چگونه میتوان دست از قضاوت دیگران کشید؟ آیا با تمرین و آگاهی میتوان قضاوت کردن درباره دیگران را کاهش داد و افراد را بدون پیش فرضهای ذهنی پذیرفت؟ آیا ما میتوانیم عملی را که برای ما و دیگران ناخوشایند و آزاردهنده است، متوقف سازیم؟
هنگامی که یك خبر كوتاه درباره یك اتفاق، در فضای مجازی یا كانال یا گروهی منتشر میشود، خیلی زود متوجه موج قضاوتها و نظرات و کارشناسیهای مختلفی میشوید كه درباره خبر موردنظر، فضای مجازی را پر كرده است. حتی در این میان قطعاً شاهد دعوا و کلکل عدهای موافق و مخالف هم هستید. در واقع بدون هیچ تعلل و صبری راحت قضاوت میکنید.
کسانی که دیگران را قضاوت میکنند، درباره خودشان خیلی بیرحمتر عمل میکنند. کسانی که بهاندازه کافی نسبت به خودشان احساس خوب دارند این خوبی را در دیگران هم میبینند. قبل از اینکه به قضاوت کردن درباره دیگران خاتمه دهید اول از قضاوت کردن درباره خودتان دست بکشید. فراموش نکنید خیلی از اوقات قضاوت کردن جزء عادتهای فرد میشود.
چرا مدام دیگران قضاوت میشوند؟
* رشد در شرایط طاقتفرسا: بعضیها به دلیل رشد در شرایط طاقتفرسای انتقادی در خانواده، قضاوت کردن درباره دیگران را بهعنوان یک عامل کمکی در برقراری رابطههایشان یاد گرفتهاند.
* مخفی کردن خود: بعضیها دیگران را قضاوت میکنند تا در اصل، خودشان را مخفی کرده باشند چراکه مواردی را در دیگران میبینند که در خودشان هم وجود دارد و آنها این ویژگی را دوست ندارند.
*اعتمادبهنفس پایین: بعضیها اعتمادبهنفس پایینی دارند و در مورد همهچیز در زندگی دورنمایی منفی دارند.
*تحقیر دیگران و بزرگنمایی خود: بعضیها از تحقیر دیگران برای مهم جلوه دادن خود و داشتن حس بهتر استفاده میکنند.
یادتان باشد، هیچکدام از این دلایل باعث نمیشوند قضاوت کردن حس بهتری به شما بدهد زیرا خود قضاوت کردن دارای بار منفی است.
چطور بیخیال قضاوت شوید؟
شما میتوانید به صورت آگاهانه زاویه دید منفی را به زاویه دید مثبت تغییر دهید. این کار فقط تمرین میخواهد. تمرینهایی از جمله اینکه:
*دیگران را همانگونه که هستند بپذیرید و به آنها عشق بورزید.
*به خودتان بگویید هیچکس کامل نیست. هر فردی نقاط منفی و ضعفهایی دارد همانطور که نقاط مثبت و مهارتهایی دارد. این ترکیب انسانها را منحصربهفرد میکند.
*بدانید قضاوت کردن و انتقاد کردن بهراحتی جزو عادتها میشود. با نگرش منفی به آن دامن نزنید و گسترششان ندهید.
*کاستیها و ضعفهایتان را بپذیرید.
*قضاوت کردن و انتقاد کردن را با افکار مثبت جایگزین و روی نکات خوب دیگران تمرکز کنید.
*دیگران را به دلیل اشتباهاتشان ببخشید. مهربان باشید و آنها را درک کنید.
و اما یک توصیه
دکتر سید معتمدی، روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در این باره چند توصیه دارد، وی میگوید: متأسفانه قضاوتهای همراه با بدبینی بهخصوص در میان همسران با احساس حسادت و حس بد و ناخوشایندی از تصور محبوب نبودن و جذاب نبودن همراه است. به دنبال آن و با تداوم بدبینی و شکی که فرد را به قضاوت اشتباه وادار میکند، احساس تحقیر شدن و مورد بیاحترامی واقعشدن برای شخص مورد قضاوت پیش میآید. بروز این اتفاقات در زندگی زناشویی نتیجهای جز کاهش علاقه، بروز رفتارهای خشونتآمیز، پرخاشگری و در نهایت ناکامی نسبت به تداوم زندگی مشترک نخواهد داشت.
همینطور بروز چنین رفتارهایی به ایجاد حس بیاعتمادی میان والدین و فرزندان منتهی میشود و بهنوعی میان آنها بهشدت فاصله میاندازد که تبعات منفی خود را دارد؛ اما در محیطهای کاری شخصی که بهراحتی دیگران را مورد قضاوتهای اشتباه قرار میدهد، به عنوان فردی زیر آب زن و بدخواه شناخته میشود و بهتدریج طرد میشود.
اولین و مهمترین گام عذرخواهی و بازگرداندن و جبران صدماتی است که به دنبال قضاوت اشتباه به شخص مورد قضاوت وارد شده است. البته در بسیاری موارد لازم است به فردی که مورد قضاوت اشتباه قرار گرفته، فرصت داده شود تا خودش را بازسازی کند و بتواند ما را ببخشد. البته جبران اثرات منفی ناشی از قضاوت اشتباه بهشدت علائم و صدمات ایجادشده بستگی دارد و در برخی موارد ممکن نخواهد بود. چراکه در برخی موارد قضاوتها به از دست رفتن حیثیت فرد، موقعیت و جایگاه شغلی یا ارتباطات وی منجر میشود و جبران آن بهسادگی ممکن نخواهد بود. در زندگی زناشویی حتی ممکن است قضاوتهای ناآگاهانه به جدایی نیز منتهی شود./ تبیان