استان لرستان رویشگاه اصلی گونه‌های کم‌نظیر به‌ویژه بلوط در غرب کشور است به‌گونه‌ای که جنگل‌های بلوط، اصلی‌ترین پوشش گیاهی این منطقه را تشکیل می‌دهد اما در چند سال اخیر براثر پدیده زوال بلوط، ریشه‌های کهن جنگل‌های به یادگار مانده از زاگرس رمقی ندارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان با بیان اینکه مساحت جنگل‌های بلوط زاگرس در محدوده 11 استان زاگرسی بیش از 5 میلیون و 800 هزار هکتار است، می‌گوید: از این میزان حدود یک‌میلیون هکتار تحت تأثیر پدیده زوال بلوط قرارگرفته است.
مهرداد بهاروندی می‌افزاید: از یک‌میلیون و 218 هزار هکتار جنگل‌های بلوط لرستان حدود 561 هزار هکتار آن دچار خشکیدگی شده است.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی لرستان می‌گوید: بر اساس بررسی‌ها و تحقیقات، کلیدی‌ترین عامل زوال درختان بلوط در منطقه زاگرس و به‌ویژه در لرستان یک عامل بیماری‌زا به نام پاتوژن‌ها است.
توکلی می‌افزاید: بسیاری از درختان سالم نیز به این قارچ آلوده هستند اما قابل مشاهده نیست که تنش دمایی سبب فعال شدن آن می‌شود و درختانی که براثر این قارچ خشک می‌شوند به هیچ‌وجه قابل احیا نیستند.
وی با بیان اینکه یک‌دهم جنگل‌های زاگرس در چهار سال گذشته نابود شد، اضافه می‌کند: سطح کل جنگل استان‌های زاگرس نشین اعم از بلوط و دیگر گونهها 10 میلیون هکتار است.
آریایی مدیرکل مدیریت بحران استان هم خشک‌سالی‌های اخیر و بروز پدیده گردوغبار و چرای بی‌رویه دام‌ها را از علل تخریب جنگل‌های بلوط می‌داند و می‌افزاید: با توجه به گستردگی سطح خشکیدگی و تخریب جنگل‌های بلوط براثر عوامل انسانی، تبدیل جنگل‌های بی‌جان کنونی به اراضی کشاورزی در سال‌های آینده دور از انتظار نخواهد بود.
توکلی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی لرستان می‌گوید: زغال گیری از درختان بلوط و چرای بی‌رویه دام ازجمله عوامل تهدید جنگل‌های بلوط است که برای رفع آن باید با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و معیشت جایگزین برای اهالی بومی، حفاظت از جنگل‌های بلوط را بین ساکنان حاشیه جنگل‌ها ترویج داد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان خشکیدگی جنگل‌های بلوط را بحرانی جدی می‌داند و می‌افزاید: در جدیدترین آمارها سطح خشکیدگی این جنگل‌ها 300 هزار هکتار برآورد شده بود حالآنکه این میزان اکنون به 561 هزار هکتار افزایش یافته است.
بهاروندی اضافه می‌کند: برخی کارشناسان معتقدند که قارچ و سوسک عامل ثانویه خشک شدن و نابودی درختان بلوط است و عامل اصلی هنوز مشخص نشده است.
وی می‌گوید: میزان تخریب و زوال درختان بلوط استان در مناطق مختلف از 10 تا 100 درصد و در حال حاضر به سه شهرستان کوهدشت، پل‌دختر و چگنی در جنوب استان بیشترین خسارت وارد شده است.
این در حالی است که کارشناسان منابع طبیعی و محیط‌زیست به‌رغم تلاش گسترده هنوز نتوانسته‌اند علت اصلی بروز این بیماری را تشخیص دهند و نسخه مشخصی برای مبارزه با این بیماری پیچیده نشده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان می‌گوید: به همین علت درمان قطعی برای بیماری وجود ندارد ولی درمان‌های موقتی که به تایید کارشناسان فائو رسیده است را در دستور کار قرار داده‌ایم.
مهرداد بهاروندی می‌افزاید: برای اجرای راههای درمانی مورد نظر فائو حدود 11 هزار هکتار از عرصه‌های آلوده در شهرستان پل‌دختر را به‌صورت آزمایشی انتخاب کرده‌ایم.
وی اضافه می‌کند: قطع درختان آلوده و بیرون بردن آن‌ها، هرس کردن درختان سالم برای مقاوم‌سازی علیه این بیماری، تولید نهال و بذرگیری از گونه‌های مقاوم در این محدوده در حال اجراست که در صورت موفقیت‌آمیز بودن در سطح بیشتری از جنگل‌ها اجرا خواهد شد.
اما رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان معتقد است که راه نجات درختان بلوط در این منطقه نیازمند عزم ملی است.
غضنفری از تشکیل ستاد استانی مقابله با پدیده زوال بلوط به ریاست استاندار خبر می‌دهد و می‌گوید: در این کارگروه سازمان جهاد کشاورزی، ادارات کل محیط‌زیست و منابع طبیعی، نماینده دانشگاه‌ها و مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان عضویت دارند.
در این زمینه استاندار لرستان نیز در نخستین جلسه کارگروه احیا و حفاظت از جنگل‌های استان، ستاد مقابله با زوال بلوط لرستان را موظف کرد تا 45 روز آینده طرح جامعی در این خصوص ارائه دهد.
هوشنگ بازوند می‌افزاید: دولت 25 میلیارد تومان برای مقابله با این بیماری اختصاص داده که با توجه به اینکه جنگل‌های بلوط لرستان آسیب‌های جدی در این زمینه دیده است، میزان قابل‌توجهی از این اعتبار به این استان اختصاص داده خواهد شد.
استاندار لرستان با بیان این که نقش مردم و تشکل‌های زیست‌محیطی در حفاظت از عرصه‌های جنگلی بسیار مهم است، اداره کل منایع طبیعی و آبخیزداری را موظف کرد میزان خسارات وارده به جنگل‌های بلوط استان براثر اجرای طرح‌های عمرانی، چرای بی‌رویه دام، آتش‌سوزی و قاچاق زغال و گونه‌های گیاهی را با درصد دقیق اعلام کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان تا پیدا شدن درمان قطعی برای زوال بلوط، ذخیره‌سازی آب در مناطق جنگلی و تخصیص اعتبارات آبخیزداری به‌منظور مبارزه با خشک‌سالی، جلوگیری از کوچ زودهنگام عشایر، قطع درختان آلوده، هرس و مقاوم‌سازی درختان و تولید و کاشت نهال‌های مقاوم را از راهکارهای جلوگیری از زوال جنگل‌های بلوط استان برمی‌شمرد.
منبع: واحد مرکزی خبر
کلیک کنید
