بر اساس اطلاع معاون وزیر اقتصاد در پسابرجام، رتبه اعتباری ایران ابتدا از ٧، یعنی بدترین رتبه ممکن به ٦ نمره اعتباری و بتازگی نیز با بهبود یک پله ای، به رتبه اعتباری ٥ رسیده است که این کاهش، به معنای دورشدن ایران از صف کشورهای پرریسک است و حکایت از آن دارد که برخی قطبهای اقتصادی پذیرفته اند که ایران در اقتصاد جهانی، کشوری با اقتصاد نسبتا بزرگ و دارای امکانات و ذخایر مورد نیاز بازارهای دنیا باقی بماند.
البته این موفقیت با پیگیری مدیران مربوطه حاصل شد را باید در تیتر اخبار خوش قرار داد و نکته قابلتوجه اینکه با دقت و کارشناسی متعهدانه، جزییات رویداد اخیر را به کارشناسان و فعالان اقتصادی اطلاع داد و بهطور دقیق گفت که چه کارهایی در سطح سیاستگذاریهای کلان رخ داده است.
یا اینکه کدام موانع از سر راه عادی شدن محیط کسب و کار برداشته شده و کدام تشویق واقعی را برای فعالان اقتصادی یا متقاضیان سرمایهگذاری در نظر گرفتهایم و یا اینکه اصلاح رویهها و بهبود روشهای منتهی به این کاهش ریسک، با کدام ساز و کار به دست آمده است.
این ارتقای رتبه و کاهش ریسک اعتباری در رتبهبندی جهانی که برای تجارت و سرمایهگذاری خارجی در ایران دارای اهمیت و یک ارزش است که حفظ آن شاید سختتر از به دست آوردنش باشد.
حال که یک نهاد معتبر بینالمللی متقاعد شده که ایران گامهای بلندی در مسیر بهبود کسبوکار و اصلاح رویهها و کاهش ریسک سرمایهگذاری برداشته است، از این پس به طور مداوم دست به پایش و نظرات خواهد زد.
نکته مهم اینکه این بهبود رتبه نمره اعتبارسنجی را بتوانیم حفظ و در جهت پایینتر آوردن نمره تلاش کنیم که نیاز به مداومت و استواری در مسیر بهبود دارد.
با بهبود یک پلهای رتبه اعتباری ایران، تقریباً تا 10 درصد از مجموعه هزینههای مالی در فرآیند استفاده از خطوط اعتباری یا منابع مالی خارجی کاسته و زمینه جذب بهتر و سریعتر سرمایهگذاری خارجی را فراهم میشود.
البته آثار سیاسی و افزایش قدرت چانهزنی ایران و انزوای بیشتر مخالفان نیز از ثمرات و اثرات این رویداد به شمار میرود.
به هر حال دنیای امروز از نظر شکل و ماهیت با دنیای دهه 1970 به طور بنیادین متفاوت است؛ سیر رفتار، گفتار و شکل حکمرانی در این 4 دهه سپریشده، به نحوی است که باور آن بسیار دشوار است.
اگر 40 -50 سال پیش به دولتها میگفتند، باید همه اطلاعات مرتبط با تحولات اقتصادی، بانکی، ارزی و تجاری خود را بدون دستکاری منتشر یا در اختیار سایر کشورها قرار دهید، غوغایی به پا میشد که اینها میخواهند از کشورمان جاسوسی کرده و به اطلاعات حیاتی ما دست پیدا کنند اما امروزه دولتها دقیقترین، بهروزترین و جزیترین اطلاعات خود بهویژه در حوزه اقتصاد را در اختیار سازمانهای بینالمللی قرار داده یا بهصورت عمومی منتشر میکنند.
اکنون دولتها و حکومتها میدانند اگر این اطلاعات را ارائه نکنند، مؤسسات معتبر بینالمللی و اعتبار سنجی آنها را از فهرست حذف میکنند و این به معنای حذف غیر فیزیکی اما بسیار ترسناک یک کشور از جامعه جهانی است.
اعتبار کشورهای جهان، امروزه از سوی نهادهایی بااعتبار جهانی و با شاخصهای قابلقبول در سطح بینالمللی ارزشگذاری شده و رتبهبندی میشود؛ این شاخصها علاوه بر محیط کسبوکار در هر کشور به مسائل سیاسی و سیاستگذاری نیز اهمیت میدهد.
تجربه نشان میدهد کشورهایی که با روند تحولات عمومی جهان در یک دوره میانمدت و بلندمدت سازگار نیستند و نمیپذیرند که از سوی نهادهای جهانی درجهبندی شوند در زمره کشورهای با اعتبار پایین قرارمی گیرند.
ایران نیز به دلایل گوناگون در 10 سال اخیر در نامناسبترین جایگاه قرار داشت اما این اتفاق مثبت که حاصل تلاش سازمان سرمایهگذاری خارجی، وزارت خارجه (سفارت ایران در اتریش) و صندوق ضمانت صادرات بوده، بهعنوان یکی از ثمرات برجام است که با وجود مخالفت آمریکا و برخی کشورها به دست آمده است و حتماً قابلیت تکرار و تداوم را دارد.
حسین سلاح ورزی/ نایبرئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران