌های لازم نیز برگزار شود.
فرمانده وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اضافه کرد: تعداد زیادی ایرانی در جنگ قره باغ شرکت کردند که علاوه بر زخمی‌ها که به کشور منتقل شدند، تعداد زیادی از شهدای ایرانی جنگ قره باغ نیز در باکو و جمهوری آذربایجان مدفون هستند.«
یکی از بستگان که در بحبوحه درگیری نخست در منطقه قره‌باغ به منطقه مرزی کشورمان رفته بود، به نگارنده گفت که بیشتر سوخت موردنیاز ادوات زرهی ارتش آذربایجان از سوی کشورمان تامین می‌شد و اذعان کرد بارها شاهد سوخت‌گیری تانک های آذربایجان در نزدیکی مرز ایران بوده است.
با این حال منطقه قره‌باغ جزء خاک جمهوری آذربایجان است و شورای امنیت بارها با صدور قطعنامه‌های مختلف خواستار عقب‌نشینی ارمنستان از این منطقه و اراضی تحت اشغال این کشور شده است؛ اما تاکنون این کشور به خواسته جامعه جهانی تن نداده است.
به نظرمی رسد مسئولان جمهوری اسلامی می‌بایست با موضع‌گیری‌های سنجیده ضمن ترغیب ارمنی‌ها به عقب‌نشینی از اراضی اشغالی و دعوت طرف‌های منازعه به آرامش و توقف جنگ، از القای این موضوع که درگیری قفقاز جنگ بین مسلمانان با مسیحیان است، جلوگیری کنند.

مصطفی رباطی

نگاه ایدئولوژیک به درگیری "قره‌باغ" با منافع ملی ما در تعارض است


توجه: هرگونه استفاده از مطلب با ذکر منبع و نام نویسنده، نشانه‌ی احترام شما به تلاش فرهنگی آن‌ها است.