این روزها ویروس کرونا به دلیل دامنه شیوع و ابعاد خطرناک آن موردتوجه بسیاری از رسانهها و افکار عمومی در سطح جهان قرار گرفته است. تاکنون متخصصین و صاحبنظران هر کدام از دریچهای به ابعاد بهداشتی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن توجه کردهاند. یکی از ابعادی که به نظر تاکنون مورد غفلت قرارگرفته و نگارنده یادداشت و یا مطلبی راجع به آن تاکنون ندیده، تأثیر ویروس کرونا بر افرادی است که در برنامهها و کلاسهای NA (معتادین گمنام) شرکت میکنند، میباشد.
همانطور که میدانید جامعه ایران، جامعه پرمسئلهای است و مسائل حلنشده و درعینحال رهاشده در آن بهوفور یافت میشود. یکی از این مسائل اجتماعی، موضوع " اعتیاد به مواد مخدر" است. اعتیاد ازجمله مسائل اجتماعی است که بخشی از جامعه بهخصوص نوجوانان و جوانان با آن روبهرو هستند.
«معتادان گمنام، در ماه جولای سال 1953 تشکیل و اولین جلسه آن در جنوب کالیفرنیا برگزار شد». معتادان گمنام، یک انجمن غیرانتفاعی از زنان و مردانی است که اعتیاد به مواد مخدر مشکل اصلی زندگیشان بوده است. با توجه به تأثیرگذاری و کاربردی بودن برنامه معتادین گمنام، این برنامهها در بسیاری از کشورهای جهان مورد استقبال قرار گرفته است. در بسیاری از شهرهای ایران به طور عام و در استان لرستان هم به طور خاص بسیاری از برنامهها و کلاسهای معتادین گمنام برگزار میشود.
تأکید اصلی در برنامههای NA بر روی بهبودی افرادی است که با بیماری اعتیاد درگیر هستند. در این کلاسها، تجربیات مشترک افرادی که با اعتیاد مواجه شدهاند، بهصورت گروهی و با همبستگی و شور خاصی بین اعضا ردوبدل میشود و اعضا از این طریق انگیزه و انرژی خاصی میگیرند و از این روی سعی میکنند که با همدلی و مساعدت یکدیگر، پاکی خود را بالا برند و بهمرور بهبود یابند.
همزمان با شیوع ویروس منحوس کرونا در سطح کشور بسیاری از کلاسها و برنامههای معتادین گمنام به دلیل رعایت مباحث بهداشتی و طرح فاصلهگذاری فیزیکی و اجتماعی به تعطیلی کشیده شد. با توجه به ابعاد خطرناک ویروس کرونا بسیاری از انجمنهای خودیاری گر ازجمله برنامههای معتادین گمنام در سطح شهرستان خرمآباد نیز تعطیل شد. در ادامه این وضعیت پس از یک هفته، با چند تماس تلفنی مواجه شدم که در آن چند خانواده در سطح محلات حاشیهای که دفاتر تسهیلگری در خرمآباد در آنجا مستقر هستند، با ناراحتی ابراز کردند که ویروس کرونا نه تنها بر معیشت و کسب و کارشان بلکه نحس بودن آن حتی بر روی فرزندانشان که رو به پاکی بودند نیز تأثیر گذاشته است. در ادامه کنجکاو شدم که این قضیه تا چه حد در جاهها و نقاط دیگر صدق میکند، لذا با پرسوجو از دوستان و افرادی که با انجمن خودیاری گر معتادان گمنام فعالیت میکنند و همچنین خانوادههایی که حداقل یکی از اعضایشان با این موضوع درگیرند، ارتباط گرفتم و متأسفانه پس از پرسوجو مشخص شد که این قضیه در سطح جامعه نیز وجود دارد.
بنابراین هرچند درباره اثرات بلندمدت ویروس کرولا و تأثیرات آن بر افراد و خانواده مجال باقی است اما توجه به این مسئله بهخصوص از طرف پژوهشگران،، نخبگان، نهادهای مدنی، مسئولین و اهالی رسانه ضرورت دارد که علاوه بر ابعاد اقتصادی این ویروس که به تعطیلی بسیاری از مشاغل و کسبوکارهای اقتصادی کشیده شده، از جنبههای اجتماعی و پیامدهای منفی که میتواند بر روی افراد و خانوادهها بگذارد غافل نباشند.
امین روشن پور (کارشناس اجتماعی)/ یافته