مردم بولیوی در آمریکای جنوبی هر ساله در روز خاصی به گورستان‌ها می‌روند و در گذشتگان خود را از گور بیرون آورده و با استخوان‌های آن‌ها عکس یادگاری می‌گیرند؛ گاهی نیز در گوشه دهان مرده که حالا استخوانی پوسیده‌شده، سیگار و یا پیپی می‌گذارند و برای شادی روحش روشن می‌کنند؛ گردشگران هم از سایر کشورها برای دیدن این مراسم که از دید ما چهره خوبی ندارد به این کشور سفر می‌کنند.
در کشور اسپانیا نیز در طی قرن‌های متمادی مراسم «گاوبازی» برگزار می‌شود؛ در این مراسم شاخ گاوهای وحشی را تیز کرده و در میان مردم رها می‌کنند و یا در ورزشگاه مرکزی شهرها مردم به نظاره مبارزه گاو بازها با گاوها می‌نشینند؛ پیکاری که نتیجه‌ای جز کشته شدن گاوباز یا گاو خشمگین و عصبانی ندارد.
نگاه و جهان‌بینی متولیان این کشورها تا حدودی زیادی مادی است، به همین دلیل در عین این که این نوع مراسم از نگاه ما به عنوان یک مسلمان مناسب و پسندیده نیست، آن‌ها از لحاظ اقتصادی و جذب گردشگر حداکثر استفاده را از برگزاری این نوع مراسم می‌برند!
از سوی دیگر در استان ما لرستان مردم بر طبق سنتی دیرین هرساله در موسم شهادت حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام، خود را به گِل آغشته کرده و این‌گونه ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش نشان می‌دهند؛ آیینی که خاص مردم این دیار بوده و به «آیین گل» شهره است.
این آیین به سبک مرسوم آن‌که در خرم‌آباد و سایر شهرهای استان برگزار می‌شود، تقریباً منحصربه‌فرد بوده و خاص مردمِ محب اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام در این استان است.
با وجود آن که آیین کهنِ گِل قرن‌هاست در لرستان برگزار می‌شود، این آیین آن‌چنان‌که باید به‌درستی معرفی نشده، به‌گونه‌ای که حتی سایر هم‌وطنان شناخت درستی از آن ندارند و مشاهده‌شده که به دیده تعجب به این سنت می‌نگرند، در صورتی که این آیین آداب، منطق و فلسفه خاص خود را دارد.
یکم؛ خاک، آب، آتش و باد عناصر چهارگانه حیات و هستی‌اند و چون انسان از خاک خلق‌شده، فطرت انسان به خاک نزدیک‌تر است.
دوم؛ مردم لرستان از دیرباز در فِراق عزیزان و بزرگان خود، بر سر و شانه خویش گل می‌مالیده و اوج حزن و اندوه خود را بدین گونه نشان می‌داده‌اند؛ با توجه به عشق و ارادت وافر این مردم به خاندان نبوت و امامت، برای التیام غم جان کاه امام حسین علیه‌السلام و یاران وفادارش، خود را به گل آغشته می‌کنند.
سوم؛ انسان از خاک آفریده‌شده و مالیدن گِل به بدن در حقیقت بازگشت انسان به خاک بوده که فلسفه وجودی خود انسان است و باعث آرامش درونی و رسیدن به رضایت باطنی و تحمل این غم جان‌گداز می‌شود.(از خاکیم و به خاک برمی‌گردیم)
چهارم؛ گِلی که برای عزاداری عاشورا آماده می‌شود از پاک‌ترین خاک رس می‌باشد که با گلاب ناب مخلوط شده و عزاداران حسینی خود را با آن آغشته می‌کنند.
پنجم؛ گِل محافظی در برابر سرما و گرما و ضربات سینه‌زنی است، فرد عزادار امیال نفسانی را زیر پا گذاشته و خود را به گِلِ عاشورا آغشته می‌کند، به دور از هر منیت و تکبری.
با این وجود به دلایل مختلف این مراسم چون به صورت پراکنده در چند منطقه از شهر خرم‌آباد و سایر شهرهای استان برگزار می‌شود، به‌خوبی منعکس نمی‌شود و از ظرفیت این مراسم مذهبی و معنوی و ویژه استفاده نشده است.
در صورتی که اگر محلی مناسب نظیر ورزشگاه تختی یا هر نقطه دیگری برای اجتماع عظیم عزاداران حسینی در استان در نظر گرفته شود، به جرات می‌توان گفت همان‌طور که این آیین از نظر شیوه و اجرا در کشور و حتی جهان اسلام نظیر ندارد، از نظر فراوانی و گستردگی هم بی‌نظیر خواهد بود.
در این میان رسالت کنش گران، هم کاران رسانه‌ای و فعالان فضای مجازی بیشتر است؛ تا جایی که می‌توانیم زیبایی‌های این آیین را نشان دهیم؛ ممکن است در حاشیه این مراسم در نقاط مختلف استان برخی از روی کم‌اطلاعی حرکاتی خارج از عرف از خود بروز دهند، سعی کنیم برای جذب مخاطب و یا به‌اصطلاح فالوور، این تصاویر را برجسته نکنیم، تا آیین چندین صدساله این قوم نجیب و شریف زیر سئوال نرود.
آیین گل مالی مردم لرستان در حقیقت جلوه‌ای از رستاخیز انسانیت و تبلور خاکی‌ترین آیین در عزاداری سالار شهیدان است؛ با این حال برای درک درست یک موضوع باید آن را تجربه کرد، به هم‌وطنان پیشنهاد می‌شود برای یک‌بار هم که شده به لرستان بیایند و آیین گِل را تجربه کنند.
مصطفی رباطی. یافته
توجه: هرگونه استفاده از مطلب با ذکر منبع و نام نویسنده، نشانه‌ی احترام شما به تلاش آن‌ها است.
