در ماههای اخیر، پرواز بلند دلار و بهتبع آن سکه، شوک ناگهانی را به بازار وارد کرد و عدم قدرت خرید مایحتاج روزانه، اقشار کمدرآمد را زمینگیر و این گرانی بیسابقه وجرینگ جرینگ سکه مردم را نقرهداغ نموده است.
علاوه بر گران شدن سکه، تدبیر خودخواهانه سودجویانی که از آب گلآلود ماهی میگیرند مشکل را دوچندان کرده و باری مضاعف بر اقشار مختلف جامعه تحمیل میکند.
رشد چشمگیر صددرصدی و گاهی بیشتر در کالاهای اساسی و موردنیاز، مردم را با نگرانی شدیدی مواجه کرده است و آنها منتظر تدبیری از سوی دولت هستند و از آنجایی که هیچ مشکلی کارشناسی تحلیل نمیشود
فقط سلبریتیها در فضای مجازی ارائه پیشنهاد میکنند.
مسئولین علت گرانی سکه را در مرحله اولیه حباب و سپس روانی عنوان کردند.
در روزهای اخیر بازار دلالان داغ ترشد و تنها جیب دو دلال از 49 سکه با نرخ دولتی انباشته شد و قسمتی از سرمایه کشور ناعادلانه توزیع گردید.
با این وجود تحلیلگران بازار دلایل متفاوتی برای گرانی سکه اعلام میکنند که عمده آن به گرانی دلار برمیگردد.
با این وجود بالا کشیدن قیمت دلار تا 8000 تومان و تبعات سنگین آن در بازار، بانک مرکزی و دولت بیتوجه به نظر همگان تنها نرخ اعلامشده 4200 تومانی را به رسمیت میشناسند.
در این راستا بانک مرکزی نیز در خصوص دریافتکنندگان دلار دولتی در ابتدای کار 33 مورد کالا را در لیست دریافتکنندگان دلار 4200 تومانی جای داد اما این لیست بهسرعت کوتاه شد و در نهایت این لیست نیز قادر به دریافت دلار نبوده و با مراجعه به شعب بانک ملی معادل دلار، یورو با نرخ دولتی دریافت نمودند.
از طرفی دولت در اقدامی بینظیر و به بهانه جلوگیری از خروج ارز، طی چند روز گذشته واردات 1339 قلم کالا را ممنوع اعلام کرد و با این اقدام آسیب بزرگی به واردکنندگان کالا وارد آورد.
البته ناگفته نماند در این میان عدهای از واردکنندگان خوششانس نیز بودند که هم ثبت سفارش انجام داده و هم دلار دولتی به آنها تعلق گرفت.
در حالی رئیسکل بانک مرکزی علت گرانی سکه را شرایط بینالمللی، مسائل روانی و بزرگنمایی برخی مسائل که ریشه واقعی ندارند عنوان کرده است که آحاد جامعه رنج میبرند.
فولادگر رئیس کمیسیون ویژه صنایع با اشاره به تعیین کالاهای اساسی و حیاتی و با توجه به تصمیمهای اتخاذشده، اولین اولویت را مواد اولیه تولید و کالاهای سرمایهای و اولویت دوم کالاهای سرمایهای و ماشینآلات برای تخصیص ارز در نظر گرفته را اعلام کرد.
بهرغم اینکه دولت اعلام کرده بود قیمتها در بازار کنترل میشود اما گزارشات مردمی بیانگر گرانی شدید اقلام خوراکی است و باید سازمانهای دولتی مربوطه و سازمان تعزیرات حکومتی به این وضعیت در بازار رسیدگی کنند و بازار عرضه و تقاضا کنترل شود.
البته نقش پررنگ دلالان و احتکارگران را نباید ازنظر دور داشت؛ زیرا با نوسانات شدید سکه و ارز انبارهای سوداگران پرشده و برای کسی دلشان نخواهد سوخت.
اگر دولت تدبیری نیاندیشد، جرینگ جرینگ سکهها تنها به نقرهداغ کردن مردم بسنده نخواهد کرد و بدون شک جامعه را با معضلات بیشتری روبرو خواهد نمود و بازهم مثل همیشه قربانی این تورمهای وحشتناک مردمی از طبقه ضعیف خواهند بود که قبلاً هم بهسختی جان کندن دستشان به دهان میرسید؛ و با مشکلات زیادی دستوپنجه نرم میکردند تاکسی صدای شکمهای خالی آنها نشنود.
از طرفی تکلیف خانوادههایی که در آستانه فروپاشی هستند و زوج ناچار به پرداخت مهریه است، مانند گذشته روشن نیست زیرا بدون شک او حتی در خواب هم نمیتواند قیمت سکههای همسرش را محاسبه و پرداخت نماید واقعیت که جای خود دارد. البته همین موضوع گرانی درافزایش تقاضای طلاق وعدم سازش بیتأثیر نخواهد بود.
فریبا اسدی (نویسنده و پژوهشگر اجتماعی)