انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا بالاخره پس از کشوقوسها و حرف و حدیثهای فراوان پایان یافت؛ اما این بار انتخابات در خرمآباد با سایر نقاط استان و کشور تفاوت داشت و آن هم انتخاب ولیالله رستمی نژاد به عنوان نفر نخست شورای پنجم این شهر بود.
شیوه رای دادن و جدول اسامی منتخبان پنجمین دوره شورای شهر خرمآباد دارای پیامهای خاص و معنیداری است؛ یکی از این پیامها، نارضایتی شهروندان از اعضای شورای چهارم بود؛ بهگونهای که میزان آراء برخی از اعضای فعلی شورای شهر خرمآباد از حدود 13 الی 14 هزار رای در انتخابات قبلی، به کمتر از 4 هزار رای در این دوره کاهش یافته است.
پیام دیگر رأی مردم، "نه" به هزینههای میلیاردی و تبلیغات سرسامآور و خستهکننده و نیز یک "نه" بزرگ به شام و نهارهای سیاسی و قسم دادن مردم به حمایت از افراد خاص بود.
برخی از شهروندان و بهویژه همکاران رسانهای، انتخاب رستمی نژاد را نوعی عوامگرایی (پوپولیسم) تعبیر کردند؛ البته عوامگرایی را نباید با عوامفریبی اشتباه کرد.
آقای رستمی نژاد هیچگونه عوامفریبی در تبلیغات نداشت و بیریا و بدون آرمانگرایی صِرف و شعارهای بدون پشتوانه و غیرقابل اجرا، به میدان رقابت آمد و مردم هم که از شعارها و وعده وعیدهای تکراری خسته شده بودند، در اعتراض به شرایط نا به سامان وضع موجود، به پدیده انتخابات شوراهای شهر و روستا در کشور یعنی رستمی نژاد رای دادند.
متهم کردن مردم به انتخاب پوپولیستی و عوام گرایانه و این که پدیده انتخابات خرمآباد محصول فعالیت و حمایت عدهای جوان احساساتی و معترض به شرایط فعلی شورا و جامعه میباشد، درست نیست.
در چند همایش میدانی که جوانان طرفدار رستمی نژاد در طول رقابتهای انتخاباتی در سطح شهر برگزار کردند، جمعیتی کمتر از 500 نفر شرکت داشتند و حالآنکه این پدیده انتخابات بیش از 40 هزار رای آورد.
سبد رای رستمی نژاد صرفاً مختص جوانان نبود و نمیشود گفت که این تعداد از جمعیت خرمآباد فقط از روی احساس به منتخب نخست شورای شهر رأی دادهاند؛ در چندین گروه که در شبکههای اجتماعی در فضای مجازی به طرفداری از رستمی نژاد تشکیل شده بود، از تمام طیفها و لایههای اجتماعی به چشم میخورد؛ و این نشاندهنده این بود که اکثر افراد، گفتمان وی را که شامل مبارزه با فساد و آمیخته با سادگی و بهدوراز تزویر و ریا بود را قبول داشته و دارند.
ضمن این که جمعیت جوانی که پیش تازِ حامیان رستمی نژاد بودند، به نوعی طرفدار و حامی حقوق و علایق عامه مردم در مقابل گروه به ظاهر نخبه بودند که در سالها و ادوار گذشته شورا، با سوءاستفاده از امکانات و زد و بندهای سیاسی و به قول معروف، با گرفتن رشوه و «زیرمیزی» به ثروتهای هنگفت رسیدهاند.
هر چند که ارزیابی توانمندی و شخصیت اجتماعی رستمی نژاد هنوز زود است، ولی بررسی اجمالی سبک زندگی و فعالیت اجتماعی وی نشان میدهد که نامبرده فردی به هنجار، متعادل و آدابدان بوده و در پیشینه وی سابقه جرائم کیفریِ قابل ذکری وجود ندارد.
به همین دلیل مراجع چهارگانه شامل؛ اداره کل اطلاعات، دادگستری، ثبتاحوال و نیز فرماندهی انتظامی مواردی دال بر وجود مشکلی از جانب وی نداشتهاند که صلاحیت او را تائید نکنند. بر همین اساس، هیئتهای اجرایی و نظارتی هم صلاحیت رستمی نژاد را احراز کردهاند.
دیگر این که از نظر قانونی، وی حداقل، مدرک موردنیاز شوراهای مراکز استانها یعنی کارشناسی را دارا بوده است؛ از نظر اجتماعی هم همانطور که اشاره شد، وی دارای جامعهپذیری بالایی بوده و باوجود آن که بی مهریهایی به او شده و از برخی حقوق اجتماعی محروم گشته، هیچگاه درصدد انتقام از جامعه برنیامده و سالیان متوالی با فروش مرغ در بازار روز خرمآباد، امرار معاش کرده است.
البته انتخاب افرادی از نوع رستمی نژاد فقط اختصاص به خرمآباد نداشته و این نوع رفتار انتخاباتی در جوامع دیگر هم قابل مشاهده است. به عنوان مثال در انتخابات اخیر، یکی از پاکبان های شهرداری رشت نیز با بیش از 15 هزار رأی برگزیده شد؛ گفته میشود کل هزینههای انتخاباتی این فرد کمتر از 1 میلیون تومان شده است.
انتخاب مرحوم اسماعیل ططری در انتخابات مجلس چهارم در کرمانشاه و تکرار او در انتخابات مجلس ششم از نمونههای نظیر نوعِ رفتار انتخاباتی مردم خرمآباد در دوره اخیر است.
کشورهای پیشرفته نیز انتخابهایی اینچنینی داشتهاند؛ انتخاب "رونالد ریگان" به عنوان چهلمین رئیسجمهور ایالاتمتحدهٔ آمریکا در سال ۱۹۸۱ که از هنرپیشههای رادیو، سینما و تلویزیون بود، نمونهای از این نوع انتخابها میباشد.
نمونههای انتخاب افراد بدون سابقه و پشتوانه سیاسی در داخل و خارج کشور زیاد است؛ به همین دلیل، بیانِ اینکه، انتخاب رستمی نژاد ناشی از عوامگرایی انتخابکنندگان بوده است، منطقی نبوده و میتوان گفت این برداشت نادرست از رفتار انتخاباتی مردم خرمآباد ناشی از شوک انتخاباتی، غیرمنتظره بودن نتیجه و نیز نادرست بودن نظرسنجیها و پیشبینیهای ماهها و هفتههای اخیر است.
مردم با این شیوه انتخاب خود، به فعالان سیاسی و کسانی که سودای شرکت در انتخابات آینده مجلس و شورای شهر را دارند، این پیام را دادند که برای پیروزی در این آوردگاه، حتماً نیاز نیست چهرهای سیاسی و یا فعال اجتماعی اتو کشیدهای باشند؛ بلکه درصورتیکه بهظاهر حتی پایینترین مشاغل را نیز داشته باشند، بهشرط خوشنامی، صداقت و مردمداری، به آنها اقبال نشان خواهند داد.
به نظر نگارنده اگر انتخابات شورای شهر هم چون انتخابات مجلس شورای اسلامی، شهرستان چگنی و روستاهای حوزه انتخابیه خرمآباد را نیز شامل میشد، رستمی پور حداقل سه برابر میزان فعلی رأی کسب میکرد؛ هر چند که این میزان رأی به وی نیز در تاریخ انتخابات لرستان و حتی غرب کشور بیسابقه است.
یکی از شاگردان آقای رستمی نژاد که خود نیز در دهههای گذشته چند بار در انتخابات مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه خرمآباد شرکت کرده است، در بیان صداقت و وجدان کاری وی (نقل به مضمون) میگوید:" سال 1351 رستمی نژاد دبیر دبیرستان شهر سراب دوره بود، گاهی وقتها که برف میبارید ما خوشحال میشدیم از این که مدرسه تعطیل خواهد شد؛ در عین ناباوری میدیدیم که ایشان با پای پیاده، از راه میرسید و کلاس درس را دایر میکرد!"
در چند روز گذشته یک جریان خزنده به صورت هدفمند تخریب نفر نخست انتخابات شورای شهر خرمآباد را کلید زده است و وی را فاقد صلاحیت لازم برای تصدی کرسی شورای شهر مرکز استان میدانند.
این در حالی است که شوراها بهعنوان مجالس شهری کارکرد اجرایی نداشته و جنبه نظارتی دارند؛ و میتوانند محلی برای ایده پردازی و دادن راهکار مناسب به مدیران شهری و نیز جلوگیری از فساد و رشوهگیری باشند.
یکی از شعارهای رستمی نژاد در انتخابات اخیر، مبارزه با فساد بود؛ وی گفته:"اگر فسادی ببینم، در میادین شهر جار میزنم و مستقیم با مردم در میان میگذارم."
اگر از کنار سایر توانمندیها و ویژگیهای وی بگذریم؛ در صورتی که در چهار سالِ پیش رو، او همین شعار مبارزه با فساد را وجه همت خود قرار دهد، چهبسا که مردم دوباره او را تکرار کنند؛ در غیر این صورت، رستمی نژاد هم نظیر سایر افراد که در ادوار گذشتهی انتخابات شوراهای شهر و مجلس شورای اسلامی در خرمآباد و برخی شهرهای استان، یک بار مصرفشدهاند، توسط خود مردم حذف خواهد شد.
مردم بهترین ناظر هستند، نیاز نیست دیگران زحمتِ تخریب پدیده این دوره انتخابات شورای شهر خرمآباد را بِکشند، چون مردم خود بهخوبی تشخیص میدهند؛ حذف و یکبارمصرف کردن منتخبان دوره گذشته شورای شهر در انتخابات 29 اردیبهشت، گواه این مدعاست.
هر جایی که پای پول و منفعت اقتصادی در میان باشد مفسده اقتصادی هم خواهد بود؛ چپ و راست و اصولگرا و اصلاحطلب نمیشناسد، اگر منتخبان با هوای نفس خود مبارزه نکنند پای آنها در آوردگاه شورای شهر خواهد لغزید.
یکی از اعضای شورای شهر خرمآباد در دورههای پیشین، دراین باره به نگارنده گفت:"برخی افراد صاحب نفوذ و نیز پیمانکاران در شبهایی که فردایش قرار بود در خصوص موضوعی رأیگیری شود، به در خانههای اعضا با چمدان پر از پول میرفتند تا رأی آنها را بخرند؛ به همین دلیل میدیدیم که نظر برخی از اعضا، با پرداخت رشوه، در روز رأیگیری عوض میشد و بهراحتی مصالح جامعه و مردم را به منافع افراد خاص میفروختند!"
مردم چهار سال به رستمی نژاد و سایر منتخبان شورای شهر مهلت میدهند، در صورتی که این افراد خدمت به مردم را غنیمت شمرده و رفع مشکلات شهر و شهروندان و نیز منافع جامعه را در اولویت کار خود قرار دهند، در سپهر سیاست استان ماندگار خواهند شد؛ وگرنه هم چون کفِ روی آب دریا با موجی که آمدهاند با همان موج از صحنه خارج خواهند شد.
به قول حضرت حافظ؛ یارب از ابر هدایت برسان بارانی ...پیشتر زانکه چو گردی زمیان برخیزم.
مصطفی رباطی
مصطفی رباطی