غلامرضا مصدق: مین یکی از خطرناک‌ترین ابداعات بشر است که به بدترین و ناجوانمردانه‌ترین شکل ممكن قربانیان خود را در کسری از زمان به کام مرگ یا نقص عضو می‌کشاند! با این حال اگر نیرو‌های نظامی و آموزش دیده الگوی مواجهه با می‌ن‌ها را کشف کنند از این سلاح مرگبار کاری ساخته نیست، این نکته زمانی صادق است كه الگوی چیدمان می‌ن‌ها منطبق بر نظم و آرایشی مشخص باشد. اغلب اوقات احداث كنندگان میادین مین با آرایشی منظم می‌ن‌ها را می‌كارند، تا چنانچه به دلایلی از جمله، نیاز به برداشتن آن‌ها در آینده و یا عبور از میدان مین توسط نیرو‌های خودی، بتوانند به راحتی و با ایمنی بالا می‌ن‌ها را خنثی یا از میان آن‌ها عبور كنند. به همین دلیل در زمان جنگ بر خلاف افسانه‌هایی در این مورد که در شب‌های حمله برای عبور از میدان عده‌ای داوطلب روی می‌ن‌ها می‌رفتند تا راه برای بقیه باز شود، به هنگام شناسایی مواضع دشمن که اغلب در شب‌های غیر مهتابی انجام می‌شد، در تاریکی با اطلاعاتی که از قبل از آرایش می‌ن‌ها داشتیم به راحتی از میادین مین عبور می‌کردیم و در شب حمله نیز تخریب چی‌ها، در عرض ۱۵ دقیقه و حتی كمتر معبری مطمئن برای عبور نیرو‌های حمله‌کننده باز می‌کردند.

✳️ اما دردسر و شوربختی نیرو‌های عملیاتی زمانی بود كه با میدان مین با آرایش نامنظم و اصطلاحاً درهم و برهم مواجه می‌شدیم، درچنین وضعیتی برداشتن هر گام ممكن بود، آخرین قدم زندگی برای فرد رزمنده باشد، برای عبور كم خطر باید سانتی‌متر به سانتی‌متر زمین پیش رو را با دقت کاوش می‌کردیم، عبور و یا خنثی‌سازی، بسیار زمان بر و خطرناك بود.

✳️ غرض از تمثیل میدان مین یادآوری این نکته است که همه اقتصاد‌ها در ذات خود دارای انواع ریسك‌ها هستند. ریسك در اقتصاد به مثابه مین بر سر راه صاحبان كسب و كار است، كه ممكن است اولین اشتباه آخرین اشتباه زندگی آن‌ها باشد. در اقتصاد‌های با ثبات نسبی، میادین مین منظم بر سر راه فعالان اقتصادی قرار دارد، كه در صورت داشتن اطلاعاتِ آرایش چیدمان می‌ن‌ها می‌توانند با حداقل زیان و زمان به سلامت از میان آن‌ها عبور كنند. اما، در اقتصاد‌های بی‌ثبات میادین نامنظم مین با خطر بسیار بسیار بالا بر سر راه فعالان اقتصادی کاشته می‌شود.

✳️ اقتصاد ما با روندی فزاینده همواره بی‌ثبات بوده و هست، بعنوان مثال، قیمت ارز نه برای چند سال و چند ماه آینده حتی برای چند روز آینده هم قابل پیش‌بینی نیست، تحریم‌های کمرشکن و بی‌انتها هزینه رقابت را بشدت بالا برده، بیش از پنجاه سال تورم دو رقمی با نوسانات شدید بخش جدایی ناپذیر اقتصاد ما شده، معلوم نیست فردا کدام مدیر دولتی بی‌خبر از ابتدایی‌ترین ساز و كار‌های بازار، با چرخش قلم طی بخشنامه‌ای خلق الساعه، صد‌ها فعال اقتصادی را یك شبه به خاک سیاه بنشاند، ممنوعیت ناگهانی و بدون اطلاع قبلی صادرات یا واردات فلان کالا همه زحمات چند ساله بازاریابی و جا افتادن در بازار‌های خارجی و داخلی را به باد می‌دهد، بجای استراتژی فقط و فقط روزمرگی داریم.

✳️ به هر دلایلی که بی‌ثباتی در اقتصاد ما ایجاد شده باشد، باید بدانیم خطر بی‌ثباتی در اقتصاد آن هم در دوره‌ای طولانی، از خطر هر ارتش متخاصم قدرتمندی بیشتر است. متأسفانه در افق هیچ چشم‌اندازی برای ایجاد ثبات نسبی در اقتصاد ما دیده نمی‌شود. در حالیکه مسئولین مدعی جنگ اقتصادی با استکبار جهانی هستند، هر روز به دست خود میادین مین نامنظم بیشتری بر سر راه فعالان اقتصادی ایجاد می‌کنند.