آیا بزرگترین و پرجمعیتترین شهر لرنشین کشور جایگاه خود را میشناسد؟
"قوم لر یکی از اقوام اصیل ایرانی با جمعیتی بالغبر 6 میلیون و پانصد هزار نفر (حدوداً 8.2% جمعیت کل کشور) در 16 استان کشور سکونت دارند. استانهای لرستان و کهکیلویه و بویراحمد کاملاً لر نشین هستند. در استانهای ایلام و چهارمحال بختیاری اکثریت با لرهاست. در استانهای خوزستان، همدان، فارس، بوشهر، اصفهان، کرمانشاه، گیلان، مرکزی، کرمان و شهر ورامین (استان تهران) لرها در اقلیت زندگی میکنند." (1)
"بر اساس آمار موجود پنج شهر پرجمعیت لرنشین کشور به ترتیب: (1) خرّم آباد (2) بروجرد (3) ملایر (4) اهواز و (5) شهرکرد میباشند." (2) بنابراین، شهر خرّم آباد بزرگترین و پرجمعیتترین شهر لرنشین کشور و از این حیث از جایگاه ویژهای برخوردار است. به بیانی دیگر، شهر خرّم آباد را میتوان بهواقع پایتخت قوم بزرگ لر نامید.
اما سؤال اساسی اینجاست شهر خرمآباد که باید همچون نگینی بر تارک قوم بزرگ لر بدرخشد، آیا قادر بوده است نقش ویژه خود را به هموطنانمان معرفی نماید و جایگاه خود را در میان قوم بزرگ لر تثبیت کند؟
چرا راه دور برویم، آیا در سطح استان این شهر نقش ویژه خود را حتی بهعنوان مرکز استان لرستان ایفا کرده است؟ به فرض مثال، اگر یکی از هم استانیهایمان از شهرهای دیگر استان مثل نورآباد، رومشکان یا الیگودرز مسافرتی کوتاه به شهر خرّم آباد داشته باشد، با چگونه شهری و چگونه مردمی مواجه خواهد شد؟ آیا این مسافر لر و این حبیب خدا با گَشتی در شهر خرمآباد فرهنگ اصیل و غنی قوم لر را به چشم میبیند و یا تجربهای از آن میآموزد؟
واقعیت این است طرز رفتار و نحوه گفتگوی ساکنین شهر خرمآباد با مهمانان و هم استانیهایشان تأثیر بسزایی بر نگرش و طرز تلقی آنان از شهر خرمآباد دارد. بدیهی است رفتار محترمانه و صمیمی موجب اشتیاق، رضایت و دوستی آنان خواهد بود. بهعکس، رفتار سرد، انفعالی و یا طلبکارانه با مهمانان شهر، جایگاه خرمآباد و پرجمعیتترین شهر لرنشین کشور را در نزد آنان خُرد و ضعیف میسازد.
اگر باور داشته باشیم یکی از اصلیترین و مهمترین مراجع و مکانهای جغرافیایی برای شناخت قوم بزرگ لر شهر خرّم آباد است، آنگاه به نقش کلیدی و جایگاه بسیار حساس این شهر در شناسایی، معرفی و اعتلای قوم لر پی خواهیم برد. به بیانی دیگر، اگر خرّم آباد یکی از منابع معتبر و مشهور برای کسب آگاهی از فرهنگ، زبان، آدابورسوم قوم لر است، آیا ساکنین، مسئولین و فرهیختگان این شهر با رفتار، کردار و تعاملات روزمره وظایف خود را بهعنوان لرهای اصیل ایرانی به انجام رساندهاند؟ آیا فرهیختگان و چهرههای برجسته فرهنگی خرّم آباد اعتقاد دارند که شهر خرّم آباد متعلق بهتمامی افراد و آحاد قوم لر میباشد و به یک ایل و یک طایفه تعلق ندارد و نباید در قبضه یک گروه خاص قرار گیرد؟
... و حال که ایام بهاری فرا رسیده است و بسیاری از هموطنان به شهر و دیار ما سفر میکنند، بازهم فرصتی پدید آمده است تا فرهنگ اصیل و غنی قوم لر را به گردشگران نوروزی نشان بدهیم. چه خوب است در تعاملات و ارتباطات با گردشگران نوروزی نقش ویژه و جایگاه شهرمان را به یاد آوریم، چراکه طرز رفتار ما (چه خوب، چه بد) و تکتک کلمات ما در ذهن و دل گردشگران نوروزی حک خواهد شد.
به شهرمان بیندیشیم و به قوم بزرگ لر ...
سیدمحمد قاسمی/ یافته