در برنامهسازیهای رادیو و تلویزیون برای آحاد مردم، آیتمهای متنوعی وجود دارد. دعوت از کارشناسان و میهمانان برای بیان دیدگاه، ارایه تحلیل، انجام گفتوگو، شرکت در مناظره، تهیه گزارش و یا با عنوان مجریکارشناس یکی از ارکان اساسی برنامهسازیهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی رسانه ملی است.
کارشناسان با عناوین مختلف فعال سیاسی، تحلیلگر مسائل کشور، کارشناس امور بینالملل، کارشناس اقتصادی، جامعهشناس، کارشناس ورزش، کارشناس هنری، چهره ورزشی، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون و عناوین دیگر در این برنامهها حضور پیدا میکنند. برنامههای ویژهای نیز به مناسبتهای خاص دینی و ملی در ایام سال تهیه میشوند که آنها را نیز عمدتاً با دعوت از بازیگران سینما، تلویزیون و تئاتر، خوانندهها و قهرمانان رشتههای ورزشی میسازند.
سوال این است که آیا در برنامههای رادیو و تلویزیونی شما شنیده و یا دیدهاید که از کسانی به نام فعال رسانه، نویسنده رسانه، تحلیلگر رسانه و گزارشگر رسانه دعوت شده باشد که در زمینههای مورد بحث اظهار نظر کنند؟
در برخی از جوامع، نویسندگان و گزارشگران رسانه از سیاستمداران و چهرههای سرشناس آنجا محسوب میشوند و هویت اجتماعی برجستهای دارند. ما که یک انقلاب ارزشی را در جهان بر پا کردهایم چرا به نقطهای رسیدهایم که بیشتر به جنبههای نمایشی و سرگرمسازی مردم روی آوردهایم و با این جهتگیریها نیز آرزو داریم یک جامعه فرهیخته، پیشرفته، هوشمند و بابصیرت برای همیشه داشته باشیم!
رسانه ملی نقش بسیار تعیین کنندهای در وضعیت فعلی و ساخت فکری جامعه دارد. وضعیت مطلوب، دور از دسترس نیست. نویسنده به این مطلب وقوف دارد که در بین گروههای مرجع، بازیگران و ورزشکاران از مرجعیت بالایی درحال حاضر برخوردارند و این نقد، نفی کننده ارزش این عزیزان نیست بلکه عقیده دارم باید این نقش حفظ شود ولی این به معنای آن نیست که نقشهای دیگر به فراموشی سپرده شوند.
نقش کسانی که با هزار و یک مقدمه و موخره در رسانهها اعم از نوشتاری و مجازی، تحلیل و دیدگاه ارایه میکنند و به ارتقای سطح فرهنگی و فکری فرزندان و شهروندان این جامعه میاندیشند و دغدغههای بسیار جدی دارند و معتقدند یک جامعه متعالی را از شأن نیروهای فکری آن باید شناخت.
یکی از برنامههایی که من دارم، دیدن و بهرهمندی از آثار هنری فاخر است اما زندگی، سراسر سرگرمی نیست. قبول دارم برخی از آثار در ساحت سینما، تئاتر، تلویزیون و موسیقی از چندین کتاب و نوشته خوب، اثرگذارتر و کاربردیتر است ولی رسانهها اعم از سراسری و محلی، همواره در جامعه تاثیرگذار و دارای نقش راهبردی هستند.
جامعهشناسی سیاسی به عنوان یک علم میان رشتهای در علوم انسانی به بررسی نقش نهادها و کانونهای قدرت، گروههای مرجع و تاثیر متقابل تحولات اجتماعی و سیاسی میپردازد. برای مثال در ایران، بررسی نقش روحانیت در شکل گیری، پیروزی و تداوم انقلاب شکوهمند اسلامی و نقش بسیج در دوران طلائی دفاع مقدس دو عامل تعیینکننده برای شناخت جامعه و حکومت در تاریخ معاصر ایران به شمار میروند.
بررسی نقش نهادهای اجتماعی و فرهنگی در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، روی دیگر بررسی نقش گروههای مرجع در کشور است. پیشتازی مسجد در شکلگیری رویدادهای بزرگ دهههای اخیر و کارکرد بسیج در سازماندهی نیروهای مردمی در عرصه دفاع مقدس دیروز و جنگ نرم امروز، از اهمیت خاصی در جامعه ما برخوردار هستند. پدیدآوران آثار هنری و قهرمانان رشتههای ورزشی نیز به تناسب در افزایش سطح روحیه و آگاهی مردم نقش مهمی بازی میکنند.
معتقدم پدیدآوران رسانه در ایران نه تنها نسبت به سینما، تلویزیون، تئاتر، موسیقی، ماهواره و ورزش ظرفیت کمتری ندارند بلکه چون به طور مستقیم تولید فکر و اندیشه میکنند و خبرسازان بدون واسطه هستند میتوانند نقشهای مهمتری را از این پس ایفا کنند لیکن به دلایل متعددی که نیاز به فرصت دیگری برای طرح و بررسی آن است متاسفانه در رادیو و تلویزیون، مغفول ماندهاند و سهم ناچیز و نزدیک به صفر در جریان برنامهسازیهای رسانه ملی برای مردم داشته و درحال حاضر نیز دارند.
فعالان رسانه از مطلعترین و واقعبینترین کسانی هستند که از نزدیک با مسائل و دغدغههای جامعه آشنایی دارند و میتوانند جامعترین و ملموسترین ایدهها و نظرات را به مردم ارائه دهند مشروط بر آن که رسانه ملی، زمینههای این ارتباط فراگیر را در برنامهسازیهای خود فراهم آورد.
اگر برنامهسازان رسانه ملی، نقد این فعال رسانه را پذیرا باشند و ملاحظات بازرگانی و درآمدزائی سازمان صدا و سیما اجازه دهد از این پس میتوان در رادیو و تلویزیون شاهد حضور پدیدآوران رسانه به نام کارشناس رسانه، فعال رسانه، گزارشگر رسانه، تحلیلگر رسانه و نویسنده رسانه و عناوینی از این قبیل در برنامه سازی های مختلف باشیم.همه می دانیم رسانه های تخصصی از قبیل رسانه های پژوهشی، اقتصادی، ورزشی، هنری، فرهنگی همواره با مخاطبان خاص سر و کار داشته و دارند و محتواهای استاندارد میسازند و رسانههای عام نیز از سرویسهای تحریریه وزینی بهرهمند هستند و در زمینههای مورد نیاز جامعه باوجود سختیها و پیچیدگیهای کار رسانه، محتواهای ارزنده تولید میکنند.
بیشک در صورت برقراری این ارتباط و ایجاد شرایط مورد انتظار در این نوشتار، پدیدآوران رسانههای محلی نیز که نزدیکترین و گستردهترین سطح تماس را با مردم و نخبگان جامعه دارند می توانند از طریق مراکز صدا و سیمای استان ها، سهم مهمی از برنامهسازیهای رسانه ملی را در کشور داشته باشند.
آشتی رسانه ملی با پدیدآوران رسانههای مرکز و محلی، عصر جدیدی در برنامهسازیهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی رادیو و تلویزیون و نیز توسعه کمی و کیفی رسانهها در ایران اسلامی پدید خواهد آورد.
ارسال کننده:
ارسال کننده:
علیرضا سعیدآبادی
کارشناس ارشد روابط بین الملل و کارشناس اقتصادی