ماه محرم اگر چه جزو ماههای قمری است اما براي مردم ايران از اهمیت بالایی برخوردار است.
ماه محرم به عنوان نخستین ماه در تقویم قمری برای شیعیان سرشار از عشق و علاقه به اهل بیت (ع) بوده و در این میان با سیاهپوش کردن کوچه، خیابانها، معابر و حضور در مجالس مختلف به عزاداری سید و سالار شهیدان میپردازند.
با فرا رسیدن ماه محرم و نزدیک شدن به تاسوعا و عاشورای حسینی، خیابان و کوچههای سراسر ایران اسلامی رنگ و بوی محرمی به خود گرفته و شیعیان با حضور در مجالس و تکایا به سینهزنی و زنجیرزنی مشغول میشوند.
استان لرستان نیز به عنوان یکی از استانهای سراسر شیعه کشور از سالهای بسیار دور عشق و ارادات خود را به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) نشان داده و ماه محرم و صفر به عنوان سنبل و نمادی از این ارادات محسوب میشود.
با فرا رسيدن تاسوعا و عاشورای حسینی، هیاتها و تکایای مختلفی در جای جای شهر میزبان هزاران عزاداری هستند که با جان و دل در سوگ سید و سالار شهیدان و ۷۲ تن از یاران باوفایش به عزاداری میپردازند.
شبهای محرم در شهرهای مختلف لرستان و به خصوص خرمآباد شاهد حضور هزاران زن و مرد لرستانی هستیم که “یا حسین” گویان در عزای شهیدان دشت کربلا به عزاداری میپردازند.
روز تاسوعا شهر خرمآباد شاهد مراسم آیینی سنتی "چهل منبر" است که در این آیین عزاداران و به خصوص زنان و دختران خرمآبادی با سر و صورت پوشیده و در سکوت مطلق در چهل منبر، تکیه و یا هیات حضور یافته و با روشن کردن و نذر کردن چهل شمع در این مکانها به یاد شهیدان دشت کربلا به عزاداری میپردازند. در این آیین کهن، زنان و دختران پس از پایان مراسم در چهلمین منبر و یا تکیه، پس از روشن کردن شمع آخر، نیت کرده و در طول سال و پس از برآورده شدن حاجت در سال آینده به همان محل رجوع کرده و نذر خود را ادا میکند.
روز تاسوعا جوانان خرمآبادی نیز با آماده کردن حوضچههای کوچک و آماده کردن خاک و گلاب برای عزاداری روز عاشورا آماده میشوند.
رسم و آیین گلمالی از کهنترین آیینهاي سنتی مردم خرمآباد است که در روز عاشورا با مخلوطی از خاک رس و گلاب ناب و گلمالی کردن تمام سر و تن خود به عزاداری میپردازند.
شب عاشورا نیز هیاتها و دستهجات سینهزنی و زنجیرزنی با حضور در خیابانها و تکیهگاهها تا پاسی از شب به عزاداری میپردازند.
صبح عاشورا نیز پس از اقامه نماز صبح، مردم خرمآباد دسته دسته در هیاتها و جایگاهها و تکیهها حضور یافته و پس از گلمالی کردن سر و تن خود برای عزاداری روز عاشورا آماده میشوند.
با طلوع آفتاب دستهجات سینهزنی و زنجیرزنی با آوای حزنانگیز ساز و دهل (چمریانه) در خیابانهای شهر حضور یافته و در این میان زنان و مردان با لباسهای گلمالی شده به عزاداری میپردازند. عزاداری دستهجات مختلف تا ظهر عاشورا ادامه داشته و با صدای اذان ظهر عاشورا، عزاداران حسینی در صفهای به هم پیوسته نماز جماعت به فریضه نماز میایستند.
نماز ظهر عاشورا یادآور آخرین نماز سید و سالار شهیدان است و شیعیان در جای جای ایران اسلامی و استان لرستان به نماز جماعت ایستاده تا بیعتی مجدد با آرمانهای امام حسین (ع) داشته باشند.