مرد لر: «چکمههای سردارمه؛ چکمههای سردارمه؛ هر روز صبح به یاد سردار (ستارخان) این چکمهها رو تمیز میکنم.»
پزشک مخصوص ستارخان: «دقیقاً همینها بودن»
مرد لر: «پاهای شریفی پاشنههای مردانگی رو به زمین میکوبید؛ این چکمهها راه می رفت تا مردم آسوده سر به بالین بزارن؛ روز را شب کنند و شب را روز؛ چکمه را از پا انداختن به نام مشروطیت ...»
ایراندخت (دختر پزشک مخصوص ستارخان): «وسایل سردار ملی در اختیار شماست؟»
مرد لر: «بله حقمه؛ سهم عاشقیمه؛ وقتی این چکمهها رو نگاه میکنم احساس غرور میکنم!»
ایراندخت: «شما لر هستید؟ چطور یک لر میتونه ستارخان رو تکریم کنه؟»
مرد لر: «ستارخان یک نفر نبود همه بود؛ اگر همه ایران نبود ولی ایرانی بود...»
این بخشی از گفتگوهای یکی از صحنههای مجموعه تلویزیونی «ستارخان» است که در ۱۰ قسمت ۵۰ دقیقهای به مدت 10 شب از 12 تا 22 بهمن، بعد از خبر 21، از شبکه یک سیما به روی آنتن رفت.
در این صحنه از فیلم، یکی از بازیگران که نقش نوکر و پادوی ستارخان را بازی میکند و از قضا بر اساس داستان و تخیل آقای «محمدرضا ورزی» نویسنده و کارگردان این سریال، یک مرد «لر» هست، چکمههای به جا مانده از ستارخان را بغل گرفته و بو میکند و بعد از آن که دوبار میگوید: «چکمههای سردارمه؛ چکمههای سردارمه» با افتخار ادامه میدهد: «هر روز صبح به یاد سردار (ستارخان) این چکمهها را تمیز میکنم.»
برعکس «کمال تبریزی» کارگردان سریال جنجالبرانگیز «سرزمین کهن» که مستقیم و آشکارا لرهای بختیاری را با وقاحت تمام، نوکر انگلیس معرفی کرد! حالا جناب آقای ورزی برای آن که سریال میلیاردیاش به سرنوشت سرزمین کهن دچار نشود و جلوی پخش آن با اعتراض قوم لر گرفته نشود، این بار نه مستقیم که در لفافه و با ظرافتی هنرمندانه (بخوانید تفرقهافکنانه) قوم بزرگ «لر» را تخریب میکند؛ البته بهگونهای که مخاطب عام متوجه نشود و در عوض، این ایده غلط را به لرتباران سراسر کشور و سایر قومیتها به باوراند و آنها را اقناع کند که لرها شهروندانی درجهدو هستند و در تحولات، رویدادها و در بزنگاههای تاریخی و سرنوشتساز این سرزمین، پرچمدار نبوده و در حاشیه بودهاند.
تأسفبار این که «ستارخان» تنها سریال مناسبتی دهه فجر بود و در ایام پیروزی انقلاب اسلامی، بهجای آن که موجب امیدواری و وحدت بین اقوام و ملت ایران شود، باعث ناراحتی قوم لر شد، قومی که قلب و ستون فقرات ایران بوده و هست.
متأسفانه یک «خط تخریب» در رسانه ملی جاخوش کرده است؛ معلوم نیست این خط تخریب از جان قوم لر چه میخواهد؟ چرا باید هزینههای میلیاردی و بودجه مملکت صرف تخریب قومیتهای اصیل این کشور شود؟ قوم لر در سالهای اخیر مورد هجوم سرزمینی، هویتی و اقتصادی قرار گرفته است.
در کتابهای درسی «استان شناسی» دوره متوسطه که زبان و گویشهای لری مناطق لر نشین کشور زیرمجموعه زبان کردی محسوب شده؛ آب آشامیدنی و کشاورزی مناطق لر نشین که بدون دادن حق آبه و لحاظ کردن شرایط نامناسب مردم این مناطق، دارد هدایت میشود به مناطق مرکزی کشور؛ بخشهایی از مناطق آبخیز استانهای لرستان و چهارمحال و بختیاری هم که چراغ خاموش دارد به استان اصفهان الحاق میشود؛ در کتابهای تاریخی مدارس هم که اخیراً شنیده شد در درس انقلاب مشروطیت بهجای بختیاریها، اصفهانیها جایگزین شده؛ حالا دیگر برای قوم لر فقط تاریخ و فرهنگی مانده که مردم این دیار به آن میبالیدند که آن هم دارد سانسور و حذف میشود.
آیا سهم لرها در انقلاب مشروطیت فقط واکس زدن و پادویی «ستارخان» بوده؟ همان نقش و اهمیتی که سقوط تبریز به دست مشروطه خواهان دارد، بیشتر از آن را سقوط و تصرف شهر مهم و راهبردی اصفهان به دست مشروطه خواهان بختیاری دارد؛ میتوان گفت شکست حکومت در اصفهان، نقش اصلی را در شکست «استبداد محمدعلی شاهی» و پیروزی انقلاب مشروطه ایفا کرد.
آیا کارگردان سریال ستارخان که خودش نویسنده این اثر هم هست، نمیتوانست به جای «چکمه» ستارخان «تفنگ» او را به آن مرد لر بدهد تا روغنکاری و تمیز کند؟ سادگی است اگر فکر کنیم که این نقش تصادفی یا باری به هرجهت در این فیلم گنجانده شده است، چرا که نویسنده این فیلمنامه هم چون سایر نویسندگان و دستاندرکاران آثار هنری، به روی تکتک کلمهها و واژهها، اندیشه کرده و وقت گذاشته است.
تخریب قومیتها و خدشهدار کردن وحدت و یکپارچگی کشور به نفع چه کس و کسانی است؟ تخریب و سانسور تاریخ قوم لر که بخش افتخارآمیز تاریخ این مرزوبوم است چه دستاوردی برای کشور دارد؟
حضرت علی (ع) در خصوص ضرورت اهمیت خواندن، دانستن و عبرتهای تاریخ خطاب به فرزندش امام حسن مجتبی (ع) میفرمایند: «پسرم! درست است كه من بهاندازه پيشينيان عمر نكردهام، امّا در كردار آنها نظر افكندم و در اخبارشان انديشيدم و در آثارشان سير كردم تا آنجا كه گويا يكى از آنان شدهام، بلكه با مطالعه تاريخ آنان، گويا از اوّل تا پايان عمرشان با آنان بودهام...»
در حقیقت ملتی که تاریخ خودش را نشناسد قطعاً به بیراهه خواهد رفت؛ نگارنده از ساختن مجموعههای تاریخی استقبال میکند، اما به شرطی که بخشی از تاریخ برجسته و بخشی دیگر کمرنگ و حذف نشود.
ساختن سریالهای تاریخی اگر منصفانه و به دور از حب و بغضهای قومیتی باشد، برای آشنایی مخاطبان با تاریخ کشور مفید خواهد بود، چون در کنار معرفی شخصیت محوری داستان، بخشی از تاریخ و رویدادهای سرنوشتساز پیرامون آن شخصیت و در حقیقت تاریخ کشور نیز بیانشده و زوایای پیدا و پنهان آن رویدادها هم بررسی و آشکار میشود.
هیچکس منکر رشادت، از جان گذشتگی و وطندوستی ستارخان نیست و درست است که داستان فیلم، حول شخصیت ستارخان میچرخد ولی انصاف حکم میکند با توجه به همعصر و همزمان بودن این رویداد تاریخی و نقش اصلی لرها بهویژه لرهای بختیاری در انقلاب مشروطیت، اشارهای هرچند کوتاه به آنان میشد که متأسفانه نهتنها نشد که سازندگان این سریال ضمن توهین به لرها، همانطور که در بالا اشاره شد، تلاش کردند به مخاطبان القا کنند که آنها شهروندانی درجهدو هستند!
کسی نیست از آقای ورزی بپرسد که پس سردار اسعد، بیبی مریم، علیمردان خان، مشروطه خواهان در لرستان و...چه شدند؟ (1)
اگر از روز اول برخورد قاطعی با کمال تبریزی میشد الآن دوباره شاهد توهین آقای ورزی به لرها نبودیم؛ تبریزی آرامش یک قوم بزرگ و بخشی از کشور را برهم زد بهطوری که ضرغامی رئیس وقت رسانه ملی مجبور شد برای کاهش تنش و درگیریها در مناطق لر نشین، لباس بختیاری بپوشد و به میان آنها در مسجدسلیمان برود؛ با این حال کمال تبریزی برای آشوبی که به پا کرد و میلیاردها تومان سرمایه مملکت را هدر داد، حتی یک روز از فعالیت منع نشد!
به عنوان یک فعال فرهنگی و رسانهای از مسئولان ارشد کشور و رسانه ملی میخواهم یک بار و برای همیشه جلوی ساخت برنامههای تفرقهافکنانه که باعث خدشهدار شدن وحدت و امنیت کشور میشود را بگیرند و به کسانی که با احساسات بخش عظیمی از جامعه بازی میکنند و باعث نارضایتی آنها میشوند، برخورد کنند.
اما تأسفبارتر این که نقش نوکر و پادوی ستارخان در این سریال را «عزتالله مهرآوران» بازیگر لرتبار، بازی میکند و کفشهای ستارخان را مثل «دارِ مراد» بغل میکند و میبوید!
چندی پیش آقای ابوالفضل پور عرب مهمان برنامه دورهمی بود؛ آقای مهران مدیری از او پرسید چرا در بخش دوم سریال «شهرزاد» بازی نکردی؟ جواب داد: «در یکی از صحنهها میبایست سیلی محکمی به صورت یکی از بازیگران خانم نقش مقابل بزنم؛ به کارگردان مجموعه گفتم این صحنه را حذف کن من این کار را نمیکنم، چون آن صحنه را حذف نکرد من هم از بازی در سریال کنار کشیدم.»
درعین حال که ابوالفضل پورعرب را میستایم به آقای مهرآوران بازیگر لرتبار مجموعه تلویزیونی ستارخان میگویم: «کلاهت را بالاتر بگذار آقای مهرآوران»
مصطفی رباطی
(1) برای اطلاع بیشتر درباره نقش لرستانیها در انقلاب مشروطیت، رجوع شود به کتاب «لرستان در انقلاب مشروطیت» اثر سعادت خودگو
دیدگاهها
در انقلاب مشروطه علاوه بر بختیاریان عزیز لک زبانها ها وکوردها نیز حضور داشتند چرا که سرداران واقعی مردم یتم دیده همچون غلام علی خان بیرانوند ویارمحمدخان زردلانی واسماعیل آقا سمیتقو معروف به شاه کوردستان در این جنبش شریک بودند اما متاسفانه بعد از به انحراف کشیدن مشروطه توسط یکسری از سردارنماها که بر تاریخ نام آنها به زشتی وبدی برده شده است این بزرگان از مشروطه نا امید وبه مناطق ایلی وسرزمینی خود برگشتند البته این توهین ها کاملا برنامه ریزی شده است وتردیدی در آن نباید داشت که با نیت انجام میشود در پایان دورود میفرستم بر روان همه شهدای مشروطه بخصوص ستار خان وباقر خان که آبروی تاریخ مدرن ایران هستند.
وقتی لرها حتی نمی توانند یک فیلم ملی بسازند!پس اکثر موقع ها در نقش های کارگر و پادو در فیلم ها حضور دارند.
و اما قضیه این فیلم که جایی تاسف داره که لرها همیشه سرداران بزرگی داشتند و هیچ زمانی اجازه تجاوز ندادند به کسی و اکنون بخاطر بی کسی و جایگاه نداشتن لرها !اینگونه شده ایم زیرمجوعه بقیه!
ما لرها ، به کجای این شب کهنه بیاوریم قبلی ژنده خود را ؟
چه دلیلی دارد که قومی با این سابقه ی تاریخی و فرهنگی همیشه مورد ناسزا قرار بگیرد ؟ واقعا جناب نویسنده ی فیلم سواد تاریخی ندارند که بدانند تهران توسط لرها فتح شد بعد جناب ستار خان از تبریز تشریف آوردند !! چرا همیشه اسم ستار خان هست اما اسم سردار اسعد نه . چرا فیلمی بنام قهرمانان لر ساخته نمیشود. حتی اگردر جامعه امروزی هم یک لر بسیار موفق میشود و پله های ترقی را هم می پیماید بازهم آنگونه که شایسته اش است از او تجلیل نمیشوداما اگر یک ...باشد یک شبه تبدیل به اسطوره میشود و بر سر زبانها می افتد.
لطفا تیتیر را عوض کنید.این فیلم توهینش را خواجه حافظ شیراز هم می فهمد کجیش زیر پوستی است؟
با سپاس از زحمات شما
الکی کردها رو قاطی قیام مشروطیت نکن بهت میخندن ..
و نمایندگان در مجلس حرکتی بکنند و حداقل مجلس را چند روز ترک کنند بخدا نترسید هیچ کاری نمی توانند بکنند
نویسنده این فیلم نامه تنها ضعف خودش را در مقابل عظمت قوم بزرگ لر نشان داد.
در این فیلم به وضوح تاریخ تحریف شده است. خود ترکها هم شدیدا معترض هستند.
واقعا چرا باید هم چین فیلم توهین آمیزی ساخته و پخش شود واقعا هیچ نظارتی نمیشه.
مسئولین ساخت فیلم باید پاسخگو باشند.
.صبر لر هم حدی داره بترس از روزی ک لبریز بشه..
دلت خوش است . فردا ميرود يك ايران برگر ديگر ميسازد تا مردم بيشتر قوم اصيل ايراني لر را مورد تمسخر قرار دهند
آیا برای هدفی جز دفاع از حقوق ما باید تلاش کنند. توهین و تحقیر دیگر بس است...
الان این موضوع چه ربطی به کردها داره ؟ چرا تا اسم لر میاد وسط سریع سر و کله شماها پیدا میشه؟
در متن هم نوشته که چرا یک مرد لر باید اینکار را کند ؟ چرا بجای کفش ، یک تفنگ را به او ندادند که تمیز کند ؟
چطوره که اگر شخصی بجای خلیج فارس از واژه جعلی استفاده کنه داد شما درمیاد , چطوره برنامه فیتیله را تعطیل کردند ولی اگر به ما در تلویزیون توهین شود باید سکوت کنیم ؟ این منطق شماست ؟
بله سریال های محمد رضا ورزی کاملا مصلحتی و یک طرفه هستند بنظرم او میخواسته با توهین به مردم لر ، حاشیه سازی کنه و موجب توجه بینندگان به سریالش شود. نباید او را زیاد جدی گرفت چون در امر فیلم سازی حرفی برای گفتن ندارد
این ها تنها گوشه ای از افتخارات ما لرهاست اما افسوس که کسی قدر نمی داند.
اين را از اين جهت گفتم كه خصوصيات و كلام شخصيتهاى داستان، منعكس كننده بخشى از شخصيت نويسنده است.
هر جمله از ديالوگهاى يك نمايش يا داستان، نشان مى دهد كه نويسنده هيجانات خود را چگونه بروز مى دهد.
نويسنده و كارگردان اين سريال اگر خيلى به ستارخان ارادت دارند و اينگونه به ايشان احترام مى گذارند، خودشان تشريف ببرند خانه ى مشروطه تبريز و چكمه هاى ستارخان را ليس بزنند و ... ... كنند و فيلم بگيرند! قطعاً سكانس جالب و پر بيننده اى براى پشت صحنه سريال خواهد بود!
اين را از اين جهت گفتم كه خصوصيات و كلام شخصيتهاى داستان، منعكس كننده بخشى از شخصيت نويسنده است.
هر جمله از ديالوگهاى يك نمايش يا داستان، نشان مى دهد كه نويسنده هيجانات خود را چگونه بروز مى دهد.
بخشی از لر ها در عراق زندگی میکنن که اصطلاحا بهشون میگن لور فیلی اونام وضع بهتر از ما ندارن
من ازین همیشه غمگین هستم که چرا کسی اسمی از لرهایی که قبل این همه زبان و قونیت و ایرانیت بوده نیست
چرا کسی اسم علی مردان خان رو نمیاره که روس اجازه نداد به سرزمینش تجاوزکنه
دکتر منوچهرخان اعظمی هم قبل انقلاب کشتنش
از خودمونه ،اگه ما هم مثل قوم ترک ارزش اصالت خودمونو میدونستیم و میفهمیدیم کی بودیم و کی هستیم اینجور مارو پادو کفشاهای ستارخان نمیکردن
به راحتی هر چی بی سواد بلند نمیشه توهین کنه
سلام خدمت هم وطنان گلم من ترک اردبیل هستم و بسیار برای شما قوم بزرگ ارزش قائلم ..هموطن عزیز لطفا شخصیت بزرگانی مثل علی آقا دایی یا دارایی های یک قومیت رو به خاطر عصبانیت ناشی از یک برداشت زیر سوال نبریم .همه انسانها شایسته احترامند
البته اگه گوینده از ایندست مزدور ویا عامل دشمن ایران و شیعه واسلام نیست گناهش از اینها هم کمتر نیست
پای ستارخان براثر اختشاشی که سردار اسعد بختیاری ایجاد کرد و حمله او تیر خورد و ستارخان براثر همان ذخم سه سال بعد فوت کرد
صفحه ویکی پدیا رو بخونین درباره ستارخان نوشته
مشكل لر نه قدمته نه اصالت نه شجاعت و نه هوش و ذكاوت كه همه رو بيشتر از همه داره فقط نجابت و شرميه كه دارن و نداشتن اتحاد من خودم تهران زندگي ميكنم اينجا چيزي بنام اصالت و نجابت و شرم معني نداره فقط پررو بودن حرف اول رو ميزنه كه ما لرها پررو نيستيم چون نجابت داريم يارو فكر ميكنه ساده هستيم،به جاي جدل با خودمون به ديگران اجازه نديم شاخ بشن برامون،يارو تهراني خونه برادرش ميره محل سگ بهش نميزاره ولي مياد خونه يه لر براش جون ميده طرف فك ميكنه ميزبانش گاگوله ولي نميدونه ما دشمنونم بياد مهمون بشه تو خونه مون بهش بي احترامي نميكنيم پس به جاي محبت بيش اندازه به غريبه ها به خودمون محبت و احترام بكنيم از هر ايل و طايفه و فقط بگيم لر و تقسيم بندي نكنيم
دوستان عزیز سریال ستارخان و سرزمین کهن پیش کش شما سریال ایلدا را ببینید نوشین خانم پیرحیاتی که فکر کنم لر باشه فیلم نامه نوشته ،واقعا متاسفیم تو فیلم دشمن داره با توپ و تانک حمله میکنه عمو برفی داره سنگ میندازه خاک بر سر ما واقعا از ماست که بر ماست واقعا هیچ سهمی از اقتصاد و سیاست و غیره از ایران نبرده ایرانی که فقط چهار ایالت بود و بزرگترین ایالت آن لرستان بود و ششصد سال بر یکی از تمدن های بزرگ حکومت کرد وای بر ما الان هم جدیدا دارند با تفرقه لرهای بختیاری عزیز و افتخار آفرین را از لرستان جدا میکنند خدا به دادمان برسد
ثالثا طرف ترکه طرف لره طرف فلانه ول کنین این حرف هارو واسه ما نون میشه
در کل اینا یه سری سیاست هستش اونم سیاست خرد و کلان که برای بازی دادن ملت ایران به کار گرفته میشه بهتره سکوت کنیم فقط. الان به جایی رسیدیم که سکوت بهترین کاره.
از دوره ایران باستان تا دوره معاصر انسان هایی داشتن که حتی ستارخان امثال او در حدشان نبودن بعد میان مسخره ما میکنن
لر ها رو نمیزارن که به وزارت برسن