سالیان سال است که پهلوان "بهمن کمانکش" بروجردی عمر و زندگی خود را وقف نگارش و جمع‌آوری زندگی‌نامه قهرمانان و پهلوانان بروجرد، استان لرستان و ایران نموده است.
به گزارش يافته، چند روز پیش پهلوان کمانکش بروجردی به پاس یک عمر دوستی با پهلوانان خرم‌آبادي مطالبي عنوان كرد كه بد نديديم در اختيار ه« استاني‌ها و بخصوص محققان ورزش باستاني قرار گيرد:
استان لرستان کنام شیران و دلیران، جوانمردان و عیارانی که هر کدام اسطوره‌ای بوده و هستند. جوان‌مردانی که اگر شرایط و امکانات مهیا می‌بود نام‌شان در عرصه ورزش کشور و بعضاً در سطح جهان ماندگار می‌ماند.
گُردان و دلاورانی که امروزه چون نگینی در رشته‌های محتلف ورزشی می‌درخشند، ثمره‌ي زحمات پیشکسوتان و دل‌سوختگان این خطه هستند که استعداد بالا در دریافت اصول، فنون ورزشی، قدرت بدنی، ساختار فیزیک مناسب و تعصب مثال‌زدنی‌شان با توجه به كمبود امکانات ورزشی در مقايسه با دیگر استان‌های کشور، حرفی برای گفتن داشته‌اند و خواهند داشت.
از قدیم همین‌گونه بوده است! بزرگ پهلوانانی که در ایران آن روزگار جایگاهی داشته‌اند همچون: مسیح نعلبند، پهلوان بابا‌نعمت حلاج، پهلوان حاج ظهراب، پهلوان مئی و عیاران بزرگی همچون خواجه اسماعیل عیار(براری)، نادعلی فریاد، احمد فریاد، امان عیار، نامدار شم‌آقا.
هیچ‌گاه این سرزمین دلاور‌خیز خالی از جوانمردان و عیاران نبوده و نیست. هنوز هم جوانانی در ورزشگاه‌ها دیده می‌شوند که تحسین همگان را بر می‌انگیزند.
مرحوم احمد رضائی قهرمان وزن هشتم كشتي ايران که در مسابقات جهاني منچستر شرکت نمود. مرحوم محمد کریمی از قهرمانان کشتی کشور، [دكتر] ضیاء معینی که زبان‌زد شد. مرحوم جمعه زهره بوکسوری کم‌نظیر صاحب عنوان، مردی محجوب و دارای خوی و خصلت جوانمردی که مثل تمامی ورزشکاران دیگر بودند. شايد امروز اگر "جمعه زهره" وجود داشت و تحت تعلیم قرار می‌گرفت، بی‌گمان چهره‌اي جهانی در مشت‌زني مي‌شد.
آقای مظفری، مهندس نصرت‌الله والیزاده، مرحوم نعمت‌الله فیروزی، حبیب سالم، پرویز جایدری، جعفر ملوکی، ولی‌الله گودرزی، نورالله سیف، جهان‌شاه خزاعی، فتحی رضائی، محمدحسين شفافی، عبدالرضا رشیدی، حميد و احمد جزایری، نورالله باقري‌طولابی، نعمت‌الله مجیدی، مهدي لطیفی، برادران کلهر، برادران عطاری، چگنی‌ها، برادران سلاحورزی، مرحوم محمدرضا پور‌فرخ، دکتر عيدي علیجانی، سيدمصطفی کریمی، برادران شاهرخی و بسیاری از بزرگان ورزش خرم‌آباد که نام‌شان را فراموش کرده‌ام.
اینان هر کدام در رشته‌ای صاحب عنوان و افتخار محسوب شده و به حق نماینده شایسته‌ای برای مردم استان بوده‌اند.
آقاي كمانكش دستي به پيشاني مي‌كشد و با شوقي خاص مي‌گويد: روزگاری توفیق داشتم که در میادین ورزشی بسیاری از این عزیزان را و پهلوانان را از نزدیک ملاقات كرده و در خدمت شان باشم.
ورزشکارانی که در جوانمردی، مهمان‌نوازی، گذشت و در تعصب و غیرت الگو بودند. هرگز از شکست نمی‌هراسیدند و به هنگام پیروزی مغرور نمی‌شدند. در احترام به پیشکسوتان از هم‌دیگر پیشی می‌گرفتند و همیشه متانت، همراه با حجب و حیا از چهره این دلاوران هویدا بود.
آری! آوردن نام همگی آنها نیاز به فرصتی و قلمی دیگر دارد که شایسته است اهل ذوق آن دیار این پیشینه غنی را بنگارند تا قدمی در راه ثبت ياد و خاطره‌ي جوانمردان این مرز و بوم و سند افتخاری برای آیندگان اين قوم باشد.
و اما، در روزگاری نه چندان دور، تحقیقی جامع و نه کامل انجام دادم که در حد دریافتم آن را نوشتم که امیدوارم بزرگان و پیشکسوتان به دیده اغماض نوشته‌هایم را تحمل کنند و اگر قصوری شده عفو نمایند که بیش از این در بضاعتم نبوده و اگر نام بزرگی سهواً ذکر نگردیده که حتماً هم همین‌طور می‌باشد(به دليل گستردگي موجود)، بر من نگیرند که در تحقیق از دست‌اندرکاران این صنعت از این بیش نیافتم.
گر چه این تحقیق سالیان دور انجام گرفته، اما می‌دانم که در این چند سال چه گُردان و نام‌آورانی در رشته‌های مختلف ورزشی پا به عرصه وجود گذاشته‌اند که باعث مباهات استان و ایران شده‌اند. پس به قول حافظ شیرین‌الفاظ بسنده کنیم که فرمودند: یک نکته از این معنی گفتیم و جز این باشد.
زورخانه‌های خرم‌آباد از دهه 50 به بعد:
1- زورخانه شخصی نورالدین در میدان یادبود(پل کرگانه) سال 52 تا 56 فعالیت داشته است
2- زورخانه طیب در سال 1356 افتتاح گردید و زیر نظر شهرداری بود که در سال 1357 پس از پیروزی انقلاب اسلامی توسط ورزشکاران به نام مرحوم طیب حاج‌رضايي که از یاران حضرت امام( ره) بود تغییر نام یافت. در حال حاضر به این نام شهرت دارد و در محله باجگیران مقابل مسجد توسلي ساخته شده است.
3- زورخانه شهید شاهپور نعمت‌الهی: از سال 1359 کلنگ احداث آن توسط بنیاد‌شهید و سپاه پاسداران بر زمين زده شد و با پی‌گیری آقایان: سید‌یوسف صادقیان(پیشکسوت)، حاج محمد شیرخوانی(پیشکسوت)، شهید مبشر، حاج پنج‌شنبه نعمت‌الهی(پدر شهید)، حبیب‌الله نعمت‌الهی(برادر شهید)، حاج احمد کیمیائی(پیشکسوت)، سید‌مصطفی کریمی(مدير كل اسبق تربيت بدني لرستان)، ولی‌الله بزرگمهر، مهندس عزت‌الله فیلی، مراد‌علی امیری(دفتر‌خانه اسناد رسمی)، به عنوان هیات امنای زورخانه فوق شروع به فعالیت ساخت شد. در سال 1367 به صورت غیر‌رسمی توسط گروه نوجوانان افتتاح ولی در سال 1368 توسط هیات باستانی استان و بنیاد‌شهید افتتاح گردید. در این رابطه چون به صورت امانی کار انجام می‌گرفته بنیاد‌شهید و حساب 100 امام کمک مالی کرده‌اند.
4- زورخانه‌هاي ژاندارمری، پادگان 07 ارتش و پادگان باباعباس از جمله زورخانه‌های متفرقه خرم‌آباد می‌باشند و نیز زورخانه‌ای در شرکت پارسیلون در دست احداث بود.
هیات باستانی بسیج سپاه پاسداران خرم‌آباد: در سال 1362 توسط تربیت بدنی و ناحیه بسیج سپاه استان شروع به فعالیت نمود و در حال حاضر در زورخانه شهید نعمت‌الهی فعالیت دارند.
اسامی پیشکسوتان ورزش باستانی خرم‌آباد:
سید‌یوسف صادقیان، حاج محمد شیرخوانی، حاج قاسم ماکلانی(مرشد)، مرحوم علی طالب‌زاده(مرشد)، حاج نورالدین انوری، اخوان ولد‌بیگی(5 برادر)، شکرالله(قصاب)، شکرالله سیف، حاج حسین کیمیائی، جعفر شهبازی، مرحوم حاج حسین ذهتابچی، مرحوم حاج علی‌شاه اسدی، مرحوم جمشید صالحی، محمد‌علی ریاحی، سید جبیب حسینی، یدالله کرم‌زاده(قهرمان میل‌بازی)، رضا قبادی(قهرمان میل‌بازی)، حاج سید خلیل صادقیان، احمد بصیرت(مربی ورزش باستانی)، مراد حیدری(مربی)، محمود زلفی، حاج حشمت‌الله باقری(قهرمان سنگ)، حاج اسفندیار عقیلی، سید علی صادقیان، غلامرضا زکی‌خانی، ناصر فرید، حاج اکبر سهیلی، حسین ولی‌زاده(آزاده)، غلامرضا چنگیزی، احمد قبادی ...
اسامی روسای هیات باستاني لرستان از انقلاب تا كنون:
حاج محمد شیرخانی 1356
حاج احمد کیمیائی تا سال 1360
حاج محمد شیرخانی 61 تا 62
مراد حیدری 62 تا 63
حاج اسفندیار عقیلی 63 تا 64
حاج محمد شیرخانی64 تا 68
احمد قبادی 69
محسن شاهرخی( کارمند تربیت بدنی)
حاج اسفندیار عقیلی
حاج حسین ذهتابچی
سرهنگ ابراهیم وطن‌پور 79
سرهنگ ظفر كشوري
حاج اكبر سهيلي 88 و 89
غلامرضا چنگيزي 90 و 91
حاج اكبر سهيلي 92
ختم همه مردان عالم به خير ...
ارسال كننده: فرهاد داودوندي