در ادبیات توسعه مبتنی بر حکمرانی مطلوب و خوب، دولت تنها بازیگر عرصه عمومی محسوب نمیشود بلکه سایر بازیگران حکمرانی عبارتاند از بخش خصوصی و جامعه مدنی با حضور پررنگ سازمانهای مردمنهاد.
سازمانهای مردمنهاد (سمنها) نقش مهمی برای توسعه و پیشرفت جوامع دارند و حضور آنها در حوزههای مختلف محیطزیست، زنان، حقوق بشر و آسیبها و مسائل اجتماعی پررنگ و ملموس است.
در رایجترین تعریف، سازمانهای غیردولتی یا سمنها (سازمانهای مردمنهاد) به سازمانهای خصوصی،، داوطلبانه و غیرانتفاعی اطلاق میشود که اعضای آن در جهت رسیدن به اهداف و آرمانهای مشترک ازجمله رفع گرفتاریها و رنجها و آلام مردم و بهبود کیفیت زندگی مردم و در جهت کاهش معضلات اجتماعی تلاش میکنند.
فعالیت سمنها در شرایط و نقاط مختلف بسته به شرایط و زمینههای اجتماعی متفاوت است. در بحرانهای اخیر در کشور ازجمله آتشسوزی جنگلها، سیل، زلزله و غیره تلاشهای بسیاری توسط سمنها انجام گرفته است. به عنوان نمونه در فرودین ماه 98 که سیل سهمگین در استان لرستان بهخصوص در شهرستان پلدختر اتفاق افتاد، تشکلها و سازمانهای مردمنهاد شهر خرمآباد و چگنی با همفکری، تعامل و انسجام و تشریکمساعی در جهت کمک به مردم سیلزده نقش مؤثری را بر عهده داشتند.
این روزها که ویروس منحوس کرونا سراسر جهان از جمله جامعه ایران را فرا گرفته است و جمعیت قابلتوجهی از خانوادهها را داغدار کرده است، دفاتر تسهیلگری که ریشه در سازمانهای مردمنهاد دارند و زیر نظر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری لرستان در پانزده محله حاشیهای شهر خرمآباد از جمله محلات (دره گرم شرقی و غربی، فلک الدین و میدان تیر، جهانگیر آباد و پاچنار، اسدآبادی و کرگانه، کوی علیآباد و شمشیر آباد، اسبستان و پشته مطهری، گلسفید و پشت بازار و ماسور) فعالیت میکنند و در حوزه حساس سازی، اطلاعرسانی و آگاهیرسانی و حمایت گریی بهصورت عملیاتی نقش مؤثری را بر عهده دارند.
دفاتر تسهیلگری، برای جامعه هدفی که دارند (ساکنین محلات کمتر برخوردار) دغدغه دارند و به نوعی از منافع فرودستان جامعه محافظت میکنند و در جلب مشارکتهای مردمی و جذب خیرین نیز تلاش میکنند.
برخی از فعالیتهای دفاتر تسهیلگری در زمینه کرونا در محلات حاشیهای شهر خرمآباد در جهت اجرای خطمشیها و تکمیل کار دولت بهطور اختصار عبارت است از:
1- ضدعفونی کردن و گندزدایی معابر عمومی محلات حاشیهای با همکاری آتشنشانی و شهرداری
2- غرفه آموزشی (چهره به چهره) پیشگیری از کرونا و گفتگو با اهالی به همراه توزیع پمفلت های آموزشی
3- تماس تلفنی با اهالی محله جهت آگاهی بخشی در مورد ویروس کرونا
4- اهداء سبد غذایی به خانوادههای دارای بیماران کرونایی در سطح محلات هدف
5- توزیع ماسک، دستکش، بروشور در بین اهالی محلات هدف
6- توزیع سبدهای غذایی در بین خانوادههای نیازمند که در شرایط کرونایی کار خود را از دست دادهاند.
7- بسیج گروههای جهادی در جهت ضدعفونی کردن محلات هدف
88 - فعالیت رسانهای در نشریات و فضای رسانهای استان جهت توجه ویژه به ساکنین محلات حاشیهای در شرایط کرونایی
9- ایجاد کارگاههای تولید ماسک با استفاده از ظرفیت زنان محلی
10- برگزاری کارگاههای پیشگیری از کرونا در سطح مدارس و مساجد محلات هدف با حفظ پروتکلهای بهداشتی
در پایان با توجه به برنامهها و اقدامات دفاتر تسهیلگری بهخصوص در حوزه کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی در محلات حاشیهای ضرورت دارد که دفاتر تسهیلگری هر چه بیشتر از سوی دولتمردان و مسئولین تقویت گردند تا شاهد رشد فعالیتهای چشمگیر دفاتر تسهیلگری در محلات حاشیهای باشیم.
طاهره احمدی (مدیر دفتر تسهیلگری گلسفید و پشت بازار)