بنای تاریخی فرهنگی خانه آیت‌الله کمالوند در كوچه شمال غربي سبزه‌میدان (از سبزه‌ميدان به طرف گرداب) و محدوده بافت قدیمی شهر خرم‌آباد واقع شده است.
به گزارش پايگاه خبري يافته، این بنا نخستین حوضه علمیه استان لرستان بوده که به عنوان یک مکان، رویداد تاریخی در وقایع قبل از انقلاب همچون محل اصلی تجمع روحانیون، برگزاری اعیاد، جشن‌ها، عزاداری‌ها و برنامه‌ریزی تظاهراتها علیه رژیم طاغوت و پایه‌ریزی ایجاد حوزه علمیه کمالیه خرم‌آباد، در حافظه تاریخی شهر نقش بسته است و همواره جایگاه معنوی این بنا برای مردم قابل احترام است.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان در اين خصوص گفت: این خانه تاریخی متعلق به دوره پهلوی بوده و این اداره کل در راستای اهداف حفاظتی و در اجرای بند "ج" ماده واحده قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب 1364 مجلس شورای اسلامی و بند ششم ماده سوم قانون اساسنامه میراث فرهنگی کشور مصوب 1367 مجلس شورای اسلامی مبنی بر ثبت آثار ارزشمند منقول و غیر منقول فرهنگی تاریخی کشور، این اثر ارزشمند را جهت ثبت پیشنهاد نموده و در نهایت پس از بررسی های کارشناسی به شماره 31494 در تاریخ 17 خرداد 1395 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
"غلام‌رضا سلیمانی" افزود: ثبت این خانه تاریخی که به نام یکی از مفاخر مذهبی لرستان مزین است به پیشنهاد استاد سید فرید قاسمی محقق برجسته لرستاني و کارشناسی عطا حسن‌پور انجام گرفت، لذا جا دارد علاوه بر ایشان از زحمات و پی‌گیری‌های دیگر نيروها از جمله محسن طرحانی و خانم‌ها صمیمی‌نسب و متقی‌نیا نیز قدردانی شود.
وي با بيان اين كه بر اساس تحقیقات بعمل آمده این بنا متعلق به دوره پهلوی می‌باشد اما آن‌چه اکنون از آن بر جای مانده طی زمان دستخوش تغییرات فراوانی شده است، افزود: این بنا دارای 3 ورودی در ضلع‌های شرقی و جنوب و جنوب شرقی است که ضلع شرقی بنا شامل اندرونی خانه و دو بنای مجزا با دو ورودی جداگانه و دارای دو حیاط مرکزی می‌باشد که اکنون تنها یک قسمت آن سالم و به سبک خانه‌های زمان قاجار دارای اتاق‌های تو در تو می‌باشد.
قابل ذكر است اولين بار پايگاه خبري يافته از بین رسانه هوی استان، مردادماه سال گذشته با پيشنهاد استاد "سيد فريد قاسمي" پي‌گير اين موضوع شد كه بالاخره با همكاري شهرداري و ميراث فرهنگي، اين خانه تاريخي در مهراه به ثبت رسيد و اينك شماره آن نيز به ميراث فرهنگي لرستان ابلاغ شده است.
همچنین نامه‌نگاری "سید ابراهیم موسوی‌نژاد" مدیر عامل انجمن لرستانی‌های مقیم مرکز و دکتر "نادر خاکی‌صدیق" نواده‌ي دختری آیت‌الله کمالوند براي انصراف شهرداری خرم‌آباد و نیز صدور دستور پی‌گیری از سوی مشاور رئیس‌جمهور به سازمان میراث فرهنگی بسیار موثر واقع شد.
همچنین نامه‌نگاری "سید ابراهیم موسوی‌نژاد" مدیر عامل انجمن لرستانی‌های مقیم مرکز و دکتر "نادر خاکی‌صدیق" نواده‌ي دختری آیت‌الله کمالوند براي انصراف شهرداری خرم‌آباد و نیز صدور دستور پی‌گیری از سوی مشاور رئیس‌جمهور به سازمان میراث فرهنگی بسیار موثر واقع شد.
مطالب مرتبط: